مقاله پژوهشی
سعید ملکی؛ سعید امانپور؛ مسعود صفاییپور؛ سیدنادر پورموسوی؛ الیاس مودت
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 9-20
چکیده
تابآوری شهری یک مفهوم نسبتاً جدید در مطالعات شهری و شهرسازی میباشد لذا برنامهریزی شهری نقش حیاتی در شکلگیری شهرهای انعطافپذیر دارد. که جهت این فعالیت برنامهریزی استراتژیک در جهت کالبد شهری برای انطباق موضوع لازم میباشد. بنابراین جهت هرجه بیشتر کاهش و جلوگیری از خسارات آن نیازمند مطالعه و بررسی در ابعاد موضوع میباشد. ...
بیشتر
تابآوری شهری یک مفهوم نسبتاً جدید در مطالعات شهری و شهرسازی میباشد لذا برنامهریزی شهری نقش حیاتی در شکلگیری شهرهای انعطافپذیر دارد. که جهت این فعالیت برنامهریزی استراتژیک در جهت کالبد شهری برای انطباق موضوع لازم میباشد. بنابراین جهت هرجه بیشتر کاهش و جلوگیری از خسارات آن نیازمند مطالعه و بررسی در ابعاد موضوع میباشد. پژوهش حاضر با ماهیت توسعه ای- کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی به بررسی موضوع در شهر ایلام پرداخته است. از آنجا که پیش بینی لرزه ای بر پایه روش های آماری می تواند نتایج قابل قبولی ارائه دهد؛ این پژوهش با بهره گیری از مدل COPRAS و GIS، نرم افزارهایGRAFER، MINITAB، VISIO، Excel و SPSS به بررسی موضوع پرداخته است. نتایج تحقیق نشان داده است بر اساس مدل COPRAS میانگین تاب آوری در مناطق برابر 65 درصد بوده است. که خسارت کالبدی در اثر زلزله تا شدت 5 مرکالی با استفاده از وزن متغیرها در نواحی ترکیب که منجر به رتبه بندی تاب آوری در شهر ایلام گردید. همچنین با توجه به نتایج مدل‌های آمار فضایی مورد استفاده در شهر ایلام 17/54 درصد از نواحی شهر با حفظ وضع موجود در مقابل خطرات و ناآرامیها تابآور میباشد.
مقاله پژوهشی
قدیر فیروزنیا؛ نسرین آذرباد؛ فاطمه هاشمی ارکوینی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 21-38
چکیده
تولید محصولات باغی و فروش آن در بازار مصرف شهری می تواند برای روستاییان ایجاد اشتغال و درآمد کرده و بازگشت این سرمایه به داخل روستا باعث ایجاد خدمات زیربنایی و رفاهی و بطور کلی توسعه اقتصادی ـ اجتماعی روستا گردد. این پژوهش به بررسی میزان تاثیر پیوندهای ناشی از تولید محصولات باغی بر تحقق توسعه پایدار روستایی، در دهستان سولقان بعنوان ...
بیشتر
تولید محصولات باغی و فروش آن در بازار مصرف شهری می تواند برای روستاییان ایجاد اشتغال و درآمد کرده و بازگشت این سرمایه به داخل روستا باعث ایجاد خدمات زیربنایی و رفاهی و بطور کلی توسعه اقتصادی ـ اجتماعی روستا گردد. این پژوهش به بررسی میزان تاثیر پیوندهای ناشی از تولید محصولات باغی بر تحقق توسعه پایدار روستایی، در دهستان سولقان بعنوان تولید کننده و شهر تهران بعنوان بازار مصرف، می پردازد. مطالعه در 6 روستای منتخب که با توجه به تعداد جمعیت و فاصله تا مرکز بخش و استمرار تولید محصولات باغی انتخاب شده، انجام پذیرفته است. بر اساس مطالعات انجام شده در این منطقه، با توجه به ویژگیهای طبیعی و اقلیمی شرایط نسبتا مساعدی جهت رشد و توسعه باغداری فراهم آورده، چنانچه باغداری مهم ترین بخش از فعالیتهای اقتصادی ناحیه مورد مطالعه است. نتایج این تحقیق که با روش توصیفی ـ تحلیلی و استفاده از داده ها و اطلاعات کتابخانه ای و میدانی )تکمیل 237 پرسشنامه) انجام گرفته، نشان داد که رابطه منتج از تولید محصولات باغی بین ناحیه مورد مطالعه و شهر تهران در تحقق توسعه پایدار روستایی موثر می باشد. البته در این زمینه مشکلاتی همچون کوچک بودن قطعات اراضی باغی و به تبع آن نظام بهره برداری خرده مالکی و استفاده سنتی از منابع آب وجود دارد.
مقاله پژوهشی
محمود ضیایی؛ نیلوفر مهدیخانی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 39-54
چکیده
هر مکان دارای شخصیتی کالبدی و اجتماعی است که به آن هویت می بخشد. اگر شهر را یک انسان تصور کنیم، این انسان در ذهن سایرین از یک شخصیت اجتماعی برخوردار است و یک دسته ویژگی های اخلاقی خاص برای آن قائل هستند. همچنین عناصر فیزیکی و شکل ظاهری شهر نیز به آن شخصیت کالبدی می بخشد. هدف این پژوهش سنجش میزان تطابق ویژگی های اجتماعی _ کالبدی شهر ...
بیشتر
هر مکان دارای شخصیتی کالبدی و اجتماعی است که به آن هویت می بخشد. اگر شهر را یک انسان تصور کنیم، این انسان در ذهن سایرین از یک شخصیت اجتماعی برخوردار است و یک دسته ویژگی های اخلاقی خاص برای آن قائل هستند. همچنین عناصر فیزیکی و شکل ظاهری شهر نیز به آن شخصیت کالبدی می بخشد. هدف این پژوهش سنجش میزان تطابق ویژگی های اجتماعی _ کالبدی شهر با ویژگی های شخصیتی (واقعی و ایده آل) گردشگرانی است که آن شهر را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب نموده اند. در این پژوهش از مدل جنیفر آکر در رابطه با شخصیت برند مقصد استفاده شده است. طبق این مدل ابعاد شخصیتی یک مکان از: صمیمیت1، هیجان2، اهل کار و رقابت3، ویژگی های ظاهری و کالبدی4 و خوش مشربی5 تشکیل شده است. جامعه آماری این تحقیق گردشگران ساکن هتل های 3، 4 و 5 ستاره شهرهای یزد و شیراز می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که همبستگی مثبتی بین شخصیت مقصد و شخصیت واقعی و ایده آل گردشگر وجود دارد و ابعاد صمیمیت و خوش مشربی بیشترین تأثیرگذاری را در انتخاب مقصدهای شهری دارند.
مقاله پژوهشی
اسماعیل علی اکبری؛ مصطفی طالشی؛ عذرا عمادالدین
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 55-70
چکیده
چنانچه هر ناحیه را یک نظام فضایی و شهرها و سکونتگاههای آن را اجزای آن نظام تصور کنیم، میان این اجزا،روابط و پیوندهای متعدد و متقابل برقرار است که در شکل دادن به نظام ساختاری عملکردی ناحیه، نقش اصلی بر عهده دارد. فهم این پیوستگی و در هم تنیدگی روزافزون نظام فضایی،لازمه هرگونه تفکر و اقدام برای توسعه موزون و هماهنگ شهر و پیرامون است. ...
بیشتر
چنانچه هر ناحیه را یک نظام فضایی و شهرها و سکونتگاههای آن را اجزای آن نظام تصور کنیم، میان این اجزا،روابط و پیوندهای متعدد و متقابل برقرار است که در شکل دادن به نظام ساختاری عملکردی ناحیه، نقش اصلی بر عهده دارد. فهم این پیوستگی و در هم تنیدگی روزافزون نظام فضایی،لازمه هرگونه تفکر و اقدام برای توسعه موزون و هماهنگ شهر و پیرامون است. این مقاله کوشیده است با روش شناختی-تبیینی و با تعمیق اسنادی از دیدگاهها،مباحث و نظریه های برنامه ریزی توسعه فضایی، الگویی برای توسعه یکپارچه شهر و پیرامون بر مبنای قابلیت های گردشگری مناطق پیراشهری ارائه دهد. چارچوب این الگو بر مبنای التزام به پشتوانه های نظری رویکرد توسعه یکپارچه، بر توازن و یکپارچگی در توسعه شهر و پیرامون استوار است. شالوده چنین الگویی به پایش تغییرات اجتماعی،اقتصادی و کالبدی شهر و سکونتگاههای پیرامون شهر،شناخت علل گرایش و کشش شهر در مناطق پیرامون و ظرفیت های گردشگری محرک کشش شهر در مناطق پیراشهری تاکید دارد که در چارچوب سازمان فضایی یکپارچه و انعطاف پذیر، به منظور حفظ هویت کالبدی و عملکردی پیرامون و ترکیب فیزیکی منسجم شهر تبلور یابد.
