گلناز هاشم نیا؛ تیمور آمار؛ نصراله مولایی هشجین؛ محمدباسط قرشی میناباد
چکیده
روستا اولین شکل از حیات جمعی انسان در عرصه طبیعی است که از ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی_فرهنگی، کالبدی خاصی برخوردار است. در برخی از سکونتگاههای روستایی با تغییر در فعالیتهای اجتماعی_اقتصادی ناشی از گسترش فضای کالبدی، افزایش جمعیت و کارکردها دچار تحول شده و شرایط کالبدی ویژهای را تجربه کرده و به تدریج به سوی کارکردهای شهری ...
بیشتر
روستا اولین شکل از حیات جمعی انسان در عرصه طبیعی است که از ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی_فرهنگی، کالبدی خاصی برخوردار است. در برخی از سکونتگاههای روستایی با تغییر در فعالیتهای اجتماعی_اقتصادی ناشی از گسترش فضای کالبدی، افزایش جمعیت و کارکردها دچار تحول شده و شرایط کالبدی ویژهای را تجربه کرده و به تدریج به سوی کارکردهای شهری تمایل پیدا میکنند و فعالیتهای آنها نیز از کشاورزی به صنعت و خدمات تغییر مییابد. این مطالعه با هدف سنجش تغییرات کاربری اراضی کشاورزی و پیامدهای کالبدی_فضایی در بخش خمام صورت پذیرفته است. بدینمنظور با بهکارگیری روش تحقیق توصیفی_تحلیلی از روش جمعآوری اطلاعات اسنادی و میدانی، فن مشاهده و از نرمافزار نظیرGIS استفاده شده است. بدینسان ابتدا تغییرات کاربریهای اراضی کشاورزی از سال 1375 تا 1395 استخراج و سپس بر اساس تغییرات روی داده، در سه دسته اراضی کشاورزی، فضای انسان ساخت و بایر، مقایسه و تحلیل شده است. یافتههای این پژوهش بیانگر آن است که مساحت قابل توجهی از اراضی تولیدی روستاهای ناحیه مطالعاتی به سمت کاربریهای دیگر تغییر یافته، به طوریکه مشاهدات میدانی و خروجیهای پرسشنامه بیانگر آن است که سطح وسیعی از اراضی زراعی به خصوص در روستاهای هدف گردشگری تغییر کاربری داده و تبدیل به خانههای دوم، شهرکهای توریستی، مجتمعهای اقامتی شده است. همچنین یافتههای این تحقیق بیانگر آن است که بیشتر اثرات گردشگری برتغییر اراضی باغی و زراعی است.
سید محمد شبیری
چکیده
بحرانهای طبیعی که بدنبال یک سانحه طبیعی میتواند بوجود آید قادر است با تلفات جانی و خسارات مالی و زیستمحیطی شدیدی همراه باشد. لذا ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از داﻧﺶ، ﻋﻘﻞ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﺑﻮﯾﮋه ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺤﺮان ﻣﯽﺗﻮان ﺧﺴﺎرتﻫﺎی اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ را به ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﮑﻦ رﺳﺎﻧﺪ. برای بهره- گیری از دانش مدیریت بحران، ...
بیشتر
بحرانهای طبیعی که بدنبال یک سانحه طبیعی میتواند بوجود آید قادر است با تلفات جانی و خسارات مالی و زیستمحیطی شدیدی همراه باشد. لذا ﺑﻬﺮهﮔﯿﺮی از داﻧﺶ، ﻋﻘﻞ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﺑﻮﯾﮋه ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺤﺮان ﻣﯽﺗﻮان ﺧﺴﺎرتﻫﺎی اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ را به ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻤﮑﻦ رﺳﺎﻧﺪ. برای بهره- گیری از دانش مدیریت بحران، نقش آموزش برای شناسایی مسائل زیستمحیطی و پیبردن به راه حلهای مناسب برای آنها، بسیار پررنگ بوده و برای دستیابی به پیشرفت پایدار و افزایش ظرفیت افراد، در پوششدهی این مسائل بسیار مؤثر است. هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش در چگونگی مواجهه با بحرانهای زیستمحیطی است، که از نظر هدف کاربردی و روش نیمهتجربی با رویکرد پیمایشی است. جامعه آماری کارشناسان سازمان مدیریت بحران شهرداری تهران است. برای بدست آوردن یافتههای پژوهش از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، شاپیرو– ویلک و آزمون t استفاده شد. نتایج پژوهش نشان میدهد آموزش در کلیه مراحل مدیریت بحران، با پیشگیری، آمادگی، مقابله و بازسازی در ارتقاء دانش و مهارتآموزی رابطه معناداری دارد. بنابراین، یافتهها بر این واقعیت دلالت دارد که بکارگیری مناسبترین شیوه آموزشی جهت تغییر رفتار نیروی انسانی در ارتقاء سطح دانش، آگاهی و مهارتآموزی آنان درباره خطرات و عوامل بالقوه آسیبرسان محیطزیست به عنوان عامل کلیدی در تحقق مقابله با بحرانهای محیطزیستی است.
اسماعیل علیاکبری؛ احمد پوراحمد؛ رقیه حیدری
چکیده
پایش و پیشبینی مستمر تغییرات کاربری و پوشش زمین در شهرهای بزرگ برای مدیریت رشد و پایداری اکوسیستم شهری امری حیاتی است. این مقاله تغییرات کاربری و پوشش زمین در شهر رشت را تا سال ۱۳۹۸ پایش و تا ۱۴۰۸ مدل سازی و پیشبینی کرده است. روش مقاله توصیفی- تحلیلی، داده های سری زمانی نقشههای کاربری ، پوشش زمین و روش پردازش دادهها، از ...
