با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا، دانشگاه پیام ‌نور، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام ‌نور، تهران، ایران.

3 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران.

10.30473/psp.2023.64956.2620

چکیده

 
باتوجه به پتانسیل فراوان شهر یاسوج در صنعت گردشگری و تأثیر آن بر توسعه پایدار، برنامه‌ریزی راهبردی گردشگری در این شهر ضرورت دارد‌‌.‌‌ در همین راستا هدف پژوهش حاضر برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهر یاسوج‌‌‌‌،‌‌‌‌ شناسایی و عوامل توسعه گردشگری و مقایسه با مناطق رقیب براساس رویکرد توسعه پایدار بوده است‌‌.‌‌ نوع تحقیق در این پژوهش روش توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری داده‌ها پیماشی‌ و همچنین جامعه آماری پژوهش‌‌‌‌،‌‌‌‌ شامل تمام خبرگان‌‌‌‌،‌‌‌‌ کارشناسان و مدیران اجرایی متخصص مسلط به برنامه‌ریزی شهری و گردشگری پایداردر شهر یاسوج‌ است. نمونه‌‌های تحقیق با استفاده از روش‌‌‌‌،‌‌‌‌ نمونه‌گیری هدفمند به تعداد 25 نفر انتخاب شدند‌‌. برای تدوین راهبردهای توسعه گردشگری شهری یاسوج‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌ ارائه اهداف‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌ مقایسه با رقبای منطقه‌‌ و عوامل اثرگذار برگردشگری ‌‌شهر یاسوج از مدل Meta-swot استفاده شد‌‌.‌‌ یافته‌‌های پژوهش نشان داد که مهم‌ترین رقیب منطقه‌‌ شهر یاسوج، شیراز با امتیاز 2/3‌ است‌‌.‌‌ همچنین مهم‌ترین عامل در توسعه پایدار گردشگری شهر یاسوج توجه به مسائل ‌‌زیست‌محیطی با‌‌‌‌ (Bubble size:5/36) و جلوگیری از تخریب جاذبه‌‌های طبیعی اطراف شهر است‌‌.‌‌

