با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران
تبیین پیامدهای کالبدی – فضایی تغییرات کاربری اراضی کشاورزی در روستاهای بخش خمام شهرستان رشت

گلناز هاشم نیا؛ تیمور آمار؛ نصراله مولایی هشجین؛ محمدباسط قرشی میناباد

دوره 9، شماره 2 ، شهریور 1401، ، صفحه 109-121

https://doi.org/10.30473/psp.2022.40797.1439

چکیده
  روستا اولین شکل از حیات جمعی انسان در عرصه طبیعی است که از ویژگی­های اقتصادی، اجتماعی_فرهنگی، کالبدی خاصی برخوردار است. در برخی از سکونتگاه­های روستایی با تغییر در فعالیت­های اجتماعی_اقتصادی ناشی از گسترش فضای کالبدی، افزایش جمعیت و کارکردها دچار تحول شده و شرایط کالبدی ویژه­ای را تجربه کرده و به تدریج به سوی کارکردهای شهری ...  بیشتر

اثربخشی آموزش در چگونگی مواجهه با بحران‌های زیست‌محیطی با رویکرد کالبدی (مطالعه موردی: کارشناسان شهرداری)

سید محمد شبیری

دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 111-120

https://doi.org/10.30473/psp.2020.7010

چکیده
  بحران‌های طبیعی که بدنبال یک سانحه طبیعی می‌تواند بوجود آید قادر است با تلفات جانی و خسارات مالی و زیست‌محیطی شدیدی همراه باشد. لذا ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از داﻧﺶ، ﻋﻘﻞ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﯾﺰی و ﺑﻮﯾﮋه ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺤﺮان ﻣﯽﺗﻮان ﺧﺴﺎرتﻫﺎی اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ را به ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﮑﻦ رﺳﺎﻧﺪ. برای بهره-‌ گیری از دانش مدیریت بحران، ...  بیشتر

پایش و پیش‌بینی تغییرات کاربری و پوشش زمین در شهرهای بزرگ؛ کاربرد مدل CA-Markov در مطالعه شهر رشت

اسماعیل علی‌اکبری؛ احمد پوراحمد؛ رقیه حیدری

دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 111-133

https://doi.org/10.30473/psp.2021.52088.2284

چکیده
  پایش و پیش­بینی مستمر تغییرات کاربری و پوشش زمین در شهرهای بزرگ برای مدیریت رشد و پایداری اکوسیستم شهری امری حیاتی است.  این مقاله تغییرات کاربری و پوشش زمین در شهر رشت را تا سال ۱۳۹۸ پایش و تا ۱۴۰۸ مدل سازی و پیش­بینی کرده است. روش مقاله توصیفی- تحلیلی، داده های سری زمانی نقشه­های کاربری ، پوشش زمین و روش پردازش داده­ها، از ...  بیشتر

تحلیل تباین کیفیت محیط مسکونی محلات شهری بر اساس مؤلفه‌های زیست‌محیطی(مطالعه موردی: شهر مشهد)

رستم صابری فر

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 111-126

https://doi.org/10.30473/psp.2021.40639.1434

چکیده
  پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی، عوامل مهم اختلاف کیفیت زیست‌محیطی محلات مسکونی شهر مشهد را با توجه به شرایط اجتماعی، مزاحمت­های زیست‌محیطی ارزیابی نموده­ است. داده­ها از نمونه­ای به حجم 384 نفر و با استفاده از پرسشنامه محقق­ساخته گردآوری شد. در این بررسی، داده­های مرتبط با شرایط زیست‌محیطی، مزاحمت‌های آن و تعاملات ...  بیشتر

مدل‌سازی و ارائه الگوی پیاده‌راه شهری خرم‌آباد

معصومه عزیزی؛ مهری اذانی؛ حمید صابری؛ امیر گندمکار

دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1401، ، صفحه 113-128

https://doi.org/10.30473/psp.2023.57500.2433

چکیده
  پیاده‌راه بخشی از فضای شهری است که حرکت پیاده در اولویت بوده و حرکت سواره در تمام یا بخشی از ساعات شبانه‌روز در آن حذف می‌شود. پیاد‌­راه علاوه بر تأمین دسترسی، فضایی سرزنده، امن و راحـت را بـرای حضور گروه‌های مختلف اجتماعی، برقراری تعاملات اجتماعی و انجام فعالیت‌های اختیاری ایجاد می‌کند. این پژوهش با هدف ارائه الگوی پیاده‌راه ...  بیشتر