مقاله پژوهشی
ولی الله ربیعی فر
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 71-90
چکیده
یکی از ایده های نوظهور که امروزه توجه پژوهشگران علوم شهری و روستایی را به خود معطوف داشته، پایداری مسکن است. مسکن پایدار باید بهترین تعامل را با بستر محیطی خود داشته و کمترین تاثیر را بر محیط زیست بگذارد از همه مهمتر بسترهای رشد و کمال معنوی انسان را فراهم نماید. در این رهگذر مسکن روستایی به عنوان یکی از مهم ترین نیازهای اساسی روستائیان، ...
بیشتر
یکی از ایده های نوظهور که امروزه توجه پژوهشگران علوم شهری و روستایی را به خود معطوف داشته، پایداری مسکن است. مسکن پایدار باید بهترین تعامل را با بستر محیطی خود داشته و کمترین تاثیر را بر محیط زیست بگذارد از همه مهمتر بسترهای رشد و کمال معنوی انسان را فراهم نماید. در این رهگذر مسکن روستایی به عنوان یکی از مهم ترین نیازهای اساسی روستائیان، از ابتدای تاریخ سکونت تا حال حاضر نقش مهمی را در شرایط زیستی آنها ایفا نموده و هر روزه بر اهمیت آن فزونی می یابد. و واقع مهم ترین عنصر روستا است که در توسعه پایدار روستا توجه به پایداری آن ضروری ترین اصل آن شناخته می شود. مقاله حاضر با هدف تحلیل و تبیین پایداری ساختار کالبدی- فضایی مسکن روستایی استان زنجان با با استفاده از روش های AHP و نرم افزارهای زیر مجموعه آن از جمله EC, EXT_AHP و نرم افزار GIS انجام گرفته است. روش تحقیق مطالعه حاضر، به صورت توصیفی- تحلیلی بوده و نوع تحقیق، کاربردی و رویکرد آن، به دو صورت کمی و کیفی می باشد. برای گردآوری داده ها از روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق بر اساس مدل AHP در محیط نرم افزاری AHP-GIS بیانگر وضعیت نامطلوب شاخص های کالبدی- فضایی مسکن روستایی استان زنجان بر اساس اصول توسعه پایدار روستایی بوده و نشان می دهد 50 درصد از مساکن روستایی از لحاظ ساختار کالبدی- فضایی در شهرستان های ایجرود، ماهنشان و خدابنده و 40 درصد مساکن روستایی در شهرستان زنجان، خرمدره، طارم و ابهر ناپایدار بوده است.
مقاله پژوهشی
بهروز محمدی یگانه؛ سروش سنایی مقدم؛ مهدی چراغی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 91-108
چکیده
امروزه مسائل مربوط به حوزه مسکن روستایی به یک امر جهانی تبدیل‌شده و جوامع و کشورهای مختلف با مشکلات زیادی در این حوزه روبرو بوده و داشتن سرپناه مناسب و باکیفیت موضوعی است که همه کشورها را به‌نوعی، متناسب با شرایطشان، درگیر ساخته است. ازآنجاکه یکی از عوامل مهم در توسعه و عمران روستایی، مسکن پایدار میباشد ازاین‌رو شناخت ویژگی‌ها ...
