علیرضا سلیمانی؛ صدیقه کریمی؛ سمیرا شتربانی
چکیده
شهرنشینی یکی از اساسیترین چالشهایی است که جامعه جهانی در قرن 21 با آن مواجه است. امروزه الگوی رشد گسیخته شهرها و توسعه نامنظم شهری اثرات مخربی بر شهرها و محیط اطراف آنها میگذارد که در این میان شهر بناب نیز از این قاعده مستثنا نیست. در پژوهش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی حاضر، با استفاده از روش فازی و دورسنجی به ارزیابی توسعه و ...
بیشتر
شهرنشینی یکی از اساسیترین چالشهایی است که جامعه جهانی در قرن 21 با آن مواجه است. امروزه الگوی رشد گسیخته شهرها و توسعه نامنظم شهری اثرات مخربی بر شهرها و محیط اطراف آنها میگذارد که در این میان شهر بناب نیز از این قاعده مستثنا نیست. در پژوهش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی حاضر، با استفاده از روش فازی و دورسنجی به ارزیابی توسعه و رشد فیزیکی شهر بناب پرداخته شده است. جهت تحلیل عوامل مؤثر در الگوی توسعه و رشد فیزیکی منطقهی مورد مطالعه، ابتدا 10 معیار مرتبط و اصلی که شامل: شیب، جهت شیب، ارتفاع، نوع پوشش گیاهی، فاصله از گسلها، فاصله از آبراههها، فاصله از شبکه ارتباطی، فاصله از رودخانهها، فاصله از سکونتگاههای روستایی و فاصله از اراضی مستعد با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی زمین مرجع شده و در طیف عددی صفر تا یک قرار گرفتند. سپس لایههای مشخص شده توسط توابع مختلف، فازی و عضویت دهی شده و در نهایت با استفاده از معیارهای فازی شده و گامای فازی نقشه نهایی تهیه شد در رابطه با مدل تعدیلی گامای فازی از مقادیر 7 /0، 8 /0 و 9/0 جهت شناسایی پهنههای مستعد برای توسعه فیزیکی شهر بناب استفاده شده است. تحلیل و ارزیابی دقت مدل، بر اساس لایههای گاما و تعدادی از لایههای رستری انجام شد که در نتیجه گامای 9/0 بهعنوان لایه نهایی تناسب زمین برای مکانیابی توسعه معرفی گردید. بر اساس نقشه نهایی به دست آمده میتوان گفت که پهنههای مساعد جهت توسعه شهر بناب بیشتر در نواحی شمال و شمال غربی قرار دارند.
معصومه عزیزی؛ مهری اذانی؛ حمید صابری؛ امیر گندمکار
چکیده
پیادهراه بخشی از فضای شهری است که حرکت پیاده در اولویت بوده و حرکت سواره در تمام یا بخشی از ساعات شبانهروز در آن حذف میشود. پیادراه علاوه بر تأمین دسترسی، فضایی سرزنده، امن و راحـت را بـرای حضور گروههای مختلف اجتماعی، برقراری تعاملات اجتماعی و انجام فعالیتهای اختیاری ایجاد میکند. این پژوهش با هدف ارائه الگوی پیادهراه ...
بیشتر
پیادهراه بخشی از فضای شهری است که حرکت پیاده در اولویت بوده و حرکت سواره در تمام یا بخشی از ساعات شبانهروز در آن حذف میشود. پیادراه علاوه بر تأمین دسترسی، فضایی سرزنده، امن و راحـت را بـرای حضور گروههای مختلف اجتماعی، برقراری تعاملات اجتماعی و انجام فعالیتهای اختیاری ایجاد میکند. این پژوهش با هدف ارائه الگوی پیادهراه سازی در سطح شهر خرمآباد و با رویکردی نظری _کاربردی متکی بر مطالعات مدلی و نرم افزاری انجام پذیرفته است. برای دستیابی به اهدف پژوهش چهار دسته شاخص از طریق الگوریتم درخت پوشای کمینه در محیط نرمافزار Matlab 2016 استاندارد و برای شاخصگذاری استفاده شده است. در ادامه برای تحلیل فضایی شاخصها از فرآیند تحلیل شبکه بهدست آمده در محیط نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان میدهند که 43/29 درصد از مساحت بافت شهری خرمآباد وضعیت کاملاً مناسب، برای احداث پیادهراه دارد. تحلیل فضایی شهر خرمآباد نشان میدهد، پنج مسیر بهینه برای توسعه پیادهراه سازی منطبق بر الگوی های نظری حاصل از پژوهش شامل: معیارهای اجتماعی ـ اقتصادی، کالبدی ـ فضایی، ترافیک و دسترسی در سطح شهر قابل دستیابی است. بهترین پیادهراه سازی مسیر حد فاصل میدان 22 بهمن، بلوار ولایت، بلوار 60 متری و بلوار شرق به سوی کوی انقلاب شناسایی شد.
