نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا احمدی ¹
• محمد حسین سرایی ²

¹ دانشجو

² استاد گروه جغرافیا دانشگاه یزد

چکیده

ما در این تحقیق به دنبال بررسی جامعه-نشانه‌شناختی از گفتمان دفاع مقدس در چشم‌انداز ورودی دزفول و نقش حاکمیت محلی در ایجاد یک چشم‌انداز ورودیِ طراحی‌شده و هدفمند هستیم. ما قرار است، به بررسی و تحلیل چگونگی بهره‌گیری از چشم‌انداز ورودی برای ارائه گفتمان‌ها، روایت‌ها و تصویرسازی‌های موردنظر حاکمیت ملی و محلی بپردازیم. روش تحقیق مقاله حاضر، توصیفی- تحلیلی، میدانی و بنیان آن مبتنی بر روش تحقیق کیفی است. ما تمامی میادین، توپونیمی‌ها، بیلبوردهای ورودی و یادبودی واقع در ورودی‌های را موردبررسی قرار داده و آن‌ها را ازنظر الگوهای مختلف گفتمانی و تصویرشناختی دسته‌بندی می‌کنیم. بر این اساس، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که گفتمان دفاع مقدس، مذهبی و تاریخی 3 گفتمان عمده و مقاومت فرامرزی، گفتمان نوظهور در چشم‌انداز ورودی‌های دزفول هستند. گفتمان دفاع مقدس، به شکلی قاطعانه چشم‌انداز ورودی دزفول را تحت سلطه خود قرار داده است و به شکلی زمینه‌مند، مشغول به‌نوعی تصویرسازی از نقش و جایگاه دزفول دریکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران یعنی جنگ 8 ساله است.در این تصویرسازی، همه نشانه‌های مرتبط با میراث دفاع مقدس در چارچوب یک روایت اسطوره‌شناختی از نقش دزفول در زمان جنگ ارائه می‌گردد. درواقع، بسیاری از ابتکارات میراثی توسط مقامات محلی برای مطابقت با گفتمان‌ها و استراتژی‌های ملی طراحی‌شده‌اند. درنتیجه چشم‌انداز ورودی موجود، چشم‌انداز بازنمایی شده است که در آن گروه‌های غالب در نوشتن و تصویرسازی ورودی‌های شهر، از گفتمان‌ها، اسطوره‌ها و ایدئولوژی‌های موردنظر خود استفاده می‌کنند و آن‌ها را در چارچوب ارزش‌های حاکم برجهان ذهنی خود کدگذاری می‌کنند.اقتدار سیاسی و هژمونی فرهنگیِ برخی گروه‌ها نتیجه این فرایند است.

کلیدواژه‌ها

• جامعه-نشانه‌شناسی
• گفتمان دفاع مقدس
• بازنمایی شهری
• چشم‌انداز ورودی
• نشانه‌های یادبودی