بیشتر
پایش و پیشبینی مستمر تغییرات کاربری و پوشش زمین در شهرهای بزرگ برای مدیریت رشد و پایداری اکوسیستم شهری امری حیاتی است. این مقاله تغییرات کاربری و پوشش زمین در شهر رشت را تا سال ۱۳۹۸ پایش و تا ۱۴۰۸ مدل سازی و پیشبینی کرده است. روش مقاله توصیفی- تحلیلی، داده های سری زمانی نقشههای کاربری ، پوشش زمین و روش پردازش دادهها، از طریق بکارگیری مدل ترکیبی CA-Markovاست. اعتبار مدل در پیشبینی، با ضریب کاپا 78/0 و دقت کلی 82/0 تأیید شده است. یافتهها مؤید افزایش سطوح کلاس کاربری شهری از 4915 هکتار درسال ۱۳۷۲ به 9960 هکتار درسال ۱۳۹۸ و پیش بینی رشد به 10555 هکتار (114 درصد) تا سال ۱۴0۸ است. در مقابل پوشش کشاورزی از 29504 به 28390 هکتار تا سال ۱۴0۸ کاهش خواهد یافت. آهنگ کاهشی مشابه در پوشش شالیزار و مناطق جنگلی در مجموع نشان میدهد افزایش سطوح کاربری شهری، در جریان دست اندازی شهر به پوشش زمین و تبدیل کلاس غیر شهری درون، پیرامون و حریم شهر رخ داده است. آثار زیانبار بیثباتی زمین و ناپایداری منابع پوششی، مسئله اصلی شهر و اکوسیستم شهری در حال و آینده است. در کوتاه مدت، مدیریت رشد کالبدی شهر بر مبنای سیاستهای مهار رشد در بیرون، به ویژه کنترل بردار اصلی آن، یعنی تغییر و تبدیل پوشش زمین قابل توجه و برنامهریزی است. در بلندمدت توسل به راهبردهای سیاست توسعه از درون، یعنی توسعه جدید و مجدد، برای پایدارسازی رشد و روند تدریجی دوره گذار به کلانشهر شدن بسیار اهمیت دارد.
رستم صابری فر
چکیده
پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی، عوامل مهم اختلاف کیفیت زیستمحیطی محلات مسکونی شهر مشهد را با توجه به شرایط اجتماعی، مزاحمتهای زیستمحیطی ارزیابی نموده است. دادهها از نمونهای به حجم 384 نفر و با استفاده از پرسشنامه محققساخته گردآوری شد. در این بررسی، دادههای مرتبط با شرایط زیستمحیطی، مزاحمتهای آن و تعاملات ...
بیشتر
پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی، عوامل مهم اختلاف کیفیت زیستمحیطی محلات مسکونی شهر مشهد را با توجه به شرایط اجتماعی، مزاحمتهای زیستمحیطی ارزیابی نموده است. دادهها از نمونهای به حجم 384 نفر و با استفاده از پرسشنامه محققساخته گردآوری شد. در این بررسی، دادههای مرتبط با شرایط زیستمحیطی، مزاحمتهای آن و تعاملات اجتماعی به دستآمد. دادههای گردآوری شده با استفاده از آمارههای مختلف به خصوص آزمون کای اسکوئر و رگرسیون لجستیک تعمیمیافته در نرمافزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که آلودگی ناشی از ترافیک در محلات، از گستردگی بالایی برخوردار بوده و سایر آلودگیها بر اساس نوع، اغلب نقطهای بوده و هر محدوده شرایط خاص خود را دارد. در تعیین سطوح آلودگی نقطهای، عوامل زمینهای چون مدت اقامت در شهر(سطح شهرنشینی)، تحصیلات، سن و وضعیت اجتماعی- اقتصادی، تعیینکننده بودند. به طوری که افراد با سابقه سکونت و شرایط اجتماعی- اقتصادی بهتر، از شدت آلودگیها به خصوص در ارتباط با ابعاد زیستمحیطی (3/2-3/21)، مزاحمتها(6/3-4/4) و ناهنجاریهای اجتماعی(0/2-4/4)، بیش از سایرین اظهار نارضایتی کردند. نظر به تفاوت سطح دریافت آسیبها در بین ساکنین، چگونگی دخالتها با چالش اساسی روبروست. در این شرایط، برنامهریزی و رفع مشکلات محیطی به راحتی ممکن، اما کنترل حساسیتهای متفاوت، به شدت دشوار است.
معصومه عزیزی؛ مهری اذانی؛ حمید صابری؛ امیر گندمکار
چکیده
پیادهراه بخشی از فضای شهری است که حرکت پیاده در اولویت بوده و حرکت سواره در تمام یا بخشی از ساعات شبانهروز در آن حذف میشود. پیادراه علاوه بر تأمین دسترسی، فضایی سرزنده، امن و راحـت را بـرای حضور گروههای مختلف اجتماعی، برقراری تعاملات اجتماعی و انجام فعالیتهای اختیاری ایجاد میکند. این پژوهش با هدف ارائه الگوی پیادهراه ...
بیشتر
پیادهراه بخشی از فضای شهری است که حرکت پیاده در اولویت بوده و حرکت سواره در تمام یا بخشی از ساعات شبانهروز در آن حذف میشود. پیادراه علاوه بر تأمین دسترسی، فضایی سرزنده، امن و راحـت را بـرای حضور گروههای مختلف اجتماعی، برقراری تعاملات اجتماعی و انجام فعالیتهای اختیاری ایجاد میکند. این پژوهش با هدف ارائه الگوی پیادهراه سازی در سطح شهر خرمآباد و با رویکردی نظری _کاربردی متکی بر مطالعات مدلی و نرم افزاری انجام پذیرفته است. برای دستیابی به اهدف پژوهش چهار دسته شاخص از طریق الگوریتم درخت پوشای کمینه در محیط نرمافزار Matlab 2016 استاندارد و برای شاخصگذاری استفاده شده است. در ادامه برای تحلیل فضایی شاخصها از فرآیند تحلیل شبکه بهدست آمده در محیط نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان میدهند که 43/29 درصد از مساحت بافت شهری خرمآباد وضعیت کاملاً مناسب، برای احداث پیادهراه دارد. تحلیل فضایی شهر خرمآباد نشان میدهد، پنج مسیر بهینه برای توسعه پیادهراه سازی منطبق بر الگوی های نظری حاصل از پژوهش شامل: معیارهای اجتماعی ـ اقتصادی، کالبدی ـ فضایی، ترافیک و دسترسی در سطح شهر قابل دستیابی است. بهترین پیادهراه سازی مسیر حد فاصل میدان 22 بهمن، بلوار ولایت، بلوار 60 متری و بلوار شرق به سوی کوی انقلاب شناسایی شد.
