مقاله پژوهشی
رضا احمدی؛ محمد حسین سرایی
چکیده
ما در این تحقیق به دنبال بررسی جامعه-نشانه‌شناختی از گفتمان دفاع مقدس در چشم‌انداز ورودی دزفول و نقش حاکمیت محلی در ایجاد یک چشم‌انداز ورودیِ طراحی‌شده و هدفمند هستیم. ما قرار است، به بررسی و تحلیل چگونگی بهره‌گیری از چشم‌انداز ورودی برای ارائه گفتمان‌ها، روایت‌ها و تصویرسازی‌های موردنظر حاکمیت ملی و محلی بپردازیم. روش تحقیق ...
بیشتر
ما در این تحقیق به دنبال بررسی جامعه-نشانه‌شناختی از گفتمان دفاع مقدس در چشم‌انداز ورودی دزفول و نقش حاکمیت محلی در ایجاد یک چشم‌انداز ورودیِ طراحی‌شده و هدفمند هستیم. ما قرار است، به بررسی و تحلیل چگونگی بهره‌گیری از چشم‌انداز ورودی برای ارائه گفتمان‌ها، روایت‌ها و تصویرسازی‌های موردنظر حاکمیت ملی و محلی بپردازیم. روش تحقیق مقاله حاضر، توصیفی- تحلیلی، میدانی و بنیان آن مبتنی بر روش تحقیق کیفی است. ما تمامی میادین، توپونیمی‌ها، بیلبوردهای ورودی و یادبودی واقع در ورودی‌های را موردبررسی قرار داده و آنها را ازنظر الگوهای مختلف گفتمانی و تصویرشناختی دسته‌بندی می‌کنیم. بر این اساس، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که گفتمان دفاع مقدس، مذهبی و تاریخی 3 گفتمان عمده و مقاومت فرامرزی، گفتمان نوظهور در چشم‌انداز ورودی‌های دزفول هستند. گفتمان دفاع مقدس، به شکلی قاطعانه چشم‌انداز ورودی دزفول را تحت سلطه خود قرار داده است و به شکلی زمینه‌مند، مشغول به‌نوعی تصویرسازی از نقش و جایگاه دزفول دریکی از مهمترین وقایع تاریخ معاصر ایران یعنی جنگ 8 ساله است.در این تصویرسازی، همه نشانه‌های مرتبط با میراث دفاع مقدس در چارچوب یک روایت اسطوره‌شناختی از نقش دزفول در زمان جنگ ارائه می‌گردد. درواقع، بسیاری از ابتکارات میراثی توسط مقامات محلی برای مطابقت با گفتمان‌ها و استراتژی‌های ملی طراحی‌شده‌اند. درنتیجه چشم‌انداز ورودی موجود، چشم‌انداز بازنمایی شده است که در آن گروه‌های غالب در نوشتن و تصویرسازی ورودی‌های شهر، از گفتمان‌ها، اسطوره‌ها و ایدئولوژی‌های موردنظر خود استفاده می‌کنند و آنها را در چارچوب ارزش‌های حاکم برجهان ذهنی خود کدگذاری می‌کنند.اقتدار سیاسی و هژمونی فرهنگیِ برخی گروه‌ها نتیجه این فرایند است.
