اسدالله حیدری؛ وحید قنبری ترکمانی
چکیده
امروزه یکی از چالشهای اساسی در زمینه توسعه روستایی، وجود موانع ساختاری در سکونتگاههای روستایی محسوب میشود. این موانع بر قابلیتها و محدودیتهای نظام سکونتگاهی تأثیرگذار بوده و شناسایی آنها به منظور دستیابی به توسعه نظاممند و پایدار سکونتگاههای روستایی-شهری اهمیت دارد. این پژوهش با هدف تحلیل موانع توسعه و ناپایداری روستایی ...
بیشتر
امروزه یکی از چالشهای اساسی در زمینه توسعه روستایی، وجود موانع ساختاری در سکونتگاههای روستایی محسوب میشود. این موانع بر قابلیتها و محدودیتهای نظام سکونتگاهی تأثیرگذار بوده و شناسایی آنها به منظور دستیابی به توسعه نظاممند و پایدار سکونتگاههای روستایی-شهری اهمیت دارد. این پژوهش با هدف تحلیل موانع توسعه و ناپایداری روستایی در ابعاد گوناگون، تعیین سهم عوامل کلیدی تأثیرگذار و شناسایی مؤلفههای مؤثر در این فرآیند، از طریق پویش ساختاری-کارکردی انجام شده که به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی - تحلیلی مبتنی بر شیوههای اسنادی و میدانی است. جامعه آماری پژوهش با 43 شاخص در 6 مؤلفه و بررسی 168 نمونه منتخب در سطح سکونتگاههای شهری و روستایی ترکمانچای مورد سنجش قرار گرفت و دادههای بدست آمده با استفاده از مدل معادلات ساختاری، تحلیل عاملی و رگرسیونی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد در اولویت بندی موانع توسعه، مؤلفههای اجتماعی و اقتصادی به ترتیب با مقدار رتبه 5.06 و 5.01 در رتبههای اول و دوم قرار دارند و بیشترین بار عاملی در توسعه شهرستان با این دو عامل محقق می شود؛ همچنین در بین شاخصهای مؤثر در مؤلفه مهاجرتهای عمده، وقوع خشکسالیهای مستمر با 69 درصد بیشترین میزان تأثیر، در رتبه نخست مورد ارزیابی قرار گرفت؛ و شاخص توانمندیها و ظرفیتهای محلی در مؤلفه توسعه نقش نخست داشته و بیانگر تأثیر قطعی و محوری بر توسعه است.
هوشمند عطایی؛ علیرضا بستانی؛ ریحانه سادات سلطانی مقدس؛ گیتی صلاحی اصفهانی
چکیده
خشکسالی از پیچیدهترین و ناشناختهترین مخاطرات طبیعی است که خسارات اقتصادی، اجتماعی و محیطی جبرانناپذیری بر سکونتگاههای روستایی وارد میکند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی میزان آسیبپذیری سکونتگاههای روستایی از پدیده خشکسالی با استفاده از مدل کوپراس در روستاهای واقع در محدودههای خشکسالی شهرستان داراب است. در ...
بیشتر
خشکسالی از پیچیدهترین و ناشناختهترین مخاطرات طبیعی است که خسارات اقتصادی، اجتماعی و محیطی جبرانناپذیری بر سکونتگاههای روستایی وارد میکند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی میزان آسیبپذیری سکونتگاههای روستایی از پدیده خشکسالی با استفاده از مدل کوپراس در روستاهای واقع در محدودههای خشکسالی شهرستان داراب است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از آمار بارندگی 10 ایستگاه بارانسنجی و بر اساس مدل SPI (Standardized precipitation Index) پهنههای خشکسالی شهرستان مشخص شد. سپس با استفاده از مدل آنتروپی شانون 19 متغیر آسیبپذیری در پهنههای خشکسالی بررسی و در نهایت به کمک مدل تصمیمگیری چند شاخصه کوپراس رتبهبندی روستاهای واقع در محدوده مورد مطالعه انجام شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که خشکسالی بیشترین تأثیر را بر متغیرهای تخریب منابع آب سطحی و زیرزمینی، کاهش درآمد سرانه کشاورزان، رها شدن زمینهای کشاورزی بر اثر بیآبی و مهاجرت روستاییان داشته است. نتایج بررسیها در مورد رتبهبندی روستاهای آسیبدیده از خشکسالی نشان میدهد که روستاهای دولتآباد، درنگانه، شهرکبستان و بهادران بیشترین آسیبپذیری از پدیده خشکسالی داشتهاند و روستاهای تلبارگاه، جونان، نصروان و قلعهنو از آسیبپذیری کمتری نسبت به روستاهای اطراف برخوردارند.
امین فعال جلالی؛ مریم قاسمی
چکیده
یکی از وظایف اصلی و مهم برنامهریزان در نواحی روستایی، تخصیص زمین به کاربریهای گوناگون باتوجه به نقش و کارکرد و میزان تأثیرگذاری هر کدام از کاربریها بر یکدیگر است. در واقع هدف نهایی برنامهریزی کاربری اراضی ایجاد نوعی تعادل زیست محیطی و برقراری عدالت اجتماعی در روند پیشرفت و آبادانی نواحی سکونتی است و باید به اهداف کیفی همچون ...
بیشتر
یکی از وظایف اصلی و مهم برنامهریزان در نواحی روستایی، تخصیص زمین به کاربریهای گوناگون باتوجه به نقش و کارکرد و میزان تأثیرگذاری هر کدام از کاربریها بر یکدیگر است. در واقع هدف نهایی برنامهریزی کاربری اراضی ایجاد نوعی تعادل زیست محیطی و برقراری عدالت اجتماعی در روند پیشرفت و آبادانی نواحی سکونتی است و باید به اهداف کیفی همچون امنیت، سازگاری، منظر و چشمانداز و احساس وابستگی به محیط نیز پاسخ گوید. هدف از انجام پژوهش ارزیابی میزان سازگاری کاربری های روستایی در مقاصد گردشگری از نظر امنیت عمومی، منظر و چشمانداز و راحتی و آسایش است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است. در این مطالعه هشت روستای مقصد گردشگری در شهرستان بینالود انتخاب و درجه سازگاری به تفکیک سه ماتریس 1- راحتی و آسایش، 2- امنیت عمومی 3- منظر و چشمانداز بین 49 کاربری در بین خبرگان روستاهای مورد مطالعه از حیث کاملاً سازگار تا کاملاً ناسازگار طبقه بندی شدند. نتایج نشان میدهد، تمام روستاهای مورد مطالعه از نظر سازگاری در وضعیت نسبتاًسازگار قرار دارند. در ماتریس امنیت عمومی کاربریمذهبی با میانگین 16/4 در مرتبۀ اول و کاربری تاریخی با میانگین 25/3 در رتبۀ آخر قرار دارد. در ماتریس منظر و چشمانداز، کاربری مذهبی با میانگین 73/3 رتبۀ اول و کاربریصنعتی-کارگاهی بامیانگین 35/1 در رتبۀ آخر قرار دارد. در ماتریس راحتی و آسایش نیز کاربری شبکۀ دسترسی و معابر با میانگین 26/4 در رتبۀ اول و کاربریتاریخی با میانگین 10/3 در رتبۀ آخر قرار دارد. درمجموع به لحاظ سازگاریکاربریآموزشی با 82/3 در رتبۀ اول و کاربریتاریخی با 25/3 در رتبۀ آخر قرار دارد.