حسن فریدون زاده؛ گلناز کشاورز
چکیده
عوامل بصری در نورپردازی منظر شبانه میتوانند مفاهیم فرهنگی و هویتی را در قالب نشانههایی منتقل کنند. این نشانههای بصری را میتوان «نشانهای فرهنگی» در منظر شبانه نامید. «اصول و قواعد زیباییشناسی بومی هر شهر بهعنوان هویت فرهنگی در قالب یک ابزار، میتواند مدل و چارچوبی برای هویت بخشی به شهر از طریق نورپردازی ...
بیشتر
عوامل بصری در نورپردازی منظر شبانه میتوانند مفاهیم فرهنگی و هویتی را در قالب نشانههایی منتقل کنند. این نشانههای بصری را میتوان «نشانهای فرهنگی» در منظر شبانه نامید. «اصول و قواعد زیباییشناسی بومی هر شهر بهعنوان هویت فرهنگی در قالب یک ابزار، میتواند مدل و چارچوبی برای هویت بخشی به شهر از طریق نورپردازی منظر شبانه باشد». هدف این تحقیق، دستیابی به مدلی در زیباییشناسی منظر شبانه شهری است که بر هویت فرهنگی تأکید دارد. این تحقیق را میتوان در زمرۀ پژوهشهای توسعهای و کاربردی دانست که با روش کیفی و توصیفی انجام شده است. متغیرهای مورد نظر این پژوهش کیفی بوده و از طریق استدلال ارتباط بین آنها سنجیده میشود و نمونههای منظر شبانه شهرهای لیون، سیدنی، روتردام و هلسینکی مورد بررسی قرار گرفته است. در تمام نمونهها، بعدی از فرهنگ در منظر شبانه مورد تأکید قرارگرفته است. یافتههای تحقیق نشان داد که توجه به ابعاد فرهنگی منظر شبانه در کنار توجه به ابعاد زیبایی بصری، راز بهبود موفقیت این نمونهها هستند. نشان فرهنگی، ابزار تسهیل کننده اعمال زیبایی ذهنی است که از طریق نمودهای عینی زیباییشناسی منظر شبانه امکان ظهور خواهد داشت. نتایج تحقیق نشان داد که منظر هویتمند حاصل تجمیع عوامل ذهنی و عینی است و اگر زیباییشناسی عوامل عینی منظر شبانه براساس عصاره زیباییشناسی فرهنگی طراحی و نورپردازی شود، حس هویتمندی در منظر شبانه استمرار میباید.
اکبر ذوالفقاری
چکیده
آسیبهای اجتماعی از مسائل مهم امروزی محسوب میشود که بهطور روز افزون در کشورهای مختلف افزایش مییابد. بسیاری اعتقاد دارند بینظمیها، ناهنجاریها، بیکاری، اعتیاد، فقر، خودکشی و طلاق از جمله آسیبهای اجتماعیاند که منشأ آنها عوامل فردی، روانی، محیطی و اجتماعی است. گسترش آسیبهای اجتماعی و افزایش آسیبپذیری ...
بیشتر
آسیبهای اجتماعی از مسائل مهم امروزی محسوب میشود که بهطور روز افزون در کشورهای مختلف افزایش مییابد. بسیاری اعتقاد دارند بینظمیها، ناهنجاریها، بیکاری، اعتیاد، فقر، خودکشی و طلاق از جمله آسیبهای اجتماعیاند که منشأ آنها عوامل فردی، روانی، محیطی و اجتماعی است. گسترش آسیبهای اجتماعی و افزایش آسیبپذیری جوامع؛ هزینههای گزافی را به حاکمیتها تحمیل کرده است. از اینرو، سیاستگذاران، مجریان، مدیران، ذینفعان و همچنین محققان دغدغه دارند که این موضوع را در اولویت قرار داده و تلاش میکنند تا زمینه پیدایش و گسترش پدیده آسیبهای اجتماعی را بررسی کنند و مانع از پیدایش و کاهش گسترش آنها شوند. بنابراین، این تحقیق درصدد است عوامل مؤثر بر آسیبهای اجتماعی در مناطق حاشیهنشین شهر یزد را بررسی و برای کاهش و کنترل این آسیبها راهکارهای مناسبی ارائه کند. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است که آمار و اطلاعات آن، با پیمایش به دست آمده است. جامعه آماری این پژوهش را خانوارهای ساکن در محلات کشتارگاه، امیرآباد، سجادیه، نصرآباد، کسنویه، مهدیآباد، فهادان، مریمآباد، چرخاب و سیدالشهدا تشکیل میدهند که با استفاده از فرمول کوکران نمونهای با حجم 284 خانوار با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد بیکاری، پایین بودن سطح درآمدی خانواده (پدر و فرزند ذکور) و کیفیت مسکن مهمترین عوامل مؤثر بر شکلگیری آسیبهای اجتماعی در محلات حاشیهنشین شهر یزد بودهاند. بر اساس نتایج میان مهاجرت و آسیبهای اجتماعی رابطه معناداری وجود نداشته است و اعتماد و اطمینان به همسایه در مناطق حاشیهنشین مؤثرترین شاخص بر امنیت اجتماعی بوده است. به عبارتی در محلات مورد مطالعه به ازای یک واحد افزایش در متغیر اطمینان به همسایگان در محله، به مقدار 442/7 در میزان احساس امنیت تغییر ایجاد شده است.