سحر طبیبیان
چکیده
آتشسوزی در جنگل چه منشأ انسانی و چه منشأ طبیعی داشته باشد به عنوان بحران در سالهای اخیر یکی از چالشهای مهم است. هدف از انجام پژوهش حاضر تهیه نقشه پتانسیل حریق با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در جنگلهای مناطق روستایی شهراسالم به منظور مدیریت این مناطق، برای بخشهای اجرایی است. در این مقاله با روش تحلیلی_مکانی و با بهرهگیری ...
بیشتر
آتشسوزی در جنگل چه منشأ انسانی و چه منشأ طبیعی داشته باشد به عنوان بحران در سالهای اخیر یکی از چالشهای مهم است. هدف از انجام پژوهش حاضر تهیه نقشه پتانسیل حریق با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در جنگلهای مناطق روستایی شهراسالم به منظور مدیریت این مناطق، برای بخشهای اجرایی است. در این مقاله با روش تحلیلی_مکانی و با بهرهگیری از روش سلسله مراتبی فازی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS به پهنهبندی خطر آتشسوزی پرداختهشد. با استفاده از مدل رقومی ارتفاع، نقشههای شیب، جهتهای جغرافیایی، ارتفاع از سطح دریا آماده و در ادامه نقشههای نوع پوشش گیاهی منطقه، لایههای مناطق مسکونی، کاربری و راههای منطقه نیز در GISتهیه شد. جهت رتبهبندی و وزندهی معیارهای مؤثر در وقوع آتشسوزی از طریق روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی ابتدا، تعداد 30 پرسشنامه بین کارشناسان آتشسوزی در عرصه مناطق مورد مطالعه توزیع شد. سپس به روش فازی AHP وزندهی شدند. لایههای وزندار شده بر اساس دستور calculator Raster در محیط GIS ترکیبوزنی و با استفاده از توابع عضویت فازی ارزشگذاری شد. نقشه پهنهبندی خطر در پنج طبقه از مناطق با پتانسیل خیلیزیاد تا پتانسیلخیلیکم طبقهبندی شدند. از کل مساحت محدوده مطالعاتی، مساحت مناطق با خطر آتشسوزی خیلیزیاد برابر با 7170 هکتار و مساحت مناطق خطرآتشسوزی خیلیکم برابر با 6908 هکتار است.نتایج نشان داد مناطقی که در سالهای گذشته دارای سابقه آتشسوزی بودند با نقشه نهایی کاملا مطابقت داشته و 48 درصد از آتشسوزیهای به وقوع پیوسته در مناطقی با پتانسیل زیاد و خیلیزیاد قرار گرفتند.
شاه بختی رستمی؛ مصطفی طالشی؛ قدیر فیروزنیا
چکیده
امروزه دانشگاه پیامنور بیش از 500 مرکز و واحد آموزشی دارد. اقتضای مدیریت منطقی این دانشگاه ایجاب میکند که در سطوح مختلف آن از فناوریهای نوین مدیریتی استفاده شود. تعداد نسبتاً زیاد مراکز، دانشجویان و استفاده کنندگان از خدمات آموزشی دانشگاه پیامنور، حجم بسیار وسیعی از دادهها و اطلاعات گوناگون را پدید آورده که به نظر میرسد ...