واکاوی زیبایی‌شناسی منظر شبانه فضاهای شهری با تکیه بر هویت فرهنگی

حسن فریدون زاده؛ گلناز کشاورز

دوره 10، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 113-127

https://doi.org/10.30473/psp.2023.65921.2637

چکیده
  عوامل بصری در نورپردازی منظر شبانه می­توانند مفاهیم فرهنگی و هویتی را در قالب نشانه­هایی منتقل کنند. این نشانه­های بصری را می­توان «نشان­های فرهنگی» در منظر شبانه نامید. «اصول و قواعد زیبایی­شناسی بومی هر شهر به­عنوان هویت فرهنگی در قالب یک ابزار، می­تواند مدل و چارچوبی برای هویت بخشی به شهر از طریق نورپردازی ...  بیشتر

تحلیل عوامل مؤثر بر آسیب‌های اجتماعی در ساختار کالبدی محلات حاشیه‌نشین شهر یزد

اکبر ذوالفقاری

دوره 7، شماره 3 ، آذر 1399، ، صفحه 115-128

https://doi.org/10.30473/psp.2020.46756.2129

چکیده
  آسیب­های اجتماعی از مسائل مهم امروزی محسوب می­شود که  به­طور روز افزون در کشورهای مختلف افزایش می­یابد. بسیاری اعتقاد دارند بی‌نظمی‌ها، ناهنجاری­ها، بیکاری، اعتیاد، فقر، خودکشی و طلاق از جمله آسیب­های اجتماعی­اند که منشأ آن­ها عوامل فردی، روانی، محیطی و اجتماعی است. گسترش آسیب­های اجتماعی و افزایش آسیب‌پذیری ...  بیشتر

ارزیابی و تحلیل فضایی پایداری کالبد فضاهای شهری در استان چهارمحال و بختیاری

مجتبی اسماعیلی وردنجانی؛ نفیسه مرصوصی؛ رضا مختاری ملک آبادی؛ اسماعیل علی‌اکبری

دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 115-132

https://doi.org/10.30473/psp.2022.55349.2368

چکیده
  این پژوهش، با هدف ارزیابی و تحلیل فضایی پایداری کالبد شهری در استان چهارمحال‌و‌بختیاری با روش کمی و پیمایشی و با استفاده از داده‌های ثانویه انجام شده است. در این پژوهش با بهره‌گیری از روش‌های CVI و CVR تعداد 22 شاخص عینی پایداری کالبدی، گزینش و با استفاده از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی، پایداری کالبدی شهرهای استان چهارمحال‌و‌بختیاری ...  بیشتر

بازاندیشی نقش «حیاط» در برنامه‌ریزی توسعه مسکن پایدار از طریق آثار سینمایی (مورد مطالعه: «طهران تهران» و «مهمان مامان» اثر داریوش مهرجویی)

پرنا کاظمیان؛ محمدرضا پاکدل فرد؛ حسن ستاری ساربانقلی؛ فروس حاجیان پاشاکلایی

دوره 9، شماره 1 ، خرداد 1401، ، صفحه 117-124

https://doi.org/10.30473/psp.2022.55795.2379

چکیده
  در برنامه‌ریزی توسعه پایدار، توجه به مفهوم مسکن و خانه ضروری است. زیرا مسکن مفهومی فیزیکی است، اما خانه به عنوان مکان زندگی انسان با تمام ابعاد زندگی او در ارتباط و کنش متقابل است و معانی مختلفی را فراتر از مسکن در خود جای می‌دهد. با بهره­گیری از مباحث پدیدارشناسی به عنوان روش ادراک ساختارهای تجربه و آگاهی، می­توان به مطالعات کیفی ...  بیشتر

برنامه‌ریزی راهبردی گردشگری ‌‌شهر یاسوج با استفاده از مدل متاسوات (Meta-swot) براساس رویکرد توسعه پایدار