مجتبی اسماعیلی وردنجانی؛ نفیسه مرصوصی؛ رضا مختاری ملک آبادی؛ اسماعیل علیاکبری
چکیده
این پژوهش، با هدف ارزیابی و تحلیل فضایی پایداری کالبد شهری در استان چهارمحالوبختیاری با روش کمی و پیمایشی و با استفاده از دادههای ثانویه انجام شده است. در این پژوهش با بهرهگیری از روشهای CVI و CVR تعداد 22 شاخص عینی پایداری کالبدی، گزینش و با استفاده از روش تحلیل مؤلفههای اصلی، پایداری کالبدی شهرهای استان چهارمحالوبختیاری ...
بیشتر
این پژوهش، با هدف ارزیابی و تحلیل فضایی پایداری کالبد شهری در استان چهارمحالوبختیاری با روش کمی و پیمایشی و با استفاده از دادههای ثانویه انجام شده است. در این پژوهش با بهرهگیری از روشهای CVI و CVR تعداد 22 شاخص عینی پایداری کالبدی، گزینش و با استفاده از روش تحلیل مؤلفههای اصلی، پایداری کالبدی شهرهای استان چهارمحالوبختیاری ارزیابی شد. همچنین برای تحلیل فضایی الگوی پراکنش پایداری کالبد شهری در سطح استان از آماره خودهمبتسگی فضایی موران و روش درونیابی وزندهی معکوس فاصله، استفاده شد. یافتههای پژوهش در بخش تحلیل مؤلفههای اصلی نشان میدهد، 4 مؤلفه اصلی(کاربری اراضی شهری، بافتهای فرسوده، دسترسیهای درون و بین شهری، زیرساختها و فناوریهای ارتباطی) با مجموع واریانس548/64 درصد، تبیین کننده همبستگی بین متغیرهای پژوهش برای سنجش و ارزیابی پایداری کالبدی شهری در سطح استان است. نتایج پژوهش در بخش تحلیل الگوهای فضایی، ضمن نشان دادن الگوی خوشهای پایداری کالبدی شهری در سطح استان، حاکی از تمرکز نسبی پایداری کالبدی شهری در شهرهای مجاور شهرکرد(مرکز استان) است.
پرنا کاظمیان؛ محمدرضا پاکدل فرد؛ حسن ستاری ساربانقلی؛ فروس حاجیان پاشاکلایی
چکیده
در برنامهریزی توسعه پایدار، توجه به مفهوم مسکن و خانه ضروری است. زیرا مسکن مفهومی فیزیکی است، اما خانه به عنوان مکان زندگی انسان با تمام ابعاد زندگی او در ارتباط و کنش متقابل است و معانی مختلفی را فراتر از مسکن در خود جای میدهد. با بهرهگیری از مباحث پدیدارشناسی به عنوان روش ادراک ساختارهای تجربه و آگاهی، میتوان به مطالعات کیفی ...
بیشتر
در برنامهریزی توسعه پایدار، توجه به مفهوم مسکن و خانه ضروری است. زیرا مسکن مفهومی فیزیکی است، اما خانه به عنوان مکان زندگی انسان با تمام ابعاد زندگی او در ارتباط و کنش متقابل است و معانی مختلفی را فراتر از مسکن در خود جای میدهد. با بهرهگیری از مباحث پدیدارشناسی به عنوان روش ادراک ساختارهای تجربه و آگاهی، میتوان به مطالعات کیفی درباره رابطه انسان و فضای زندگی پرداخت. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر حیاط به عنوان یک عنصر کالبدی ثابت، در معنابخشی به مفهوم خانه سنتی ایرانی به عنوان الگوی مسکن پایدار و بازنمایی آن در سینمای معاصر است. برای این منظور، دو فیلم «طهران تهران» و «مهمان مامان» ساخته داریوش مهرجویی که داستانهایی برگرفته از زندگی زیسته مردم در دوره معاصر هستند، مورد مطالعه قرار گرفتند. با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی، تفسیر و استدلال درباره نقش معناساز عناصر حیاط برای خانه در روایتهای سینمایی مذکور پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که مفهوم خانه و پیوند وجودی آن با انسان در آثار مهرجویی، تأکیدی بر هویت بخشی متقابل میان خانه و زندگی انسان است و حیاط، مرکزی حیاتبخش در خانه بوده و از عوامل اصلی در پایداری خانه سنتی ایرانی است. لذا با توجه به بحران هویت و معنا در زندگیهای معاصر، یکی از راهکارهای بازیابی آنها توجه به نقش حیاط، به عنوان فضای گمشده مسکن معاصر در برنامهریزیهای توسعه پایدار شهری با استفاده از شیوههای نوین معماری است.
اسماعیل علی اکبری؛ محمدمهدی حسن زاده؛ بیژن دادرس؛ محسن سقائی
چکیده
باتوجه به پتانسیل فراوان شهر یاسوج در صنعت گردشگری و تأثیر آن بر توسعه پایدار، برنامهریزی راهبردی گردشگری در این شهر ضرورت دارد. در همین راستا هدف پژوهش حاضر برنامهریزی راهبردی توسعه گردشگری شهر یاسوج، شناسایی و عوامل توسعه گردشگری و مقایسه با مناطق رقیب براساس رویکرد توسعه پایدار بوده است. نوع تحقیق ...
بیشتر
باتوجه به پتانسیل فراوان شهر یاسوج در صنعت گردشگری و تأثیر آن بر توسعه پایدار، برنامهریزی راهبردی گردشگری در این شهر ضرورت دارد. در همین راستا هدف پژوهش حاضر برنامهریزی راهبردی توسعه گردشگری شهر یاسوج، شناسایی و عوامل توسعه گردشگری و مقایسه با مناطق رقیب براساس رویکرد توسعه پایدار بوده است. نوع تحقیق در این پژوهش روش توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری دادهها پیماشی و همچنین جامعه آماری پژوهش، شامل تمام خبرگان، کارشناسان و مدیران اجرایی متخصص مسلط به برنامهریزی شهری و گردشگری پایداردر شهر یاسوج است. نمونههای تحقیق با استفاده از روش، نمونهگیری هدفمند به تعداد 25 نفر انتخاب شدند. برای تدوین راهبردهای توسعه گردشگری شهری یاسوج، ارائه اهداف، مقایسه با رقبای منطقه و عوامل اثرگذار برگردشگری شهر یاسوج از مدل Meta-swot استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان داد که مهمترین رقیب منطقه شهر یاسوج، شیراز با امتیاز 2/3 است. همچنین مهمترین عامل در توسعه پایدار گردشگری شهر یاسوج توجه به مسائل زیستمحیطی با (Bubble size:5/36) و جلوگیری از تخریب جاذبههای طبیعی اطراف شهر است.