بیشتر
امروزه دانشگاه پیامنور بیش از 500 مرکز و واحد آموزشی دارد. اقتضای مدیریت منطقی این دانشگاه ایجاب میکند که در سطوح مختلف آن از فناوریهای نوین مدیریتی استفاده شود. تعداد نسبتاً زیاد مراکز، دانشجویان و استفاده کنندگان از خدمات آموزشی دانشگاه پیامنور، حجم بسیار وسیعی از دادهها و اطلاعات گوناگون را پدید آورده که به نظر میرسد اداره و سازماندهی این حجم از دادهها در توان فرد یا افرادی خاص، اگرچه مدیرانی بسیار قوی هم باشند، نیست. در اغلب موارد مدیران و مسئولان، آمار و اطلاعاتی آماده و دقیق از وضعیتهای مختلف مراکز تحت مدیریت خود ندارند. این مسئله میتواند به عدم شناخت کافی و تصمیمگیریهای بعضاً نادرست در اداره دانشگاه بیانجامد. از سوی دیگر، گاه حجم اطلاعات و دادهها به حدی فراوان است که بسیاری از دست اندرکاران احساس گمشدگی در میان انبوهی از اطلاعات به ظاهر نامرتبط با یکدیگر میکنند. ایجاد بانکی اطلاعاتی جامع شامل تمامی دادهها، آمار، ارقام و اطلاعات گوناگون مربوط به مراکز و واحدها میتواند به مدیریت و سازماندهی آنها کمک نماید. پژوهش حاضر برمبنای دادههای سیستم جامع گلستان دانشگاه پیامنور طی سالهای 1393 تا 1396 انجام گرفته است. در این پژوهش پیش از آزمون هر گونه فرضیه یا بررسی روابط بین متغیرها، تأکید بر ایجاد پایگاه دادهای جامع برای دانشگاه پیامنور است که در محیط سیستمهای اطلاعات جغرافیایی قابل استفاده باشد. براساس این پایگاه داده و با توجه به نیازهای متفاوت پژوهشی یا اداری-اجرایی میتوان تجزیه و تحلیلهای متنوعی از دادههای این پایگاه بهعمل آورد. نتیجه این پژوهش به شکل بانک اطلاعاتی جامعی در محیط سیستمهای اطلاعات جغرافیایی در آمده که به مثابه ابزاری قدرتمند میتواند راهکارهایی مناسب و مفید در اختیار مدیران قرار دهد تا با تکیه بر آن بتوانند تصمیمات درست و موثر اتخاذ کنند. بنابراین، بکارگیری نتایج این پژوهش میتواند منجر به مدیریت هرچه بهتر در سطح سازمان مرکزی، استانها و مراکز و واحدهای پیامنور شود.
علیرضا محمدی؛ سپیده نوری؛ الهه پیشگر
چکیده
هدف این پژوهش تحلیل فضایی پراکنش و الگوی فضایی خدمات پیشرفته (APS) در یکی از شهرهای میانه اندام کشور (اردبیل) است. جامعة آماری پژوهش را 2100 واحد فعالیتی در چهار گروه از خدمات پیشرفته شامل خدمات بانکی و مالی، بهداشتی و درمانی، املاک و مستغلات و بیمه تشکیل میدهند. این پژوهش از نوع تحلیلی است و برای گردآوری و پیادهسازی دادهها از روش ...
بیشتر
هدف این پژوهش تحلیل فضایی پراکنش و الگوی فضایی خدمات پیشرفته (APS) در یکی از شهرهای میانه اندام کشور (اردبیل) است. جامعة آماری پژوهش را 2100 واحد فعالیتی در چهار گروه از خدمات پیشرفته شامل خدمات بانکی و مالی، بهداشتی و درمانی، املاک و مستغلات و بیمه تشکیل میدهند. این پژوهش از نوع تحلیلی است و برای گردآوری و پیادهسازی دادهها از روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. از فنون آمار فضایی همانند تراکم کرنل، میانگین نزدیکترین همسایه، آمارة موران محلی، تراکم خوشه و ناخوشه، لکههای داغ و رگرسیون موزون جغرافیایی (GWR) در محیط GIS برای تجزیه و تحلیل، تخمین تراکم، تحلیل الگوی پراکنش، الگوی توزیع و مفهومسازی روابط فضایی استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان می دهند که خدمات بیمه و خدمات مشاوره املاک بیشتر سطح شهر را از نظر حوزة پوششدهی، به خود اختصاص دادهاند. بخش مرکزی و جنوبی شهر، از بالاترین تراکم فضایی خدمات پیشرفته برخوردارند. الگوی فضایی خدمات پیشرفته از نوع پراکنده است. الگوی فضایی خدمات بیمه و مشاوره املاک از نوع پراکنده و الگوی توزیع فضایی خدمات بانکی و بهداشتی و درمانی از نوع خوشهای است. نقطة ثقل خدمات در مرکز جغرافیایی شهر قرار دارد و خدمات پیشرفته دارای مسیر حرکت شمالی- جنوبی هستند. بین تراکم جمعیت و برخی از خدمات پیشرفته رابطة معنیداری وجود دارد. در پایان، پیشنهادهایی بر اساس یافتههای پژوهش ارائه شدهاست.
شاه بختی رستمی
دوره 1، شماره 2 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 55-64
چکیده
طی چند دهه اخیر عواملی چون رشد جمعیت، نیاز به سطوح بالاتر اشتغال، محدودیتهای بخش کشاورزی و نیاز به فعالیتهای جدید ضرورت گسترش فعالیتهای صنعتی را در ایران بیش از پیش آشکار ساخته است. یک شهرک صنعتی، به عنوان بهینهترین روش استفاده از فضای جغرافیایی، مکانی برای تمرکز واحدهای صنعتی و تولیدی است. تصمیمات خوب درباره گسترش و مدیریت ...
بیشتر
طی چند دهه اخیر عواملی چون رشد جمعیت، نیاز به سطوح بالاتر اشتغال، محدودیتهای بخش کشاورزی و نیاز به فعالیتهای جدید ضرورت گسترش فعالیتهای صنعتی را در ایران بیش از پیش آشکار ساخته است. یک شهرک صنعتی، به عنوان بهینهترین روش استفاده از فضای جغرافیایی، مکانی برای تمرکز واحدهای صنعتی و تولیدی است. تصمیمات خوب درباره گسترش و مدیریت این شهرکها نیازمند دادههای فضایی قابل اعتماد است. بنابراین، برای داشتن یک مدیریت مناسب و رسیدن به اهداف سازمانی شهرکهای صنعتی در ایران نیاز مبرم به ایجاد بانکهای اطلاعاتی موثق از جمله پایگاههای دادههای مکانی وجود دارد. بکارگیری سیستمهای اطلاعاتی مدرن از جملهGIS برای ذخیرهسازی، تجزیه و تحلیل، نمایش و بههنگامسازی دادههای مکانی مربوط به شهرکهای صنعتی ایران به عنوان مزیتی تلقی میشود که هرگونه تأخیر در بکارگیری آن میتواند به افزایش هزینههای اجرایی و مدیریتی منجر گردد. در این مقاله ضمن طرح مسألهی فقدان، نقصان، یا پراکندگی دادههای مربوط به واحدهای صنعتی شهرک فرامان در نزدیکی شهر کرمانشاه با 160 واحد صنعتی و کارگاهی به ضرورت استفاده از GIS در چنین شهرکهایی اشاره، و ضمن تبیین مبانی نظری، چگونگی روش طراحی، ایجاد و بکارگیری یک سیستمGIS در شهرک صنعتی فرامان به تفصیل بیان شده است. این روش شامل مراحل زیر بوده است: 1- گردآوری تمام دادههای فضایی موردنیاز جهت راهاندازی یک سیستمGIS از طریق مصاحبه، پرسشنامه، نقشههای موجود و عکسهای هوایی و ماهوارهای 2- برگزاری جلسات کاری گروهی با حضور مدیران واحدهای صنعتی و افراد صاحب دانش 3- رقومیسازی نقشههای موردنیاز 4- تهیه فهرستی جامع از تمامی دادههای ممکن و انتقال آن به پایگاه داده مکانی 5- (Geo-Database) وارد کردن دادهها به رایانه و سیستم GIS مورد پیشبینی و 6- مرتبط ساختن دادههای مکانی و توصیفی. اگرچه ارزیابی نهایی اثرات و موفقیت راهاندازی سیستمGIS شهرک صنعتی فرامان نیاز به زمان نسبتاً بیشتری دارد، با اینحال، نظرسنجیهای بهعمل آمده از مدیران و بخش اجرایی شهرک حاکی از ایجاد موقعیتی جدید و بهتر برای مدیریت شهرک از طریق راهاندازی و بکارگیری سیستمGIS شهرک است.
