با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه پیام نور

2 دانشیار دانشگاه پیام نور

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور

چکیده

چنانچه هر ناحیه را یک نظام فضایی و شهرها و سکونتگاههای آن را اجزای آن نظام تصور کنیم، میان این اجزا،روابط و پیوندهای متعدد و متقابل برقرار است که در شکل دادن به نظام ساختاری عملکردی ناحیه، نقش اصلی بر عهده دارد. فهم این پیوستگی و در هم تنیدگی روزافزون نظام فضایی،لازمه هرگونه تفکر و اقدام برای توسعه موزون و هماهنگ شهر و پیرامون است.
این مقاله کوشیده است با روش شناختی-تبیینی و با تعمیق اسنادی از دیدگاهها،مباحث  و نظریه های برنامه ریزی توسعه فضایی، الگویی برای توسعه یکپارچه شهر و پیرامون بر مبنای قابلیت های گردشگری مناطق پیراشهری ارائه دهد. چارچوب این الگو بر مبنای التزام به پشتوانه های نظری رویکرد توسعه یکپارچه، بر توازن و یکپارچگی در توسعه  شهر و پیرامون استوار است. شالوده چنین الگویی به پایش تغییرات اجتماعی،اقتصادی و کالبدی شهر و سکونتگاههای پیرامون شهر،شناخت علل گرایش و کشش شهر در مناطق پیرامون و ظرفیت های گردشگری محرک کشش شهر در مناطق پیراشهری تاکید دارد که در چارچوب سازمان فضایی یکپارچه و انعطاف پذیر، به منظور حفظ هویت کالبدی و عملکردی پیرامون و ترکیب فیزیکی منسجم شهر تبلور یابد.

کلیدواژه‌ها

امیری­نژاد، غزال (1388). برنامه­ریزی کاهش اثرات منفی زیست­محیطی پیشروی شهری در برخوردگاه پیرا- شهری با به کارگیری روش تحلیل مناسبت محیطی EIA ، نمونه موردی: منطقه 18 شهرداری تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.##پورمحمدی، محمدرضا؛ طورانی، علی؛ حسینلو، معصومه  (1392). «توسعه یکپارچه نواحی روستایی و شهری؛ رویکردی فضایی و استراتژیک در نظام برنامه­ریزی سکونتگاه». مجله  اندیشه جغرافیایی. سال هفتم. شماره چهاردهم.##سعیدی، عباس (1389). «محیط، فضا و توسعه بحثی در ضرورت توسعه یکپارچه روستایی- شهری». فصلنامه مسکن و محیط روستا. شماره 131.##ــــــــــ (1382). «روابط شهر و روستا و پیوندهای روستایی- شهری، یک بررسی اداراکی». مجله علمی پژوهشی جغرافیا. شماره 1. ##سرور، رحیم (1387). برنامه­ریزی کاربری اراضی در طرح­های توسعه و عمران ناحیه­ای. انتشارات پرهام. چاپ اول .##فرید، یدالله (1375). جغرافیا و شهرشناسی. چاپ چهارم. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.##قدمی، مصطفی (1386). مدل­سازی توسعه شهری و گردشگری در چارچوب پایداری؛ نمونه مورد مطالعه شهر کلاردشت. رساله دکترا. دانشگاه تهران.##کاظمیان، غلامرضا (1388). «اعتقاد به مدیریت یکپارچه نیازمند اعتماد متقابل است». مجله منظر. شماره 3.##کدیور، علی­اصغر؛ سقایی، مهدی (1385). «ساماندهی گردشگری در تفرجگاه­های پیرامون شهری مطالعه موردی: دره اخلمد». مجله تحقیقات جغرافیایی. دوره 21. شماره 4. پیاپی 83. ##لطفی، صدیقه (1386). «بررسی توسعۀ گردشگری شهری در تعامل با اکوتوریسم». دو فصلنامۀ اندیشۀ جغرافیایی. سال اول. شماره اول.##مشکینی، ابوالفضل؛ غلامی، علیرضا؛ پرهیز، فرهاد (1389). «الگوی پراکنش شهری: گونه­شناسی، ابعاد، متریک­ها و متغیرهای تأثیرگذار در ظهور آن». فصلنامه آرمانشهر. شماره 5.##وثوقی، لیلا (1391). تحلیل فرآیند توسعه گردشگری در مناطق روستایی، با تأکید بر مدل خوشه گردشگری؛ مورد مطالعه: منطقه رودبار قصران، شهرستان شمیرانات. رساله دکترا. دانشگاه تهران.##
Anna University (2006). Institute of Rural Management (IRMA) Institute for Transport Planning and Traffic Engineering, University of Technology Vienna (TUW-IVV) Institute for Transport Studies, University of Leeds (ITS) Stockholm Environment Institute (SEI) Tata Energy Research Institute (Teri)- “A comparison between the periurban developments in the EU & US and India”. Promoting Competitive and Sustainable Growth.##Bhatta, B. (2010). “Analysis of Urban Growth and Sprawl from Remote Sensing Data”. Computer Science & Engineering Computer Aided Design Centre. spring.##Bulter, Lorma Michel and et. al (2002). rural-urban interdependency and the future of agriculture. Lowa state Univercity.##Delik Hudalah (2010). Peri-urban planning in Indonesia. Contexts, approaches and institutional capacity. university of gronigen.##Fariss, J. T. Errence (2001). The Barriers to Using Urban Infill Development to Achieve Smart Growth. NC (A White Paper).##Fernando, J. Garrios Simon, Yeamduan Narrangajavana, and Daniel Palacios Marques (2004). “carrying capacity in tourism industry: a case study of Hengistbury head”. Tourism management. Pp. 275-283.##Hall, P. (1994). Toward Sustainable, Livable and Innovative Cities for 21 st. century. In Proceeding of the third Conference of the Word Capitals. Tokyo.##Loibl, W.; Bell, S. (2011). Population and migration. In: Piorr, A.; Ravetz, J.; Tosics, I. (eds). Peri-urbanisation in Europe. Academic Books Life Sciences. Copenhagen. Pp. 50–55##Mathieson, A. & Wall, G. (1982). Tourism: economic, physical and social impacts. Longman: Harlow. UK. Co.##Popa, Andreea (2012). Development of peripheral areas trough tourism- disadvantages and benefits: case study for Romanian Coastal Area. Conference report -International Forum on Urbanism, Escola Técnica Superior d'Arquitectura de Barcelona.##Pekka Kauppila, Jarkko Saarinen, Riikka Leinonen (2009). “Sustainable Tourism Planning and Regional Development in Peripheries: A Nordic View”. Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism.##Rahnamaei, Mohammad Taqi (1979).Kulturlandschaftswandel in den talern der Elburz – Sudflanke unter besonderer eruksichtigung der naherholungsfunktion tehrans.Dissertation, Marbug, Philipps Universitat.##Sievert, Thomas (2003). Cities without Cities: An Interpretation of the Zwischenstadt. Publisher: Spon Press. Place of publication: New York. Publication year: 2003. Pp. iii.##Tacoli, Cecilia (1998). “Environment and Urbanization”. Rural-urban interactions: a guide to the literature.Vol. 10. No. 1.##Wilson, E. H.; Hurd, J. D.; Civco, D. L.; Prisloe, S.; Arnold, C. (2003). “Development of a Geospatial Model to Quantify, Describe and Map Urban Growth”. Remote Sensing of Environment. 86(3). Pp. 275–285.##