حیدر لطفی
چکیده
چینش فضای کالبدی شهر بر مکان زندگی شهروندان تأثیر فراوانی دارد. عواملی نظیر شکاف عمیق میان بافتهای سنتی و مدرن، فراموش کردن و به حاشیه راندن بخشی از شهر در روند توسعه، بیبرنامگی، توسعه بیرویه، و بحران مهاجرت موجب شده کیفیت کالبدی کنونی، نیازهای ساکنان را برآورده نکند و زمینه را برای وقوع بسیاری از جرائم در شهر فراهم کند. شهر ...
بیشتر
چینش فضای کالبدی شهر بر مکان زندگی شهروندان تأثیر فراوانی دارد. عواملی نظیر شکاف عمیق میان بافتهای سنتی و مدرن، فراموش کردن و به حاشیه راندن بخشی از شهر در روند توسعه، بیبرنامگی، توسعه بیرویه، و بحران مهاجرت موجب شده کیفیت کالبدی کنونی، نیازهای ساکنان را برآورده نکند و زمینه را برای وقوع بسیاری از جرائم در شهر فراهم کند. شهر ارومیه هم یک مثال در این زمینه است. از اینرو، هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر وقوع جرم درگیری در شهر ارومیه است، پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر شیوه انجام تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی میباشد و گردآوری دادهها پژوهشی، اسنادی و میدانی است. برای تحلیل دادههای جمعآوری شده، از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و نرمافزارهای SPSS و Expert Choice کمک گرفته شد. نتایج حاصل از سنجش ارتباط متغیرها بیانگر این است که از منظر مؤلفههای مدل تحلیل محیطی-کالبدی جرم (شامل اصل تقویت نظارت طبیعی با 4 سنجه، اصل قابلیت کنترل دسترسیها با 3 سنجه، اصل تقویت قلمروهای طبیعی با 5 سنجه، اصل حفظ و نگهداری از محیط با یک سنجه و اصل حمایت از فعالیتهای اجتماعی سالم با 2 سنجه)، شهر ارومیه دارای نقاط بالقوه بسیاری برای وقوع جرم است. در مجموع، بر اساس سنجههای رهیافت تحلیل کالبدی-محیطی جرم بیشتر این نقاط بالقوه برای وقوع جرم در حاشیه شهر ارومیه قرار دارند.
هاجر اسدپور؛ مهدی منتظرالحجه؛ مجتبی شریف نژاد
چکیده
خیابان حافظ شیراز بهعنوان محور متصلکننده دروازه قرآن به دروازه اصفهان با مداخلات دهههای اخیر انسجام بصری خود را از دست داده است. لذا جایگاه آن در تصویر ذهنی و ساختار ادراکی شهروندان نیازمند بررسی است. هدف این پژوهش شناسایی میزان تأثیر هر یک از مؤلفههای کالبدی مؤثر بر ادراک بصری از دید شهروندان و بررسی رابطه بین آنها است. روش ...
بیشتر
خیابان حافظ شیراز بهعنوان محور متصلکننده دروازه قرآن به دروازه اصفهان با مداخلات دهههای اخیر انسجام بصری خود را از دست داده است. لذا جایگاه آن در تصویر ذهنی و ساختار ادراکی شهروندان نیازمند بررسی است. هدف این پژوهش شناسایی میزان تأثیر هر یک از مؤلفههای کالبدی مؤثر بر ادراک بصری از دید شهروندان و بررسی رابطه بین آنها است. روش پژوهش مورد استفاده روش «پیمایشی و همبستگی» بوده و به کمک مطالعات میدانی مانند عکسبرداری، تهیه نقشه و یادداشتبرداری و نیز پرسشنامه و مطالعات اسنادی دادههای مورد نیاز جمعآوری گردیده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه و از شیوه نمونهگیری در دسترس بهمنظور تکمیل پرسشنامه استفاده گردیده است. همچنین از آزمون رگرسیون چندمتغیره بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه «خوانایی» دارای بیشترین تأثیر بر ادراک بصری شهروندان بوده و در اولویتهای بعدی مؤلفههای «وضوح» و «مقیاس انسانی» قرار دارند. از سوی دیگر «وجود تنوع در محیط» بر ادراک بصری این خیابان دارای کمترین تأثیر بر ادراک بصری بوده است. در نهایت نیز راهکارهایی جهت ارتقاء ادراک بصری ناظران ارائه گردید. تا علاوه بر تشکیل تصاویرِ ذهنی قویتری از شهر، عملکرد فضاهای موجود شهری نیز بهبود یابند.
عباس شیعه؛ سیده زهرا حسینی؛ نگین حجتی؛ روژین رئوفی
چکیده
توسعه اقتصاد محلی با تکیه بر بهبود بنگاههای محلی رقابتی، باعث جذب سرمایهگذاری داخلی و ارتقاء سرمایهانسانی، مهارتهای کار، ارتقاء زیرساختهای محلی و توسعه متوازن اقتصادی در محلات میشود. در این میان خلاقیت به عنوان پایه و اساس چهار محور فوق میتواند سبب رشد و توسعه اقتصادی در بسیاری از جوامع معاصر شود. صنایع خلاق ...
بیشتر
توسعه اقتصاد محلی با تکیه بر بهبود بنگاههای محلی رقابتی، باعث جذب سرمایهگذاری داخلی و ارتقاء سرمایهانسانی، مهارتهای کار، ارتقاء زیرساختهای محلی و توسعه متوازن اقتصادی در محلات میشود. در این میان خلاقیت به عنوان پایه و اساس چهار محور فوق میتواند سبب رشد و توسعه اقتصادی در بسیاری از جوامع معاصر شود. صنایع خلاق به عنوان منبع فرهنگی و تجاری قدرتمندترین بخش اقتصاد هستند که بهرهگیری از این صنایع در حوزههای برنامهریزی موجب توسعه اقتصاد محلی و به تبع توسعه اقتصاد ملی میشود. شهر خلاق نیز با داشتن صنایع خلاق و جذب نیروی خلاق رشد و توسعه اقتصادی را در پی خواهد داشت. محدوده فرحزاد واقع در ناحیه9 منطقه 2شهرداری تهران با در برداشتن منابع اکولوژیکی مناسب و نهادهای فعال از سویی و شرایط نامناسب اجتماعی-اقتصادی و وجود مشاغل غیررسمی از سوی دیگر، قابلیت اتخاذ رویکرد شهرخلاق در تقویت اقتصاد محلی جهت بهبود وضعیت اشتغال و توانمندسازی افراد را داراست. این پژوهش برای دستیابی به این هدف در سه گام انجام شده است.در گام نخست با مرور ادبیات نظری، ابعاد استعداد، فناوری، مدارا، دارایی سرزمین و مشارکت شهری تعیین شد.درگام دوم پهنههایی با اولویت برنامهریزی با توجه به اشتراکات موجود مشکلات اقتصای، اجتماعی و کالبدی شامل؛ امنیت پایین، دسترسی و معابر نامناسب، وجود مشکلات زیستمحیطی، فقدان سند مالکیت، پایین بودن سطح تعاملات اجتماعی در محدوده، مشکلات اقتصادی، وضعیت نامناسب مسکن و وجود اختلافات فرهنگی میان اقوام گوناگون شناسایی شد. در گام آخر ابعاد در نواحی واجد شرایط برنامهریزی از طریق مصاحبه مورد ارزیابی قرارگرفته است. در ادامه با تحلیل مصاحبهها از طریق نرم افزار مکس کیودا ،نقش مؤلفههای در توسعه اقتصاد محلی فرحزاد شناسایی شده است. بنابراین در بعد داراییهای سرزمین با 7 مؤلفه؛ سابقه تاریخی، نقش گردشگری، مذهبی، برخورداری از باغات سنتی، روددره فرحزاد، رستورانها و بخش کوهستانی فرحزاد، در بعد فناوری با مؤلفه برخورداری از اینترنت همراه، در بعد استعداد با 4 مؤلفه؛ برخورداری از نهادهای فرهنگی، مهارتهای ساکنین، تمایل به یادگیری مهارت و تمایل به آموزش، دربعد مشارکت شهری با 3 مؤلفه؛ برخورداری از تنوع اقوام مختلف، پیگیری مشکلات موجود و مشارکت در طرح های عمرانی قابل توجه است.
حسین قمری؛ نفیسه مرصوصی؛ اسماعیل علیاکبری
چکیده
با وجود اهمیت گردشگری مشارکتی در صحنه بینالمللی و تلاش جهانی برای جذب درآمد از طریق گردشگر در مناطق مختلف ایران از جمله منطقه کاشان، بنا به دلایل مختلف، گردشگری رونق زیادی ندارد. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه راهبردی کالبدی - فضایی گردشگری شهری با رویکرد مشارکتی در منطقه کاشان است. تحقیق از نظر موضوع، کاربردی و از نظر روش، توصیفی ...
بیشتر
با وجود اهمیت گردشگری مشارکتی در صحنه بینالمللی و تلاش جهانی برای جذب درآمد از طریق گردشگر در مناطق مختلف ایران از جمله منطقه کاشان، بنا به دلایل مختلف، گردشگری رونق زیادی ندارد. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه راهبردی کالبدی - فضایی گردشگری شهری با رویکرد مشارکتی در منطقه کاشان است. تحقیق از نظر موضوع، کاربردی و از نظر روش، توصیفی و تحلیلی و تکنیکهای مورد استفاده، مدل تحلیل استراتژیک SWOT و مدل ماتریس برنامهریزی کمی است. متغیر مستقل تحقیق، گردشگری و متغیر وابسته تحقیق، توسعه کالبدی و فضایی نامیده میشود. این تحقیق درصدد پاسخ به این سؤال است که «پتانسیلها و محدودیتهای راهبرد کالبدی فضایی گردشگری با رویکرد مشارکتی در منطقه کاشان کدام است؟». نتایج بهدستآمده از جانب نمونهای تحقیق (گردشگران، شهروندان، استادان دانشگاه، مدیران، کارشناسان) نشان میدهد از نظر مردم، مهمترین نقاط ضعف تحقیق، نداشتن برنامه مدون در زمینۀ مشارکت مردمی، روحیه مشارکت پایین و نظارت دولتی ضعیف و مهمترین نقطۀ قوت تحقیق، وجود زیرساختهای مناسب گردشگری (به نسبت سایر شهرهای کشور نه به نسبت مقیاس جهانی) است. همچنین از نظر پاسخگویان، مشخص نبودن نقش مشارکت مردمی در طرحهای گردشگری کشوری و بالطبع طرحهای منطقه کاشان و عدم ثبات اقتصادی، مهمترین تهدیدهای متصور برای گردشگری است. مجموعه این عوامل که در قالب یک ماتریس نشان داده شده، نشان میدهد که اولویت با کدام گروه از نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت است. در ماتریس عوامل راهبردی داخلی نمره نهایی 82/1 و همانطور که ملاحظه میشود عدد بهدستآمده نهتنها از عدد 5/2 بلکه از عدد 2 نیز کوچکتر است. در نتیجه علیرغم وجود جاذبههای گردشگری در منطقه کاشان به دلیل مشکلات فراوان، مشارکت مردمی برای توسعه کالبدی _ فضایی گردشگری در وضیت رضایت بخشی نیست.
