با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی فضای سبز، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 کارشناسارشد مهندسی فضای سبز، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی فضای سبز، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

10.30473/psp.2024.71165.2727

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی انگیزه‌ها و فعالیت‌های ترجیحی مردم در پارک‌های شهری ـ منطقه‌ای تبریز می­پردازد. این مطالعه در ۴ پارک (شمس، گلستان، قوناخلار باغی، میرداماد) از بین ۸ پارک منطقه­ای موجود به عنوان نمونه انتخاب و با ۱۲۰ نفر از بازدیدکنندگان مصاحبه‌ای حضوری در مورد مهم­ترین انگیزه آن­ها برای آمدن به پارک و همچنین فعالیت‌های مورد علاقه­شان در پارک انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که داشتن سرگرمی، بودن در کنار خانواده، رهایی از استرس، و پیاده‌روی مهم‌ترین انگیزه مردم برای مراجعه به پارک­های منطقه­ای بوده است. همچنین، مهم‌ترین فعالیت‌های پاسخ‌دهندگان بترتیب اولویت شامل ورزش­های صبحگاهی، عکاسی از مناظر و انجام ورزش‌های گروهی بود. برای شناخت ارتباط انواع فعالیت­ها با پارک­های مذکور، آزمون خی-دو (chi-square) استفاده شد و نتیجه آنالیز نشان داد که پارک گلستان بیشتر برای انجام فعالیت‌های کم تحرک از قبیل بازی‌های فکری، پارک میرداماد برای فعالیت‌های پرتحرک از قبیل شهربازی و ورزش صبحگاهی، پارک قوناخلارباغی محل مناسبی برای فعالیت‌های خانوادگی و در نهایت پارک شمس برای فعالیت­های اجتماعی از قبیل جمع شدن با دوستان مناست‌تر بودند. بکارگیری یافته­های این تحقیق به طراحان منظر و مدیران شهری این امکان را می­دهد که پارک‌ها بر اساس اولویت­های شهروندان برنامه ریزی و طراحی شوند و این کار در افزایش کارآیی پارک­ها و ترغیب مردم برای مراجعه به پارک­ها می­تواند مؤثر واقع شود.

کلیدواژه‌ها

Hami, A., Fazle Moula, F.,Sayyah, Z., & Emami, F. (2016).Factors affecting people preferences toward environment landscape, case study: shopping mall in Kuala Lumpur. Journal of Current Research and Science, 4 (2), 216-225. [In Persian]
Hami, A., Maulan, S., Mariapan, M., & Habib, Sh. (2011). Users' preferences of usability and sustainability of old urban park in Tabriz, Iran. AJBAS. 5(11),1899-1905. [In Persian]
Hami, A., Maulan, S., Mariapan, M., & Malekizadeh, M. (2014). Natural elements spatial configuration and content usage in urban park. Iran University of Science & Technology24(1), 15-23. [In Persian]
Li, W., Saphores, J. D. M., & Gillespie, T. W. (2015). A comparison of the economic benefits of urban green spaces estimated with NDVI and with high-resolution land cover data. Landscape and Urban Planning133, 105-117.
Nahibi, S., Hasandokht, M. (2014). Survey of Urban Landscape Influences on Improve The Quality of Urban Life, Sustainability, development & Environment, 1, 51-70. [In Persian]
Othman, N., Mohamed, N., Ariffin, H., & Razak, A. (2015). Landscape visual studies in urban setting and its relationship in motivational theory. Procedia-Social and Behavioral Sciences170, 442-451.
Pazhouhanfar, M. (2015). Analysis on Motives of Urban Park User and Influence of Socio-     Demographics on Motives ( a case study : Residents of Gorgan City), Geographic planning of space Quarterly Journal, 15, 163- 176. [In Persian]
Rashidian, H., Rakhsani nasab, M. (2017). An Analysis on the Status of Sport's Furniture in Increasing the Vitality of Urban Spaces Case study: Norabad of Mamasani, Geography And Development Iranian Journal, 46, 101-116. [In Persian]
Decision Making Using GIS, Spatial Modeling  Shi, Long, (2002), Suitability Analysis and
 Tabasian, H., Behrouzirad, B. (2014).  Survey of motivations and awareness of visitors to birds in Mashhad city parks, Journal of Animal Environment, 4, 167-176. [In Persian]
Teimouri,  R., Ghorbani, R. (2010). An Analysis on the Role of Urban Parks in Urban Life   Quality Improvement; Using “Seeking – Escaping” Method, The Case: Urban Parks of Tabriz, Human Geography Research Quarterly, 72, 47-62. [In Persian]
Varesi, H., Taghvaei, M., Sharifi, N. (2015). Spatial Analysis of Distribution And Optimal Location of Green Spaces ( Case Study: Najaf Abad City), Journal of Research & Urban Planing, 21, 51-72. [In Persian]
Yangyang, G., , Mamat, Z., Shi, L., and Liu, F. 2023. Restorative Effects of Park Visiting on Physiology, Psychology, and Society and the Factors Influencing Park Visiting, Sustainability 15, no. 1: 841.
Lahijanian, A., & Mahnam, M. (2013). Management the developing of green spaces of civic urban views and presentation of conceptual model of the environment (case study of Sayyad Shirazi Highway, region 4 and 7 of Tehran). Journal of Environmental Sciences and Technology, 15(1 (56)), 122-136. [In Persian]
Uzonnah, OE., Chukwu, IN., Ibem EO., 2023.
Influence of perceived social benefits on motives for visiting urban green infrastructure spaces in small and medium-sized towns in Southeast Nigeria. Cities, 135.
Vasiljević, Đ. A., Vujičić, M. D., Stankov, U., & Dragović, N. (2023). Visitor motivation and perceived value of periurban parks-Case study of Kamenica park, Serbia. Journal of Outdoor Recreation and Tourism42, 100625.
Halkos, G., Leonti, A., Sardianou, E., 2021. Activities, motivations and satisfaction of urban parks visitors: A structural equation modeling analysis. Econ. Anal. Policy 70, 502–513.
White, M. P., Elliott, L. R., Gascon, M., Roberts, B., & Fleming, L. E. (2020). Blue space, health and well-being: A narrative overview and synthesis of potential benefits. Environmental Research, 191, 110169.
Corbin, J., & Strauss, A. (2014). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Sage publications.
Jamshed S. 2014. Qualitative research method-interviewing and observation. J Basic Clin Pharm. Sep;5(4):87-8. doi: 10.4103/0976-0105.141942. PMID: 25316987; PMCID: PMC4194943. [In Persian]
Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2016). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage publications.
Hami, A., 2018. The relationship between landscape planting patterns and perceived safety in urban parks in Tabriz, Iran. Journal of Geography and Planning, 22 (65), 101- 116. [In Persian]
Faraji, S., 2017. Evaluation of district parks quality in Tabriz city based on users’ preferences. Thesis for obtaining a master's degree, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. [In Persian]