برنامه ریزی توسعه کالبدی

با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

کاربرد مدل های کمی درتحلیل تحولات توسعه کالبد شهری (نمونه موردی : شهر ساری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه پیام نور

چکیده

انسان ازآغازخلقت همواره به دنبال سرپناه بوده که به تدریج با ایجاد تمدن بشری مساله ایجاد شهر به وقوع پیوسته است. افزایش ارتباطات اجتماعی بین انسان ها و ویژگی های جوامع شهری امروزه سبب پیدایش الگو های متفاوت شهر ها و همچنین توسعه آن گردیده است. با توجه به این که شهر پدیده ای چندبعدی و پویاست، پیش بینی و برنامه ریزی دقیق و کامل برای تمام عناصر آن به طور مطلق وجود ندارد. الگوی رشد و توسعه کالبدی به عنوان الگوی فضایی فعالیت های انسان در برهه زمانی خاصی تعریف می شود و به دو دسته اصلی گسترش افقی یا پراکندگی شهری و الگوی شهر فشرده تقسیم می گردد که بررسی این الگو در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری ضروری خواهد بود. در مطالعه پیش رو شهر ساری که یکی از شهر های استان مازندران و همچنین مرکز آن محسوب می گردد با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی برای شش دهه بین سال های 1335 تا 1395 مورد بررسی قرار گرفته است. بیشترین تراکم جمعیتی مربوط به دهه اول مطالعه یعنی سال 1335 با 238،8 نفر در هکتار و کمترین دهه از لحاظ ساختار تراکم جمعیتی مربوط به سال 1355 با 70،8 نفر در هکتار می باشد. هدف این مطالعه شناخت و اندازه گیری الگوی رشد کالبدی شهر ساری در ادوار مختلف می باشد که برای دستیابی به آن از روش های درجه توزیع متعادل، درجه تجمع، تراکم و اندازه متروپل استفاده شده است. با بررسی های صورت گرفته نتایجی به دست آمده که نشان می دهد این شهر از نگاه توسعه و گسترش فضایی در گذشته از رشد آرام و فشردگی نسبی برخوردار بوده که با شروع زودهنگام شهرنشینی و مهاجرت بی رویه از روستا به شهر، توسعه و رشد مکانی آن بسیار سریع صورت می پذیرد، چنانکه می توان الگوی رشد پراکنده یا گسترش افقی بی رویه را برای این شهر متصور شد که پیامد های نامطلوبی را نیز به همراه خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

مراجع
 
ابراهیم­زاده، عیسی؛ رفیعی، قاسم (1388). «تحلیلی بر الگوی گسترش کالبدی - فضایی شـهر مرودشـت بـا اسـتفاده از مدل­های آنتروپی شانون و هلدرن و ارائۀ گسترش مطلوب آتی آن». پژوهش­های جغرافیای انسانی. دوره 41. شماره 69. تهران.##بختیاری، سعید (1380). اطلس کامل گیتاشناسی. مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی.##  پوراحمد، احمد؛ معروفی، ایوب؛ شیخی، عبداله؛ حمزه­پور، رزگار (1393). «نقش کاربری مذهبی در برنامه­ریزی پدافند غیرعامل شهری (نمونه موردی: مساجد شهر بوکان). پژوهشنامه جغرافیای انتظامی. سال دوم. شماره 6. صص 26-1.##پورمحمـدی، محمدرضـا؛ جـام کسـری، محمد (1389). «ارزیـابی ناپایـداری در توسـعۀ فضـایی متروپـل تبریـز». مطالعات و پـژوهش­هـای شـهری و منطقـه­ای، شـماره 4. اصفهان.## حسینیون، سولماز (1385). «شهر فرده، شهر فردا». مجله شهرداری­ها، ماهنامه پژوهشی، آموزشی و اطلاع­رسانی، برنامه­ریزی و مدیریت شهری. سال ششم. شماره 73. صص 16- 12.##رهنما، محمدرحیم؛ عباس­زاده، رضا (1383). «مطالعه تطبیقی سنجش درجه پراکنش/ فشردگی در کلانشهرهای سیدنی و مشهد». مجله جغرافیا و توسعه ناحیه­ای. شماره 3.##حسینی، سیدعلی؛ ویسی، رضا؛ محمدی، مریم (1391). پهنه­بندی جغرافیایی محدودیت­هـای توسـعه کالبـدی شهر رشـت بـا اسـتفاده از GIS. چهـارمین کنفـرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری. مشهد.##عباس­زاده، غلامرضا (1383). الگوسازی رشد کالبدی بافت شهری در راستای توسعه پایدار (نمونه موردی: شهر مشهد. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.##قربانی، رسول (1384). «تحلیل پراکنش تراکم­های جمعیتی شهر تبریز با استفاده از روش حوزه­بندی آماری». مجله پژوهش­های جغرافیایی. سال 37. شماره 54 ## مرادی مسیحی، وازار (1383). دستیابی به شکل پایدار شهری. شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری.##مرکز آمار ایران (1385). نتایج تفصیلی سرشماری عمومی و نفوس و مسکن.##مرکز آمار ایران (1375-1335). سرشماری نفوس و مسکن. تهران. ##مرکز آمار ایران (1375). نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن. ساری. تهران: انتشارات مرکز آمار ایران.##مطالعات طرح جامع شهر ساری (1393). مهندسین مشاور مازند طرح، اداره کل راه و شهرسازی استان مازندران.##مرکز آمار ایران (1395). سرشماری عمومی نفوس و مسکن.##
lkin, T.; McLaren, D.; Hillman, M. (1991). Reviving the City: towards sustainable urban development, Friends of the Earth. London.##Ewing, R. (1997). “Is Los Angelesstyle sprawl desirable?”. Journal of the American Planning Association. 63(1). Pp. 107-125.##Glaster, G. et. al. (2001). “Wrestling Sprawl to the Ground: Defining and Measuring an Elusive Concept”. Housing Policy Debate. Vol. 12. Issue 4. Pp. 681-717.##Hess, G. R. (2001). Just what is Sprawl, Anyway?. www4. ncsu.edu/grhess##Huang, J. X. Lu: Jeffery, M. (2007). “A Global Comparative analysis of urban Form: Applying spatial metrics and remote sensing”. Landscape and Urban Planning. 82. Pp. 184-197.##Rinne, J.; Paloniemi, R.; Tuulentie, S.; Kietäväinen, A. (2015). “Participation of second-home users in local planning and decision-making-A study of three cottage-rich locations in Finland”. J. Policy Res. Tour. Leis. Events. 7. Pp. 98–114.##Tsai, Yu-Hsin (2005). “Quantifying urban form: Compactness versus Sprawl”. Urban Studies. Vol.42. No.1. pp. 141-161.##Van Acker, V.; Goodwin, P.; Witlox, F. (2016). “Key research themes on travel behavior, lifestyle, and sustainable urban mobility”. Int. J. Sustain. Transp. 10. Pp. 25–32.##
برنامه ریزی توسعه کالبدی
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 5
خرداد 1396
صفحه 109-119
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار