با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران

10.30473/psp.2024.68409.2686

چکیده

ما در این تحقیق به دنبال بررسی جامعه-نشانه­شناختی از گفتمان دفاع مقدس در چشم‌انداز ورودی دزفول و نقش حاکمیت محلی در ایجاد یک چشم‌انداز ورودی طراحی‌شده و هدفمند هستیم. هدف این پژوهش، به بررسی و تحلیل چگونگی بهره‌گیری از چشم‌انداز ورودی برای ارائه گفتمان‌ها، روایت‌ها و تصویرسازی‌های موردنظر حاکمیت ملی و محلی است. روش تحقیق مقاله حاضر، توصیفی- تحلیلی، میدانی و بنیان آن مبتنی بر روش تحقیق کیفی است. تمامی میادین، توپونیمی­ها، بیلبوردهای ورودی و یادبودی واقع در ورودی­های را موردبررسی قرار گرفته و آن‌ها را ازنظر الگوهای مختلف گفتمانی و تصویرشناختی دسته‌بندی شده است. بر این اساس، یافته‌های پژوهش نشان می­دهد که گفتمان دفاع مقدس، مذهبی و تاریخی 3 گفتمان عمده و مقاومت فرامرزی، گفتمان نوظهور در چشم‌انداز ورودی‌های دزفول هستند. گفتمان دفاع مقدس، به شکلی قاطعانه چشم‌انداز ورودی دزفول را تحت سلطه خود قرار داده است و به شکلی زمینه­مند، مشغول به‌نوعی تصویرسازی از نقش و جایگاه دزفول دریکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ معاصر ایران یعنی جنگ 8 ساله است. در این تصویرسازی، همه نشانه‌های مرتبط با میراث دفاع مقدس در چارچوب یک روایت اسطوره‌شناختی از نقش دزفول در زمان جنگ ارائه می‌گردد. درواقع، بسیاری از ابتکارات میراثی توسط مقامات محلی برای مطابقت با گفتمان‌ها و استراتژی‌های ملی طراحی‌شده‌اند. درنتیجه چشم‌انداز ورودی موجود، چشم‌انداز بازنمایی شده است که در آن گروه‌های غالب در نوشتن و تصویرسازی ورودی‌های شهر، از گفتمان‌ها، اسطوره‌ها و ایدئولوژی‌های موردنظر خود استفاده می‌کنند و آن‌ها را در چارچوب ارزش‌های حاکم برجهان ذهنی خود کدگذاری می‌کنند. اقتدار سیاسی و هژمونی فرهنگیِ برخی گروه‌ها نتیجه این فرایند است.

کلیدواژه‌ها

Azaryahu, M. (1986). “Street Names and Political Identity.” Journal of Contemporary History, 21(4): 581–604, https://doi.org/10.1177/002200948602100405
Azaryahu, M. (1990). “Renaming the Past: Changes in ‘City Text’ in Germany and Austria, 1945–1947.” History and Memory, 2(2): 32–53.
Azaryahu, M. (1996) “The Power of Commemorative Street Names” Environment and Planning, 14(3): 311–330, https://doi.org/10.1068/d140311
Azaryahu, M. (1997). “German Reunification and the Politics of Street Names: The Case of East Berlin.” Political Geography, 16(6): 479–493, https://doi.org/10.1016/S0962-6298(96)00053-4
Azaryahu, M. (2009). “Street Names and Iconography.” In R. Kitchin and N. Thrift (Eds.), International Encyclopedia of Human Geography (pp. 460–466). Oxford: Elsevier, DOI:10.1016/B978-008044910-4.00393-X
Azaryahu, M. and Kook, R. (2002). “Mapping the Nation: Street Names and Arab-Palestinian Identity: Three Case Studies.” Nations and Nationalism, 8(2): 195–213. https://doi.org/10.1111/1469-8219.00046
Cosgrove, D. (1984) Social Formation and Symbolic Landscape. Beckenham, Kent: Croom Helm.
Czepczyński, M (2008), Cultural Landscapes of Post-Socialist Cities: Representation of Powers and Needs, London, Ashgate, https://doi.org/10.4324/9781315575315
Domosh, Mona. (1992) URBAN IMAGERY, Urban Geography, 13,5, pp. 475-480. https://doi.org/10.2747/0272-3638.13.5.475
Donnan, H. and McFarland, G. (eds) (1997), Culture and Policy in Northern Ireland (Belfast: Institute of Irish Studies, Queen’s University Belfast). DOI:10.1525/aa.1999.101.2.449
Duncan, J. (1987), Review of urban imagery: urban semiotics, Urban Geography, 8:5, 473-483
Duncan, J. (2000) ‘Representation’, in R.J. Johnston, D. Gregory, G. Pratt and M.Watts (eds) (2000) The Dictionary of Human Geography, Blackwell: Oxford, 703–5.
Entrikin, J.N. (1991). The Betweenness of Place: Towards a Geography of Modernity. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press.
Ferguson, P. (1988). “Reading City Streets.” The French Review, 61(3): 386–397.
Gibson, C. Waitt, G. (2009). Cultural turn. In: Kitchin, R, Thrift, N. (Eds.), International Encyclopedia of Human Geography. Elsevier, pp. 411–424. https://doi.org/10.1016/B978-008044910-4.00932-9
Gottdiener M, (1986), "Culture, Ideology, and the Sign of the City, in The City and the Sign Eds. M. Gottdiener, A. Lagopoulos, (Columbia University Press, New York)
Gottdiener,M. Lagopoulos, A (1986), Introduction to Urban Socio-Semiotics, In The City and the Sign Eds. M. Gottdiener, A. Lagopoulos, Columbia University Press, New York
Hoelscher, S. (2020). Landscape Iconography. In: Kitchin, R., Thrift, N. (Eds.), International Encyclopedia of Human Geography, 2nd edition, Elsevier, pp. 113–119. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102295-5.10198-2
Imna news agency (1400), unusual appearance of a statue in Dezful, https://www.imna.ir/news/544385/ (In Persian)
Ismail, Alice Sabrina and Erna Nuralia Zhaharin. (2017), Built Form Properties as Sign and Symbols of Patron Political Ideology, Jurnal Kejuruteraan 29(2), Pages 87-96
Light, D., Nicolae, I., and Suditu, B. (2002). “Toponymy and the Communist City: Street Names in Bucharest, 1948–1965.” GeoJournal, 56(2): 135–144. DOI:10.1023/A:1022469601470
Longhurst, D, Smith, G, Bagnall, G, Crawford, G, Ogborn, M, (eds) (2008), Introducing CULTURAL STUDIES, Second edition, London, Routledge, https://doi.org/10.4324/9781315690070
Mahdipour, Manouchehr (2013), Dezful Martyrs' Guide: Comprehensive Encyclopaedia of Martyrs Buried in Dezful, Tehran, Nilofran. (In Persian)
Meethan, K. (2001), Tourism in Global Society, Place, Culture,Consumption (Basingstoke: Palgrave) DOI:10.1016/S0160-7383(01)00097-4
Mehr news agency (2018), Dezful from the city of Hazar Moshet to Baladal al-Sawarikh, https://www.mehrnews.com/news/4625160 (In Persian)
Millington, Nate (2020) Urban Representation. In: Kitchin, R., Thrift, N. (Eds.), International Encyclopedia of Human Geography, Second edition, Elsevier, pp. 111–118. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102295-5.10351-8
Mitchell, D. (2008) “California: The Beautiful and the Damned” In Oakes, T and Price. P, The Cultural Geography, Reader, London: Routledge. pp 160-164, https://doi.org/10.4324/9780203931950
Mitchell, W.J.T (2008), Imperial Landscape, In Oakes, T and Price. P, The Cultural Geography, Reader, London: Routledge. pp 165-170, https://doi.org/10.4324/9780203931950
Philo, C., (2009). Cultural turn. In: Kitchin, R., Thrift, N. (Eds.), International Encyclopedia of Human Geography. Elsevier, pp. 442–450. https://doi.org/10.1016/B978-008044910-4.00147-4
Rose-Redwood, R.and Kim, S (2020). Street Naming and Power. In: Kitchin, R., Thrift, N. (Eds.), International Encyclopedia of Human Geography, Second edition, Elsevier, pp. 55–60. https://doi.org/10.1016/B978-0-08-102295-5.10868-6
Šakaja, L. and Stanić, J (2011) “Other(ing) Self(portraying)Negotiating: The Spatial Codification of Values in Zagreb’s City-Text.” Cultural Geographies,18(4):495–516, https://doi.org/10.1177/1474474011414636
Sarai, Mohammad Hossein, Reza Ahmadi and Yaqub Moradi (2016), Imagine citizens' perceptions of the city of Dezful with an emphasis on the semiotic and social factors governing the city, Journal: Cultural society research, Volume: 7, Number: 1, Pages 97-124, (In Persian)
Till, K. (2003). “Places of Memory.” In J. Agnew, K. Mitchell, and G. Toal (Eds.), A Companion to Political Geography (pp. 289–301). Oxford: Blackwell, https://doi.org/10.1002/9780470998946.ch19
Till, K. (2004). “Political Landscapes.” In A Companion to Cultural Geography by James Duncan, Nuala Johnson, Richard Schein, Blackwell Publishing, DOI:10.1002/9780470996515