نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی امیرفخریان ¹
• عالیه محمدی ²

¹ استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

کیفیت محیط یکی از عوامل مهم در آرامش روانی شهروندان است. براین‏اساس مطالعه حاضر تلاش دارد استرس تجربه شده در فضای شهر را برحسب ویژگیهای اکتسابی وغیراکتسابی شهروندان در منطقه۱۰شهرمشهد مورد سنجش قراردهد و همچنین نشان دهد آیا سابقه سکونت می‏تواند سبب انعطاف‏پذیری فرد در مواجهه با عناصر استرس‏زای محیط شود؟ مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی است که با بررسی منابع مربوطه و تدوین مدل مفهومی، اقدام به دسته‌بندی عناصر استرس‏زای محیط شهری در سه دسته محیط مسکونی(با۱۶متغیر)، عناصرحرکتی(شامل۱۵متغیر)و کاربری‌های عمده(با۱۴متغیر) شد. حجم نمونه باتوجه به نوع آزمونهای آماری،250نفر از ساکنین منطقه10تعیین گردید. داده‌های جمع آوری‏شده پس از کدگذاری و ورود به نرم‌افزارSpss، با بهره‌گیری از روش‌های آمارتوصیفی و استنباطی نظیر نظیر آزمون‏تی، همبستگی، خط ترند و ضریبR2 و همچنین جداول‏متعامد مورد تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان دادکه عناصرمحیطی،‏ سطح استرس بیشتری را در بین متاهلان(درمقابل مجردان)، زنان(درمقایسه مردان)، افراد مسن(درمقابل جوانان)و افرادباسوادتر(درمقابل افرادکم سوادتر) به‏همراه داشته‏است. از سوی دیگر بررسی سابقه سکونت نیز نشان داد که باافزایش آن، سطح استرس تجربه شده افراد از محیط شهری کاهش می‏یابد که این موضوع بیشترین اثر را بر افراد مسن و افراد با سطح تحصیل بالاترداشته است. یافته‌های تکمیلی مشخص کرد که استرس تجربه شده افراد از یک محیط در محیط‌های دیگر نیز انتشار می‌یابد. ازاینرو سطح آرامش فرد از محیط مسکونی، می‏تواند نقش مهمی در احساس وی از محیطهای پیرامونی داشته باشد. درنهایت توجه به مقیاسهای انسانی و تلاش بمنظور اهمیت دادن به ساختار محله در چارچوب فضای جغرافیایی می‏تواند نقش مهمی در انعطاف‏پذیری‏ افراد در مواجهه با عناصر استرس‏زای محیطی داشته‏باشد

کلیدواژه‌ها

• استرس
• محیط شهری
• شهر مشهد
• منطقه 10