مقاله پژوهشی
فاطمه پیری؛ سعید امانپور؛ ابوالفضل مشکینی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف الگوی سرمایه گذاری مناسب مسکن در شهر اهواز براساس موانع و سیاست های تشویقی انجام شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی، از لحاظ ماهیت تحقیق جزو تحقیقات اکتشافی و تبیینی و از نظر شیوه اجر توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای، میدانی و به منظور تدوین الگوی مناسب سرمایه‌گذاری مسکن در شهر ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف الگوی سرمایه گذاری مناسب مسکن در شهر اهواز براساس موانع و سیاست های تشویقی انجام شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی، از لحاظ ماهیت تحقیق جزو تحقیقات اکتشافی و تبیینی و از نظر شیوه اجر توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای، میدانی و به منظور تدوین الگوی مناسب سرمایه‌گذاری مسکن در شهر اهواز از روش مصاحبه از کارشناسان (روش دلفی) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوا و نرم افزار ATLAS TI استفاده شد. براساس یافته‌های حاصل از مصاحبه و پرسشگری مهمترین چالشها و موانعی که به نوعی مانع دستیابی به الگوی مطلوب سرمایه‌گذاری مسکن هستند، مسائل زیست‌محیطی و بحرانهای آبی و خشکسالی و ... در نقطه مقابل برخی سیاستها و فرصتها نظیر؛ تغییر نحوه دریافت اجرت معامله در بنگاه‌های املاک به هزینه ثابت اجرت معامله، تملک اراضی قهوه‌ای و انتقال بخش‌های انبار و صنعتی آنها به خارج از محدوده شهر جهت ایجاد ظرفیت داخلی شهر برای توسعه مسکن و ... از جمله سیاستها و فرصتهایی بودند که در صورت اجرا و شناخت هر یک از موارد می‌توان به نوعی بازار مسکن را تحت کنترل گرفت. در حالی که در کشورهای دیگر معیارهای مختلفی برای مکان یابی مناسب مسکن وجود دارد؛ یکی از موفق ترین آنها معیارهای مقرون به صرفه‌گی می باشد. در این معیارها، علاوه بر معیارهای فیزیکی، به معیارهای اجتماعی، فرهنگی، پایداری زیستی مجتمع های حمایتی، ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین و در نهایت برقراری عدالت اجتماعی فضایی نیز توجه شده است.
مقاله پژوهشی
محمد نظری؛ کیانا اعتمادی؛ سید مجتبی قاضی میرسعید
چکیده
حکمروایی خوب شهری ازجمله اثربخش‌ترین و پایدارترین رویکردهای مدیریت شهری محسوب شده که مبتنی بر توسعه‌ای مردم‌سالارانه است. این رویکرد بر مفاهیمی مانند شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری، پذیرا و پاسخده بودن، عدالت، مشارکت، اثربخشی و کارایی استوار است که این مفاهیم به‌عنوان شاخص‌های حکمروایی خوب شهری شناخته می‌شوند. پژوهش حاضر ...
بیشتر
حکمروایی خوب شهری ازجمله اثربخش‌ترین و پایدارترین رویکردهای مدیریت شهری محسوب شده که مبتنی بر توسعه‌ای مردم‌سالارانه است. این رویکرد بر مفاهیمی مانند شفافیت، پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری، پذیرا و پاسخده بودن، عدالت، مشارکت، اثربخشی و کارایی استوار است که این مفاهیم به‌عنوان شاخص‌های حکمروایی خوب شهری شناخته می‌شوند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سیستم مدیریت شهری شهر سمنان در راستای سنجش شاخص‌های حکمروایی خوب شهری و شناسایی نحوه عملکرد مدیران شهری در چارچوب این شاخص‌ها گام برمی‌دارد. رویکرد این پژوهش مبتنی بر تحلیل‌های کیفی است و از روش‌های توصیفی و تحلیلی به‌صورت توأمان استفاده می‌شود. همچنین از نظر استراتژی پژوهش، از نوع پیمایشی و میدانی است. دادههای پژوهش از طریق مراجعه حضوری و در قالب 14 مصاحبه از کارشناسان و مدیران و شهروندان گردآوردی شده است. همچنین با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی نسبت به تحلیل دادههای مصاحبه اقدام شده و دسته‌بندی و شناسایی نقاط قوت و ضعف مدیریت شهری سمنان در چارچوب هر یک از شاخص‌های حکمروایی خوب شهری به تفصیل مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفت. درنهایت نتایج حاصل از ارزیابی مصاحبه‌ها حاکی از آن بود که از میان شاخص‌های حکمروایی خوب شهری، شاخص مشارکت با 64 درصد، شاخص پذیرا و پاسخدهی با 57 درصد و شاخص عدالت با 42 درصد نیازمند بازآفرینی و توجه بیشتری هستند؛ اما با اقدامات اخیر مدیران و سازمان‌های دخیل در مدیریت شهری شهر سمنان، پیشرفت‌های نسبی در راستای تحقق شاخص‌های شفافیت، اثربخشی و کارایی دیده می‌شود.
مقاله پژوهشی
حجت شیخی؛ روح الله شهسواری
چکیده
هدف کلی مطالعه حاضر، ارزیابی میزان تاب-آوری شهر پلدختر به هنگام وقوع سیل است. در راستای دستیابی به اهداف مذکور از روش کیفی با رویکرد توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. به منظور سنجش ابعاد تاب‌آوری در محلات شهر پلدختر ۳۸۴ خانوار با استفاده از فرمول کوکران به عنوان جامعه نمونه انتخاب گردیدند. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پرسشنامه ...