بیشتر
امروزه مسائل مربوط به حوزه مسکن روستایی به یک امر جهانی تبدیل‌شده و جوامع و کشورهای مختلف با مشکلات زیادی در این حوزه روبرو بوده و داشتن سرپناه مناسب و باکیفیت موضوعی است که همه کشورها را به‌نوعی، متناسب با شرایطشان، درگیر ساخته است. ازآنجاکه یکی از عوامل مهم در توسعه و عمران روستایی، مسکن پایدار میباشد ازاین‌رو شناخت ویژگی‌ها و تجزیه‌وتحلیل ابعاد و اجزای مختلف مسکن پایدار روستایی اهمیت خاصی دارد؛ بنابراین هدف از این پژوهش ارائه الگوریتم مناسب در جهت پایداری مسکن روستایی بر مبنای تحلیل اطلاعات متقابل در محدوده موردمطالعه میباشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری دادهها و اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) استفاده‌شده است. برای تجزیه‌وتحلیل دادهها از آزمون T تک نمونه‌ای و برای تأثیرگذاری و تأثیرپذیری شاخص‌ها از روشهای تحلیل اطلاعات متقابل (روشهای انتخاب ویژگی) با استفاده از امکانات برنامه‌نویسی در محیط نرم‌افزار MATLAB بهره گرفته‌شده است. جامعه آماری این تحقیق سرپرستان خانوارهای واحدهای مسکونی مناطق روستایی دهستان پشته زیلایی میباشد که بالغ‌بر 1134 خانوار در نظر گرفته‌شده است. نتایج حاصل از طریق تجزیه‌وتحلیل‌های آماری در نرم‌افزار SPSS نشان می‌دهد که بعد اجتماعی دارای پایداری، بعد کالبدی و اقتصادی در شرایط تا حدودی پایدار و ابعاد زیست‌محیطی و معماری دارای ناپایدار میباشد و همچنین نتایج حاصل از روش تحلیل اطلاعات متقابل نشان داد که بعد اجتماعی با وزن 323/1 بالاترین سطح تأثیرگذاری و تأثیرپذیری را در بین شاخص‌ها در پایداری مسکن روستایی دارا میباشد.
مقاله پژوهشی
رضا لحمیان
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، صفحه 109-119
چکیده
انسان ازآغازخلقت همواره به دنبال سرپناه بوده که به تدریج با ایجاد تمدن بشری مساله ایجاد شهر به وقوع پیوسته است. افزایش ارتباطات اجتماعی بین انسان ها و ویژگی های جوامع شهری امروزه سبب پیدایش الگو های متفاوت شهر ها و همچنین توسعه آن گردیده است. با توجه به این که شهر پدیده ای چندبعدی و پویاست، پیش بینی و برنامه ریزی دقیق و کامل برای تمام ...
بیشتر
انسان ازآغازخلقت همواره به دنبال سرپناه بوده که به تدریج با ایجاد تمدن بشری مساله ایجاد شهر به وقوع پیوسته است. افزایش ارتباطات اجتماعی بین انسان ها و ویژگی های جوامع شهری امروزه سبب پیدایش الگو های متفاوت شهر ها و همچنین توسعه آن گردیده است. با توجه به این که شهر پدیده ای چندبعدی و پویاست، پیش بینی و برنامه ریزی دقیق و کامل برای تمام عناصر آن به طور مطلق وجود ندارد. الگوی رشد و توسعه کالبدی به عنوان الگوی فضایی فعالیت های انسان در برهه زمانی خاصی تعریف می شود و به دو دسته اصلی گسترش افقی یا پراکندگی شهری و الگوی شهر فشرده تقسیم می گردد که بررسی این الگو در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری ضروری خواهد بود. در مطالعه پیش رو شهر ساری که یکی از شهر های استان مازندران و همچنین مرکز آن محسوب می گردد با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی برای شش دهه بین سال های 1335 تا 1395 مورد بررسی قرار گرفته است. بیشترین تراکم جمعیتی مربوط به دهه اول مطالعه یعنی سال 1335 با 238،8 نفر در هکتار و کمترین دهه از لحاظ ساختار تراکم جمعیتی مربوط به سال 1355 با 70،8 نفر در هکتار می باشد. هدف این مطالعه شناخت و اندازه گیری الگوی رشد کالبدی شهر ساری در ادوار مختلف می باشد که برای دستیابی به آن از روش های درجه توزیع متعادل، درجه تجمع، تراکم و اندازه متروپل استفاده شده است. با بررسی های صورت گرفته نتایجی به دست آمده که نشان می دهد این شهر از نگاه توسعه و گسترش فضایی در گذشته از رشد آرام و فشردگی نسبی برخوردار بوده که با شروع زودهنگام شهرنشینی و مهاجرت بی رویه از روستا به شهر، توسعه و رشد مکانی آن بسیار سریع صورت می پذیرد، چنانکه می توان الگوی رشد پراکنده یا گسترش افقی بی رویه را برای این شهر متصور شد که پیامد های نامطلوبی را نیز به همراه خواهد داشت.