حسنعلی فرجی سبکبار؛ محمد رضا رضوانی؛ فاطمه جمشیدی؛ بهمن طهماسی
چکیده
کشاورزی به ویژه در کشورهای در حال توسعه یکی از بخشهای مهم اقتصاد به حساب میآید. با توجه به افزایش روز افزون جمعیت، تأمین امنیت غذایی افراد به چالشی بزرگ تبدیل شده است، تا جایی که که رفع گرسنگی به عنوان یکی از اهداف اصلی توسعه هزاره تعیین شده است. در همین زمینه، با توجه به استراتژیک بودن غلات و نقش مؤثر آن در تأمین امنیت غذایی کشور، ...
بیشتر
کشاورزی به ویژه در کشورهای در حال توسعه یکی از بخشهای مهم اقتصاد به حساب میآید. با توجه به افزایش روز افزون جمعیت، تأمین امنیت غذایی افراد به چالشی بزرگ تبدیل شده است، تا جایی که که رفع گرسنگی به عنوان یکی از اهداف اصلی توسعه هزاره تعیین شده است. در همین زمینه، با توجه به استراتژیک بودن غلات و نقش مؤثر آن در تأمین امنیت غذایی کشور، هدف از پژوهش حاضر تحلیل روند تغییرات فضایی و زمانی سطح زیرکشت غلات(گندم و جو) طی یک دوره 15 ساله از 1382 تا 1397 است. در این مطالعه روش پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با روش کتابخانهای و دادههای رسمی جهاد کشاورزی و مرکز آمار ایران صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از تکنیکهای آمار فضایی در محیط نرمافزار Arc map انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد در سطح ملی تغییرات با کاهش نسبی سطح زیرکشت جو و کاهش قابل توجه سطح زیرکشت گندم همراه بوده است. نتایج پژوهش در سطح استانها بیانگر کاهش نسبی نوسانات و دامنه تغییرات سطح زیرکشت غلات در بین استانهای کشور است و به عبارتی توازن نسبی در اختصاص زمین به کشت گندم و جو در بین استانها ایجاد شده است. نتایج تحلیل فضایی سطح زیرکشت غلات نیز نشان میدهد که محل تمرکز کشت غلات عمدتاً در برخی شهرستانهای واقع در غرب و شمال غرب ایران است.
داود امینی قشلاقی؛ نفیسه مرصوصی؛ احمد لطفی
چکیده
ایدة شهر خلاق به این مسأله تأکید دارد که همواره در نگاه اول امکانات بالقوهای در شهرها وجود دارد که اگر مورد توجه برنامهریزان و مدیران شهری قرار گیرد، میتواند در شکوفایی خلاقیتمحور شهرها اثرات پایداری داشته باشد. با اینکه پایة خلاقیت شهری، شاخصهای فرهنگی است اما دامنه وسیع ظرفیتهای شهری از سرمایة انسانی و اجتماعی گرفته تا ...
بیشتر
ایدة شهر خلاق به این مسأله تأکید دارد که همواره در نگاه اول امکانات بالقوهای در شهرها وجود دارد که اگر مورد توجه برنامهریزان و مدیران شهری قرار گیرد، میتواند در شکوفایی خلاقیتمحور شهرها اثرات پایداری داشته باشد. با اینکه پایة خلاقیت شهری، شاخصهای فرهنگی است اما دامنه وسیع ظرفیتهای شهری از سرمایة انسانی و اجتماعی گرفته تا امکانات فرهنگی، آموزشی، علمی، مذهبی، اجتماعی، اقتصادی کمتر زمینة بروز و ظهور خلاقیت را دارند. تهران به عنوان پایتخت و مهمترین کلانشهر کشور، ظرفیتهای وسیعی برای گام برداشتن در مسیر شهر خلاق را دارا است. تنوع قومی و فرهنگی، طبقه خلاق متخصص، ظزفیتهای مکانی_ فضایی فراوان از اهم امتیازات تهران برای خلاقیتگرایی در شهر است. در این تحقیق ابتدا از طریق کار پیمایشی و با تدوین پرسشنامههای تخصصی CVI و CVR با نظرخواهی از تعداد 25 نفر از متخصصان و اساتید حوزة برنامهریزی شهریف شاخصهای مکانی بوممحور اثرگذار در خلاقیت شهری که حائز روایی محتوایی و پایایی بودند، مشخص شد. در ادامه از طریق تدوین پرسشنامه کیفی بر مبنای جامعه آماری 9423703 نفری کلانشهر تهران و جامعة نمونة 385 نفری، با استفاده از مدلهای برنامهریزی شهری و بهرهگیری از نرمافزارهای ArcGIS10.3 و SPSS 21 و Topsis Solver3.1.0 تجزیه و تحلیلهای آماری و مکانی صورت گرفت. با جمعبندی نتایج پرسشنامهها و تحلیلهای آماری از شاخصهای مکانی، تعداد 17 منطقه از مناطق 22گانه تهران در خوشههای بسیار ضعیف تا خوب و پنج منطقه در خوشههای بسیار خوب و عالی قرار گرفت. منطقه 6 با قرار گرفتن در خوشه 1 حائز شرایط شهر خلاق بوده و منطقه 17 و 21 با واقع شدن در خوشه 5 از چارچوب کلی شهرخلاق خارج تشخیص داده شدند.
ماندانا کمالی؛ منوچهر طبیبیان؛ مسعود الهی
چکیده
در دهههای اخیر با افزایش قابل توجه وقوع مخاطرات طبیعی در جهان، نیاز به شهرهای تابآور مطرح شده است، زیرا این شهرها ظرفیت تحمل هرگونه ضربهای از جمله بحرانها و سوانح زیستمحیطی را دارا میباشند. بنابر گزارش اسکاپ در مورد سوانح مرتبط با مخاطرات تکتونیکی، ایران جزو ده کشور اول دنیاست و از حیث مرگ و میر ناشی از این مخاطرات، جایگاهی ...