بیشتر
هدف کلی مطالعه حاضر، ارزیابی میزان تاب-آوری شهر پلدختر به هنگام وقوع سیل است. در راستای دستیابی به اهداف مذکور از روش کیفی با رویکرد توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. به منظور سنجش ابعاد تاب‌آوری در محلات شهر پلدختر ۳۸۴ خانوار با استفاده از فرمول کوکران به عنوان جامعه نمونه انتخاب گردیدند. به منظور تجزیه و تحلیل دادههای حاصل از پرسشنامه در محیط نرم افزار SPSS ، روش‌های آماری مبتنی بر مقایسه میانگینها، آزمونهای فریدمن و رگرسیون به کار گرفته شد و نیز جهت رتبهبندی تاب‌آوری محلات از مدل تاپسیس استفاده گردید. در نتیجه براساس پنج شاخص ارزیابی تاب‌آوری؛ محلههای کوی بسیجیان، هسته قدیم و کوی پاسداران نسبت به سایر محلات شهر پلدختر دارای وضعیت مناسبتری هستند و محلههای ساحل شرقی و غربی و کوی سازمانیها از بدترین وضعیت را به لحاظ تاب-آوری در مقابل سیل برخوردارند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن برای تعیین مهمترین و تاثیرگذارترین شاخص‌ها تاب‌آوری شهر پلدخترگویای اینست که شاخص کالبدی با میانگین رتبه 533/3 و شاخص اقتصادی با میانگین رتبه 251/3 به ترتیب در رتبههای اول و دوم اثرگذارترین و مهمترین ابعاد تاب‌آوری قرار گرفتهاند.
مقاله پژوهشی
احمد حجاریان
چکیده
طرح مسأله: با توجه به اینکه بلایای طبیعی باعث ایجاد اختلالات اجتماعی و اقتصادی، فرهنگی، کالبدی و عملکردی شدید در شهرها می‌شود، ارتقای تاب‌آوری شهری به عنوان یک قابلیت، نه تنها به حفظ عملکرد اولیه شهرها کمک می‌کند، بلکه منجر به بهبود و شکوفایی شهرها پس از وقوع بلایا می‌شود.. هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل موثر در تاب آوری شهری ...
بیشتر
طرح مسأله: با توجه به اینکه بلایای طبیعی باعث ایجاد اختلالات اجتماعی و اقتصادی، فرهنگی، کالبدی و عملکردی شدید در شهرها می‌شود، ارتقای تاب‌آوری شهری به عنوان یک قابلیت، نه تنها به حفظ عملکرد اولیه شهرها کمک می‌کند، بلکه منجر به بهبود و شکوفایی شهرها پس از وقوع بلایا می‌شود.. هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل موثر در تاب آوری شهری است. روش پژوهش: روش پژوهش از نظر هدف: کاربردی و دارای ماهیت تفسیری و تحلیلی و از لحاظ روش در گروه پژوهش‌های کیفی و کمی قرار دارد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل‌های گراند تئوری، دلفی و در نهایت از ماتریس خودتعاملی (SSIM) استفاده شده است. جامعه آماری در پژوهش حاضر نیز شامل متخصصان و نخبگان در حوزه برنامه‌ریزی شهری به طور عام و به طور خاص مدیریت شهری است. به منظور گردآوری جامعه نمونه از روش نمونه‌گیری هدفمند صورت گرفت، که در نهایت تعداد (30) نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شد. نتیجه پژوهش: مقولاتی از جمله: اقتصادی، عملکردی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی، به عنوان عوامل موثر در تاب‌آوری شهری شناسایی شدند، که در ادامه نیز با استفاده از روش دلفی در دو مرحله نظر‌سنجی؛ موافقت خبرگان در رابطه با عوامل مطرح شده اعلام شد. سپس نتایج ماتریس خود تعاملی نشان داد، عامل اقتصادی بر سایر عوامل دیگر تاثیر دارد. عامل کالبدی، که مهمترین عامل در تاب‌آوری شهری می‌باشد، متاثر از سایر عوامل است و به خودی خود تاثیری بر عامل دیگری نمی‌گذارد.