اسماعیل علی اکبری؛ محمدمهدی حسن زاده؛ بیژن دادرس؛ محسن سقائی

دوره 10، شماره 1 ، خرداد 1402، ، صفحه 117-131

https://doi.org/10.30473/psp.2023.64956.2620

چکیده
    باتوجه به پتانسیل فراوان شهر یاسوج در صنعت گردشگری و تأثیر آن بر توسعه پایدار، برنامه‌ریزی راهبردی گردشگری در این شهر ضرورت دارد‌‌.‌‌ در همین راستا هدف پژوهش حاضر برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهر یاسوج‌‌‌‌،‌‌‌‌ شناسایی و عوامل توسعه گردشگری و مقایسه با مناطق رقیب براساس رویکرد توسعه پایدار بوده است‌‌.‌‌ نوع تحقیق ...  بیشتر

سنجش عوامل تأثیرگذار جرائم در فضای کالبدی شهر ارومیه

حیدر لطفی

دوره 7، شماره 2 ، شهریور 1399، ، صفحه 121-138

https://doi.org/10.30473/psp.2020.7011

چکیده
  چینش فضای کالبدی شهر بر مکان زندگی شهروندان تأثیر فراوانی دارد. عواملی نظیر شکاف عمیق میان بافت­های سنتی و مدرن، فراموش کردن و به حاشیه راندن بخشی از شهر در روند توسعه، بی­برنامگی، توسعه بی­رویه، و بحران مهاجرت موجب شده کیفیت کالبدی کنونی، نیازهای ساکنان را برآورده نکند و زمینه را برای وقوع بسیاری از جرائم در شهر فراهم کند. شهر ...  بیشتر

شناسایی میزان تاثیر مؤلفه های کالبدی بر ادراک بصری در محورهای شهری (مورد مطالعه: مسیر حدفاصل دروازه قرآن تا پل علی ‌بن‌ حمزه(ع) شیراز)

هاجر اسدپور؛ مهدی منتظرالحجه؛ مجتبی شریف نژاد

دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 121-133

https://doi.org/10.30473/psp.2021.52136.2285

چکیده
  خیابان حافظ شیراز به‌عنوان محور متصل‌کننده دروازه قرآن به دروازه اصفهان با مداخلات دهه‌های اخیر انسجام بصری خود را از دست داده است. لذا جایگاه آن در تصویر ذهنی و ساختار ادراکی شهروندان نیازمند بررسی است. هدف این پژوهش شناسایی میزان تأثیر هر یک از مؤلفه‌های کالبدی مؤثر بر ادراک بصری از دید شهروندان و بررسی رابطه بین آنها است. روش ...  بیشتر

کاربست برنامه‌ریزی شهر خلاق در تقویت اقتصاد محلی و توسعه مکان (مورد مطالعه: محدوده فرحزاد- تهران)

عباس شیعه؛ سیده زهرا حسینی؛ نگین حجتی؛ روژین رئوفی

دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1402، ، صفحه 121-137

https://doi.org/10.30473/psp.2023.62098.2556

چکیده
  توسعه اقتصاد محلی با تکیه بر بهبود بنگاه­های محلی رقابتی، باعث جذب سرمایه­گذاری داخلی و ارتقاء سرمایه­انسانی، مهارت­های کار، ارتقاء زیرساخت­های محلی ­و ­توسعه متوازن اقتصادی در محلات می­شود. در این میان خلاقیت به عنوان پایه و اساس چهار محور فوق می­تواند سبب رشد و توسعه اقتصادی در بسیاری از جوامع معاصر شود. صنایع خلاق ...  بیشتر

راهبرد کالبدی- فضایی گردشگری شهری با رویکرد مشارکتی در منطقه کاشان

حسین قمری؛ نفیسه مرصوصی؛ اسماعیل علی‌اکبری

دوره 9، شماره 3 ، آذر 1401، ، صفحه 123-147

https://doi.org/10.30473/psp.2022.57385.2427

چکیده
  با وجود اهمیت گردشگری مشارکتی در صحنه بین‌المللی و تلاش جهانی برای جذب درآمد از طریق گردشگر در مناطق مختلف ایران از جمله منطقه کاشان، بنا به دلایل مختلف، گردشگری رونق زیادی ندارد. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه راهبردی کالبدی - فضایی گردشگری شهری با رویکرد مشارکتی در منطقه کاشان است. تحقیق از نظر موضوع، کاربردی و از نظر روش، توصیفی ...  بیشتر