کلیدواژه‌ها

قائدرحمتی‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌ صفر‌‌‌‌‌‌ و خاوریان، ‌‌‌ امیررضا (1395)‌‌‌‌. تحلیل و ارزیابی کاربرد روش تحلیل سلسله مراتبی فازی در اولویت‌بندی سناریوهای توسعه گردشگری روستایی‌‌‌‌.‌‌‌‌نشریه برنامه‌ریزی توسعه گردشگری مازندران‌‌‌‌،‌‌‌‌ 18(5)،‌‌‌‌ 158-178‌‌.
بدری‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ سیدعلی‌‌‌‌‌‌ و‌‌‌‌ رضوانی‌‌‌‌‌‌‌، محمدرضا (1394)‌‌‌‌. متاسوات ابزاری استراتژیک برای برنامه‌ریزی گردشگری پایدار.نشریه برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری‌‌‌‌،‌‌‌‌ 9(13)‌‌،195-179.
حسینی‌خواه‌‌‌‌،‌‌‌‌ حسین و ضرابی، اصغر (1399)‌‌‌‌‌‌‌. کاربرد آینده ‌پژوهی در برنامه‌ریزی پاسخ به بحران زلزله با رویکرد برنامه‌ریزی بر پایۀ سناریو‌‌‌‌.‌‌‌‌ فصلنامه جغرافیا و توسعه 18 (60)،84-59‌‌ .
حسینی‌خواه‌‌‌‌،‌‌‌‌ حسین‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌ زنگی‌آبادی‌‌‌‌،‌‌‌‌ علی و قاسمی، محمدرضا (1397)‌‌‌‌‌‌‌. برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای بر پایه روش آینده‌پژوهی تحلیل اثرات متقاطع و سناریونویسی سایب (پژوهش موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد)‌‌‌‌.‌‌‌‌ پژوهش‌های جغرافیایی انسانی‌‌‌‌،‌‌‌‌ 51(3)، 674-657‌‌.
تقوایی‌‌‌‌،‌‌‌‌ مسعود و صفرآبادی، اعظم (1391)‌‌‌‌‌‌‌. نقش مدیریت شهری در دستیابی به توسعه پایدار گردشگری شهری (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)‌‌‌‌.‌‌‌‌ مطالعات جغرافیایی مناطق خشک‌‌‌‌،‌‌‌‌ 1(4)، 52-35 .
هادیانی‌‌‌‌،‌‌‌‌ زهره، کاظمی‌زاد‌‌‌‌،‌‌‌‌ شمس‌اله‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌ قنبری‌‌‌‌،‌‌‌‌ حکیمه و احدنژاد، محسن (1392). برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری بر اساس تحلیل SWOT‌‌‌‌.‌‌‌‌ جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی‌‌‌‌،‌‌‌‌ 23(3)‌‌‌‌،‌‌‌‌ 132-111.
زندیه‌‌‌‌،‌‌‌‌ مهدی و گودرزیان، شروین (1393)‌‌‌‌.رویکرد منظرین‌‌‌‌،‌‌‌‌ عامل موفقیت گردشگری شهری‌‌‌‌.‌‌‌‌ نشریه باغ نظر‌‌‌‌، 11(30)‌‌، 66-59 .
پژوهان‌‌‌‌،‌‌‌‌ موسی و پورمقدم، زهرا (1397).‌‌‌‌ برنامه‌ریزی راهبردی گردشگری شهری با رویکرد بازآفرینی فرهنگ مبنا در بافته‌ای تاریخی (نمونه موردی: بافت قدیم شهر رشت).‌‌‌‌ فصلنامه مطالعات شهری‌‌‌‌،‌‌‌‌ 7(27)، 66-59.
عظمتی‌‌‌‌،‌‌‌‌ حمیدرضا و دباغیان، فرنوش (1398)‌‌‌‌.‌‌‌‌ توسعه طبیعت‌گردی پایدار بر اساس رویکرد منظر اکولوژی (نمونه موردی: پارک جنگلی نور)‌‌‌‌،‌‌‌‌ اولین همایش بین‌المللی و پنجمین همایش معماری و شهرسازی پایدار‌‌‌‌،‌‌‌‌ دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی‌‌‌‌،‌‌‌‌ تهران‌‌.
یزدان‌شناس‌‌‌‌،‌‌‌‌ یعقوب، رضایی‌‌‌‌،‌‌‌‌ محمدرضا،‌‌‌‌‌‌‌ استقلال‌‌‌‌،‌‌‌‌ احمد،‌‌‌‌‌‌‌ سرایی‌‌‌‌،‌‌‌‌ حسین و المدرسی، علی (1400).‌‌‌‌ تحلیل راهبردی توسعه گردشگری رود دره‌های منطقه یاسوج.‌‌‌‌فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری‌‌‌‌،13(51)، 120-103.
اقلیدی‌‌‌‌،‌‌‌‌ محمد‌‌‌‌‌‌‌، میرایی‌‌‌‌،‌‌‌‌ محمدرضا‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌ قاسمی‌‌‌‌،‌‌‌‌ بهروز و نوربخش، کامران (1400)‌‌‌‌.‌‌‌‌ ارائه الگوی ژئومارکتینگ مبتنی بر توسعه زیرساخت‌های گردشگری شهری تهران‌‌‌‌،‌‌‌. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری‌‌‌‌،‌‌‌‌ 12(45)،20-1.
حکمت‌نیا‌‌‌‌،‌‌‌‌ حسن‌‌‌‌‌‌‌،‌‌‌‌‌‌‌ موسوی‌‌‌‌،‌‌‌‌ میرنجف‌‌‌، رسولی‌‌‌‌،‌‌‌‌ محمد و سعیدپور، شراره (1400).‌‌‌‌ شناسایی و تحلیل عوامل کلیدی مؤثر در سیاست‌گذاری توسعه فیزیکی شهر ارومیه.‌‌‌‌ فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری‌‌‌‌،‌‌‌‌ 12(45)‌‌،70-55.
Anwar, S‌‌. , Hamilton, J‌‌.‌‌ (2005)‌‌.‌‌ Tourism into the Future -Towards 2020, and Beyond‌‌.‌‌ Tourism Recreation Research,) 45 ( 3, 77-85‌‌.‌‌ DOI: 10‌‌. 1080/02508281‌‌. 2005‌‌. 11081489‌‌.
Anwar, S‌‌. , Hamilton, J‌‌.‌‌ (2020)‌‌.‌‌ Tourism into the Future -Towards 2020, and Beyond‌‌.‌‌ Tourism Recreation Research, (45) 3, 77-85‌‌.‌‌ DOI: 10‌‌. 1080/02508281‌‌. 2005‌‌. 11081489‌‌.