مقاله پژوهشی
مصطفی امیرفخریان؛ عالیه محمدی
چکیده
کیفیت محیط یکی از عوامل مهم در آرامش روانی شهروندان است. برایناساس مطالعه حاضر تلاش دارد استرس تجربه شده در فضای شهر را برحسب ویژگیهای اکتسابی وغیراکتسابی شهروندان در منطقه۱۰شهرمشهد مورد سنجش قراردهد و همچنین نشان دهد آیا سابقه سکونت میتواند سبب انعطافپذیری فرد در مواجهه با عناصر استرسزای محیط شود؟ مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی ...
بیشتر
کیفیت محیط یکی از عوامل مهم در آرامش روانی شهروندان است. برایناساس مطالعه حاضر تلاش دارد استرس تجربه شده در فضای شهر را برحسب ویژگیهای اکتسابی وغیراکتسابی شهروندان در منطقه۱۰شهرمشهد مورد سنجش قراردهد و همچنین نشان دهد آیا سابقه سکونت میتواند سبب انعطافپذیری فرد در مواجهه با عناصر استرسزای محیط شود؟ مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی است که با بررسی منابع مربوطه و تدوین مدل مفهومی، اقدام به دسته‌بندی عناصر استرسزای محیط شهری در سه دسته محیط مسکونی(با۱۶متغیر)، عناصرحرکتی(شامل۱۵متغیر)و کاربری‌های عمده(با۱۴متغیر) شد. حجم نمونه باتوجه به نوع آزمونهای آماری،250نفر از ساکنین منطقه10تعیین گردید. دادههای جمع آوریشده پس از کدگذاری و ورود به نرم‌افزارSpss، با بهره‌گیری از روش‌های آمارتوصیفی و استنباطی نظیر نظیر آزمونتی، همبستگی، خط ترند و ضریبR2 و همچنین جداولمتعامد مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان دادکه عناصرمحیطی، سطح استرس بیشتری را در بین متاهلان(درمقابل مجردان)، زنان(درمقایسه مردان)، افراد مسن(درمقابل جوانان)و افرادباسوادتر(درمقابل افرادکم سوادتر) بههمراه داشتهاست. از سوی دیگر بررسی سابقه سکونت نیز نشان داد که باافزایش آن، سطح استرس تجربه شده افراد از محیط شهری کاهش می‌یابد که این موضوع بیشترین اثر را بر افراد مسن و افراد با سطح تحصیل بالاترداشته است. یافته‌های تکمیلی مشخص کرد که استرس تجربه شده افراد از یک محیط در محیطهای دیگر نیز انتشار می‌یابد. ازاینرو سطح آرامش فرد از محیط مسکونی، میتواند نقش مهمی در احساس وی از محیطهای پیرامونی داشته باشد. درنهایت توجه به مقیاسهای انسانی و تلاش بمنظور اهمیت دادن به ساختار محله در چارچوب فضای جغرافیایی میتواند نقش مهمی در انعطافپذیری افراد در مواجهه با عناصر استرسزای محیطی داشتهباشد
مقاله پژوهشی
احمد حامی؛ سعدی فرجی؛ فرزین امامی؛ زانیار صمدی تودار
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی انگیزه‌ها و فعالیتهای ترجیحی مردم در پارک‌های شهری ـ منطقه‌ای تبریز می پردازد. این مطالعه در ۴ پارک (شمس، گلستان، قوناخلار باغی، میرداماد) از بین ۸ پارک منطقه ای موجود به عنوان نمونه انتخاب و با ۱۲۰ نفر از بازدیدکنندگان مصاحبه‌ای حضوری در مورد مهمترین انگیزه آنها برای آمدن به پارک و همچنین فعالیتهای مورد علاقه ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی انگیزه‌ها و فعالیتهای ترجیحی مردم در پارک‌های شهری ـ منطقه‌ای تبریز می پردازد. این مطالعه در ۴ پارک (شمس، گلستان، قوناخلار باغی، میرداماد) از بین ۸ پارک منطقه ای موجود به عنوان نمونه انتخاب و با ۱۲۰ نفر از بازدیدکنندگان مصاحبه‌ای حضوری در مورد مهمترین انگیزه آنها برای آمدن