محمد حاصلی؛ حسن افراخته؛ یداله کریمی پور؛ حمید عبداللهیان
چکیده
برنامهریزی متمرکز و کلان بر اساس محدودههای سیاسی- قراردادی در سرزمین کم آب ایران، موجب بی هویتی سطوح عملکردی سرزمین شده و مشکلات عدیدهای را پدید آورده است. بنابراین، پیدا کردن بستر جغرافیایی مطلوب و واحد برنامهریزی کارآمد برای سطوح پایینتر از سطح ملی همیشه مورد توجه اندیشمندان برنامهریزی از جمله جغرافیدانان بوده ...
بیشتر
برنامهریزی متمرکز و کلان بر اساس محدودههای سیاسی- قراردادی در سرزمین کم آب ایران، موجب بی هویتی سطوح عملکردی سرزمین شده و مشکلات عدیدهای را پدید آورده است. بنابراین، پیدا کردن بستر جغرافیایی مطلوب و واحد برنامهریزی کارآمد برای سطوح پایینتر از سطح ملی همیشه مورد توجه اندیشمندان برنامهریزی از جمله جغرافیدانان بوده است. هدف این پژوهش پیشنهاد مبنایی برای تقسیمبندی سیاسی فضا به منظور برنامهریزی مکانی-فضایی و عبور از برنامهریزی متمرکز ملی-بخشی است؛ پژوهش نظری و از دیدگاه ماهیت و روش، توصیفی – تحلیلی و از نظر تقسیمبندی تحقیقات توصیفی از نوع موردی یا ژرفانگر است. پژوهش با رویکرد ترکیبی (قیاس و استقراء) ابتدا با قیاس و تحلیل منطقی به ارزیابی وضعیت موجود با استفاده از مطالعه اسنادی و سپس به صورت استقرایی به مطالعه حوضه آبریز کرخه به عنوان قلمرو مکانی پژوهش به منظور تبیین الگویی جایگزین، به کمک مطالعه تطبیقی و انجام تجزیه‌وتحلیل‌ها با استفاده از نرمافزار Arc GIS انجام شده است. در نظریات جدید توسعه به‌خصوص نظریه زیست منطقه‌گرایی به عوامل بوم‌شناختی در تعیین مناطق زیستی تأکید و نمود زیست منطقه در این نظریات به صورت مشخص از طریق حوضه‌های آبریز و ارتباط آن‌ها با اجتماعات معرفی شده است. یافته‌های پژوهش، مرز زیست منطقه را حوضه آبریز و حوضه آبریز کرخه را منطبق بر زیست منطقه لک زبانان معرفی کرده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که حوضه آبریز کرخه می‌تواند قلمرو فضایی مناسبی برای برنامهریزی در منطقه مورد مطالعه باشد. زیرا همگنی (نسبی) در ساختار محیط طبیعی- اکولوژیک، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و همگرایی فضایی درون قلمروی و همچنین انطباق سکونتگاه‌های شهری روستایی بر سرشاخه‌های حوضه آبریز کرخه این نتیجه را تایید میکند.
فرهاد جوان؛ حسن افراخته؛ وحید ریاحی
چکیده
در قرن حاضر،گردشگری به عنوان فعالیت پررونق و دامنهدار، در فضاهای روستایی دارای اثرات متنابهی است. از ویژگیهای خاص نظام اثرات گردشگری بویژه در فضاهای روستایی این است که دامنهی اثرگذاری متنوعی از قبیل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، نهادی و محیط زیستی دارد و همچنین بسته به موقعیتهای مکانی گوناگون، می‌تواند شدت و جهت تغییرات ...
بیشتر
در قرن حاضر،گردشگری به عنوان فعالیت پررونق و دامنهدار، در فضاهای روستایی دارای اثرات متنابهی است. از ویژگیهای خاص نظام اثرات گردشگری بویژه در فضاهای روستایی این است که دامنهی اثرگذاری متنوعی از قبیل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، نهادی و محیط زیستی دارد و همچنین بسته به موقعیتهای مکانی گوناگون، می‌تواند شدت و جهت تغییرات و تحولات متفاوتی داشته باشد. از این رو تحقیق حاضر باهدف تحلیل فضایی اثرات گردشگری در سکونتگاه‌های روستایی شهرستان رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی است. در این تحقیق جامعه آماری، سکونتگاه های روستایی شهرستان رضوانشهر است. در این مطالعه تحلیل ساخت و سازهای انسانی در سکونتگاه‌های روستایی با بهره‌گیری از دادههای سنجش از دور مورد تحلیل قرار گرفت. برای تحلیل داده‌ها از الگوریتم حداکثر احتمال با دو کاربری و GIS استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد، گردشگری روستایی در ناحیه رضوانشهر دارای تنوع و تفاوت در شدت اثرات بر حسب واحدهای مکانی بوده است. به گونهای که، اثرات کالبدی گردشگری(خانههای دوم، واحدهای خدماتی، تغییرات کابری اراضی و قیمت زمین) در محدودهی ساحلی، شدت بیشتری نسبت به کانونهای روستایی در محدوده دشتی و کوهپایهای دارد.