Carlsen, J‌‌.‌‌ Getz, D‌‌. , Ali-Knight, J‌‌.‌‌ (2001)‌‌.‌‌ The Environmental Attitudes and Practices of Family Businesses in the Rural Tourism and Hospitality Sectors‌‌.‌‌ Journal of Sustainable Tourism, (9)4‌‌.‌‌
Croes, R‌‌. , Ridderstaat, J‌‌. , Bąk, M‌‌. , Zientara, P‌‌.‌‌ (2020)‌‌.‌‌ Tourism specialization, economic growth, human development and transition economies: The case of Poland‌‌.‌‌ Tourism Management, (82)‌‌.‌‌ https://doi‌‌. org/10‌‌. 1016/j‌‌. tourman‌‌. 2020‌‌. 104181‌‌.
Font, X‌‌. , English, R‌‌. , Gkritzali, A‌‌. , Tian, W‌‌.‌‌ (2021)‌‌.‌‌ Value co-creation in sustainable tourism: A service-dominant logic approach‌‌.‌‌ Tourism Management, (82)‌‌.‌‌ https://doi‌‌. org/10‌‌. 1016/j‌‌. tourman‌‌. 2020‌‌. 104200‌‌.
Font, X‌‌. , English, R‌‌. , Gkritzali, A‌‌. , Tian, W‌‌.‌‌ (2021)‌‌.‌‌ Value co-creation in sustainable tourism: A service-dominant logic approach‌‌.‌‌ Tourism Management, (82)‌‌.‌‌ https://doi‌‌. org/10‌‌. 1016/j‌‌. tourman‌‌. 2020‌‌. 104200‌‌.
Grilli, G‌‌. , Tyllianakis, E‌‌.‌‌ (2021)‌‌.‌‌ Prospective tourist preferences for sustainable tourism development in Small Island Developing States‌‌.‌‌ Tourism Management, (82)‌‌.‌‌ https://doi‌‌. org/10‌‌. 1016/j‌‌. tourman‌‌. 2020‌‌. 104178‌‌.
Larousse Dictionary‌‌.‌‌ (1991)‌‌.‌‌ Publisher: Pocket Books; Reprint Edition‌‌.‌‌
Longman‌‌.‌‌ (2005)‌‌.‌‌ American Dictionary
Manuel, R‌‌. , Patricia, P‌‌. , João, S‌‌.‌‌ (2017), Residents’ attitudes and the adoption of pro-tourism behaviours: The case of developing island countries, Tourism Management, (61), 523–537‌‌.
Moons, I‌‌. , Pelsmacker, P‌‌. , Barbarossa, C‌‌.‌‌ (2021)‌‌.‌‌ Do personality- and self-congruity matter for the willingness to pay more for ecotourism? An empirical study in Flanders, Belgium‌‌.‌‌ Tourism Management, ( 272)‌‌.‌‌ https://doi‌‌. org/10‌‌. 1016/j‌‌. jclepro‌‌. 2020‌‌. 122866‌‌.
Moons, I‌‌. , Pelsmacker, P‌‌. , Barbarossa, C‌‌.‌‌ (2021)‌‌.‌‌ Do personality- and self-congruity matter for the willingness to pay more for ecotourism? An empirical study in Flanders, Belgium‌‌.‌‌ Tourism Management, (272)‌‌.‌‌ https://doi‌‌. org/10‌‌. 1016/j‌‌. jclepro‌‌. 2020‌‌. 122866‌‌.
Oxford Dictionary‌‌.‌‌ (1970)‌‌.‌‌ Volume XI (T-U)‌‌.‌‌ Publisher: Oxford University Press‌‌.
Thomas, R‌‌. , Pigozzi, B‌‌. , Sambrook, R‌‌.‌‌ (2005)‌‌.‌‌ Tourist Carrying Capacity Measures: Crowding Syndrome in the Caribean‌‌.‌‌ The Professional Geographer, (57)1,13-20‌‌.
Wallace, G‌‌.‌‌ N‌‌. , Pierce, S‌‌.‌‌ M‌‌.  (1996)‌‌.‌‌ An evaluation of ecotourism in Amazonas, Brazil‌‌.‌‌ Journal article: Annals of Tourism Research, (23 )4, 843-873‌‌.
Webster Dictionary‌‌.‌‌ (1991)‌‌.‌‌ Publishers: Later Printing Edition‌‌.
Wolf, N‌‌.‌‌ (2013)‌‌.‌‌ A scenario analysis of the 2030 German spa tourist and tourism, Master of Tourism Management, Victoria University of Wellington‌‌.
World Tourism Organization‌‌.‌‌ (1998)‌‌.‌‌ Tourism 2020 vision‌‌.‌‌ WTO Publications Unit‌‌.‌‌ World Tourism Organization, Madrid, Spain‌‌.
WTO‌‌.‌‌ (2010)‌‌.‌‌ Retrieved from http://www‌‌.‌‌ world-tourism‌‌. org/facts/menus‌‌. html, 2010b‌‌.
WTO‌‌.‌‌ (2010)‌‌.‌‌ Retrieved from http://www‌‌.‌‌ world-tourism‌‌. org/facts/menus‌‌. html, 2010b‌‌.
WTO‌‌.‌‌ Retrieved from http://www‌‌. world tourism‌‌. org/ newsroom/ Release/ 2005/July,20115b‌‌.
Yuan, J‌‌. , Dai, L‌‌. , Wang, Q‌‌.‌‌ (2008)‌‌.‌‌ State-led ecotourism development and nature conservation (a case study of the Changbai Mountain Biosphere Reserve, China)‌‌.‌‌ Ecology and Society, (13) 2‌‌.‌‌ URL: http://www‌‌. ecologyandsociety‌‌. org/vol13/iss2/art55/‌‌.