بیشتر
در دهههای اخیر با افزایش قابل توجه وقوع مخاطرات طبیعی در جهان، نیاز به شهرهای تابآور مطرح شده است، زیرا این شهرها ظرفیت تحمل هرگونه ضربهای از جمله بحرانها و سوانح زیستمحیطی را دارا میباشند. بنابر گزارش اسکاپ در مورد سوانح مرتبط با مخاطرات تکتونیکی، ایران جزو ده کشور اول دنیاست و از حیث مرگ و میر ناشی از این مخاطرات، جایگاهی بین رتبه اول تا سوم جهان را دارد. شهر زنجان نیز فارغ از این مخاطرات نبوده و با قرارگیری در کنار سه گسل و وجود بافتهای متراکم و فرسوده، یکی از آسیبپذیرترین شهرهای کشور در برابر زلزله است که لزوم پرداختن به مسئله تابآوری را بیش از پیش مطرح میکند. در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف مقایسه الگوهای محلات پس از انقلاب در زنجان و اولویتبندی آنها از لحاظ تطبیق با معیارهای تابآوری، ابتدا به استخراج معیارها و شاخصهای تابآوری کالبدی پرداخته شد. معیارها و شاخصها با استفاده از مدل پشتیبان تصمیمگیری فازی غیرساختاری اولویتبندی شده و در الگوهای پس از انقلاب تا امروز محلات زنجان بررسی شدند. نتایج حاصل از مطالعه نشان میدهد که محلات الگوی آمادهسازی، بالاترین تابآوری و محلات الگوی توسعه شتابان و فاقد برنامه از تابآوری پایینی برخوردار هستند.
مهدی ابراهیمی بوزانی؛ فهیمه فدایی جزی
چکیده
تهیه مسکن یکی از دغدغههای اصلی دولتها در همه کشورهای جهان است. در ایران نیز بعد از آن که رشد جمعیت شدت گرفت، سیاستهای مختلف برای تامین مسکن به اجرا درآمد. یکی از این سیاستها که در نیمه دوم دهۀ 1380 خورشیدی اجرایی شد، طرح جامع مسکن مهر بود. هدف از اجرای این طرح تامین سریع، ارزان و باکیفیت مسکن انبوه برای گروههای کمدرآمد بود. بررسی ...
بیشتر
تهیه مسکن یکی از دغدغههای اصلی دولتها در همه کشورهای جهان است. در ایران نیز بعد از آن که رشد جمعیت شدت گرفت، سیاستهای مختلف برای تامین مسکن به اجرا درآمد. یکی از این سیاستها که در نیمه دوم دهۀ 1380 خورشیدی اجرایی شد، طرح جامع مسکن مهر بود. هدف از اجرای این طرح تامین سریع، ارزان و باکیفیت مسکن انبوه برای گروههای کمدرآمد بود. بررسی میزان موفقیت یکی از پروژههای بزرگ این طرح، در قالب بررسی کیفیت زندگی در محلۀ مسکن مهر شاهینشهر، موضوع و هدف این مقاله است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات موجود در این مقاله با دو روش کتابخانهای (برای تدوین مبانی نظری) و میدانی (برای بررسی کیفیت زندگی محله) بهدستآمده است. جامعه آماری پژوهش، ساکنان محله مسکن مهر شاهینشهر باقابلیت جمعیتپذیری 6400 خانوار است. حجم نمونه موردمطالعه از روش کوکران و برابر با 400 سرپرست خانوار برآورد شده است. برای تحلیل 40 شاخص مورد بررسی از روشهای آمار توصیفی، تحلیل عاملی و آزمون کای اسکوئر استفاده شده است. نتایج حاصل نشان میدهد تنها پنج شاخص شامل: دسترسی به حملونقل عمومی، دسترسی به تسهیلات آب و برق و گاز، دسترسی به امکانات گرمایشی و سرمایشی درون مجتمع، مدیریت مجتمع و دسترسی به پارکینگ، دارای میانگین رضایتمندی بالاتر از حد متوسط (عدد 3) بوده و میانگین رضایتمندی دیگر شاخصهای موردبررسی (5/87 درصد شاخصها)، کمتر از عدد 3 بوده که این امر حاکی از نارضایتی شدید ساکنان محله مسکن مهر شاهینشهر از کیفیت زندگی در این محله است.
حسن حکمت نیا؛ حجت رضایی؛ علی باقری کشکولی؛ محبوبه محمودی نیا
چکیده
فناوری اطلاعات و ارتباطات، تکنولوژی هزاره جدید است که در زمان حاضر بر تمامی ابعاد زندگی شهروندی تأثیر گذاشته است. به گونهای که امروزه بحث در مورد بهبود کیفی زندگی شهروندان و ابعاد آن همچون مسکن شهری بدون در نظر گرفتن این تکنولوژی امری بیهوده است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات این تکنولوژی بر بهبود کیفی مسکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان ...
بیشتر
فناوری اطلاعات و ارتباطات، تکنولوژی هزاره جدید است که در زمان حاضر بر تمامی ابعاد زندگی شهروندی تأثیر گذاشته است. به گونهای که امروزه بحث در مورد بهبود کیفی زندگی شهروندان و ابعاد آن همچون مسکن شهری بدون در نظر گرفتن این تکنولوژی امری بیهوده است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات این تکنولوژی بر بهبود کیفی مسکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان در محله کوچه بیوک یزد است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن از طریق روشهای میدانی گردآوری شده است. جامعه آماری، شهروندان محله کوچه بیوک یزد است که با استفاده از فرمول کوکران، 358 نفر به عنوان جامعه نمونه با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شده است. برای تحلیل دادهها از آمار استنباطی شامل (آزمون تی تک نمونهای، مدل لیزرل، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون همگنی کای دو) استفاده شد. نتایج تحلیلها نشان میدهد که جامعه آماری مورد مطالعه، نه تنها از سطح مناسبی از فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردارند، بلکه 1/78 درصد از جامعه آماری، میزان استفاده از خدمات ICT را در انجام امور رایج شهروندی، متوسط به بالا ارزیابی کردهاند. نتایج استنباطی نیز نشان میدهد میزان اثرپذیری شاخصهای کیفی مسکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان محله کوچه بیوک از ICT در سطح قوی بوده که در سطح 99 درصد اطمینان، این متغیرها با یکدیگر رابطهای معنیدار و مستقیمی دارند.