تحلیل الگوی فضایی _ زمانی کشت غلات در ایران

حسنعلی فرجی سبکبار؛ محمد رضا رضوانی؛ فاطمه جمشیدی؛ بهمن طهماسی

دوره 8، شماره 2 ، شهریور 1400، ، صفحه 125-142

https://doi.org/10.30473/psp.2021.55669.2377

چکیده
  کشاورزی به ویژه در کشورهای در حال توسعه یکی از بخش‌های مهم اقتصاد به حساب می‌آید. با توجه به افزایش روز افزون جمعیت، تأمین امنیت غذایی افراد به چالشی بزرگ تبدیل شده است، تا جایی که که رفع گرسنگی به عنوان یکی از اهداف اصلی توسعه هزاره تعیین شده است. در همین زمینه، با توجه به استراتژیک بودن غلات و نقش مؤثر آن در تأمین امنیت غذایی کشور، ...  بیشتر

سنجش و رتبه‌بندی برنامه‌ریزی شهر خلاق در مناطق 22‌گانه کلان‌شهر تهران

داود امینی قشلاقی؛ نفیسه مرصوصی؛ احمد لطفی

دوره 8، شماره 3 ، آذر 1400، ، صفحه 127-150

https://doi.org/10.30473/psp.2021.54417.2339

چکیده
  ایدة شهر خلاق به این مسأله تأکید دارد که همواره در نگاه اول امکانات بالقوه‌ای در شهرها وجود دارد که اگر مورد توجه برنامه‌ریزان و مدیران شهری قرار گیرد، می‌تواند در شکوفایی خلاقیت‌محور شهرها اثرات پایداری داشته باشد. با اینکه پایة خلاقیت شهری، شاخص‌های فرهنگی است اما دامنه وسیع ظرفیت‌های شهری از سرمایة انسانی و اجتماعی گرفته تا ...  بیشتر

واکاوی تاب‌آوری کالبدی الگوهای محلات شهر زنجان با بهره‌گیری از مدل NSFDSS

ماندانا کمالی؛ منوچهر طبیبیان؛ مسعود الهی

دوره 8، شماره 4 ، اسفند 1400، ، صفحه 133-148

https://doi.org/10.30473/psp.2022.56093.2385

چکیده
  در دهه‌های اخیر با افزایش قابل توجه وقوع مخاطرات طبیعی در جهان، نیاز به شهرهای تاب‌آور  مطرح شده است، زیرا این شهرها ظرفیت تحمل هرگونه ضربه‌ای از جمله بحران‌ها و سوانح زیست‌محیطی را دارا می‌باشند. بنابر گزارش اسکاپ در مورد سوانح مرتبط با مخاطرات تکتونیکی، ایران جزو ده کشور اول دنیاست و از حیث مرگ و میر ناشی از این مخاطرات، جایگاهی ...  بیشتر

تحلیلی بر کیفیت زندگی در محلات شهری (مورد مطالعه: مسکن مهر شاهین‌شهر)

مهدی ابراهیمی بوزانی؛ فهیمه فدایی جزی

دوره 7، شماره 4 ، اسفند 1399، ، صفحه 135-153

https://doi.org/10.30473/psp.2021.49274.2206

چکیده
  تهیه مسکن یکی از دغدغه‌های اصلی دولت‌ها در همه کشورهای جهان است. در ایران نیز بعد از آن که رشد جمعیت شدت گرفت، سیاست‌های مختلف برای تامین مسکن به اجرا درآمد. یکی از این سیاست‌ها که در نیمه دوم دهۀ 1380 خورشیدی اجرایی شد، طرح جامع مسکن مهر بود. هدف از اجرای این طرح تامین سریع، ارزان و باکیفیت مسکن انبوه برای گروه‌های کم‌درآمد بود. بررسی ...  بیشتر

تبیین اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهبود کیفی مساکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان (مطالعه موردی: محله کوچه بیوک شهر یزد)

حسن حکمت نیا؛ حجت رضایی؛ علی باقری کشکولی؛ محبوبه محمودی نیا

دوره 8، شماره 1 ، خرداد 1400، ، صفحه 135-148

https://doi.org/10.30473/psp.2021.52656.2298

چکیده
  فناوری اطلاعات و ارتباطات، تکنولوژی هزاره جدید است که در زمان حاضر بر تمامی ابعاد زندگی شهروندی تأثیر گذاشته است. به گونه­ای که امروزه بحث در مورد بهبود کیفی زندگی شهروندان و ابعاد آن همچون مسکن شهری بدون در نظر گرفتن این تکنولوژی امری بیهوده است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات این تکنولوژی بر بهبود کیفی مسکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان ...  بیشتر