به پارک و همچنین فعالیتهای مورد علاقه شان در پارک انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که داشتن سرگرمی، بودن در کنار خانواده، رهایی از استرس، و پیاده‌روی مهمترین انگیزه مردم برای مراجعه به پارک های منطقه ای بوده است. هم چنین، مهمترین فعالیتهای پاسخ‌دهندگان بترتیب اولویت شامل ورزش های صبحگاهی، عکاسی از مناظر و انجام ورزش‌های گروهی بود. برای شناخت ارتباط انواع فعالیتها با پارک های مذکور، آزمون خی دو (chi-square) استفاده شد و نتیجه آنالیز نشان داد که پارک گلستان بیشتر برای انجام فعالیتهای کم تحرک از قبیل بازی‌های فکری، پارک میرداماد برای فعالیتهای پرتحرک از قبیل شهربازی و ورزش صبحگاهی، پارک قوناخلارباغی محل مناسبی برای فعالیتهای خانوادگی و در نهایت پارک شمس برای فعالیتهای اجتماعی از قبیل جمع شدن با دوستان مناسبتر بودند. بکارگیری یافته های این تحقیق به طراحان و مدیران شهری این امکان را می دهد که پارکها بر اساس اولویت های شهروندان برنامه ریزی و طراحی شوند و این کار در افزایش کارآیی پارکها و ترغیب مردم برای مراجعه به پارکها می تواند موثر واقع شود.
مقاله پژوهشی
مصطفی طالشی؛ شاه بختی رستمی؛ بهروز قرنی آرانی؛ امان اله طارمی
چکیده
زمین بستر تمامی فعالیتهای انسان و یکی از نهاد‌های اثربخش در نظام‌های تولید و دستیابی به پایداری توسعه به‌شمار می‌رود. از سوی دیگر با بروز تحولات اجتماعی و اقتصادی در جوامع انسانی و بهره‌برداری نامتعارف از منابع، شرایط ناپایداری زمین تشدید می‌یابد. سنجش تحولات بهره‌برداری از زمین با موضوعاتی همچون نظام کاربری زمین و پوشش اراضی ...
بیشتر
زمین بستر تمامی فعالیتهای انسان و یکی از نهاد‌های اثربخش در نظام‌های تولید و دستیابی به پایداری توسعه به‌شمار می‌رود. از سوی دیگر با بروز تحولات اجتماعی و اقتصادی در جوامع انسانی و بهره‌برداری نامتعارف از منابع، شرایط ناپایداری زمین تشدید می‌یابد. سنجش تحولات بهره‌برداری از زمین با موضوعاتی همچون نظام کاربری زمین و پوشش اراضی و الگوهای پایش همراه است. الگوهای کاربری زمین و پوشش اراضی، با فراهم‌سازی پایش و شناخت روند تحولات نظام بهره‌برداری از طریق به‌کارگیری فنون سنجش از دور، امکان اصلاح و تغییر سیاست‌گذاری، مدیریت مطلوب و آینده‌نگاری منابع محیطی را تسهیل می‌نماید. هدف این پژوهش، پایش تحولات نظام LULC در زیرحوضه آبریز کوهپایه-سگزی با بهره‌گیری از تصاویر ماهواره‌ای در دوره زمانی 2000 الی 2023 میلادی (1379-1402 خورشیدی) و به‌روزرسانی اطلاعات مکانی است. نتایج ارزیابی نقشه‌های نظام کاربری و پوشش اراضی با بهره‌گیری از الگوریتم درخت تصمیم‌گیری نشانگر افزایش وسعت بیش از 97 درصد اراضی ساخته‌شده، 173 درصد اراضی مرتع، 230 درصد عرصه‌های آبی، 72 درصد اراضی کشاورزی و کاهش وسعت بیش از 14 درصد از اراضی بایر است. البته 913 هکتار از اراضی بایر، 244 هکتار از اراضی مرتع، 44 هکتار از اراضی کشاورزی و 155/0 هکتار از عرصه‌های آبی به اراضی ساخته‌شده تغییر یافته است. پایداری منابع محیطی به‌ویژه کاهش روند تغییر کاربری و پوشش اراضی و تثبیت نظام بهره‌برداری مستلزم اعمال مدیریت مطلوب از منابع با به‌کارگیری الگوهای حفاظت از زمین با مشارکت و توانمند‌سازی جوامع محلی روستایی است.
