هوشمند عطایی؛ علیرضا بستانی؛ ریحانه سادات سلطانی مقدس؛ گیتی صلاحی اصفهانی
چکیده
خشکسالی از پیچیدهترین و ناشناختهترین مخاطرات طبیعی است که خسارات اقتصادی، اجتماعی و محیطی جبرانناپذیری بر سکونتگاههای روستایی وارد میکند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی میزان آسیبپذیری سکونتگاههای روستایی از پدیده خشکسالی با استفاده از مدل کوپراس در روستاهای واقع در محدودههای خشکسالی شهرستان داراب است. در ...
بیشتر
خشکسالی از پیچیدهترین و ناشناختهترین مخاطرات طبیعی است که خسارات اقتصادی، اجتماعی و محیطی جبرانناپذیری بر سکونتگاههای روستایی وارد میکند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی میزان آسیبپذیری سکونتگاههای روستایی از پدیده خشکسالی با استفاده از مدل کوپراس در روستاهای واقع در محدودههای خشکسالی شهرستان داراب است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از آمار بارندگی 10 ایستگاه بارانسنجی و بر اساس مدل SPI (Standardized precipitation Index) پهنههای خشکسالی شهرستان مشخص شد. سپس با استفاده از مدل آنتروپی شانون 19 متغیر آسیبپذیری در پهنههای خشکسالی بررسی و در نهایت به کمک مدل تصمیمگیری چند شاخصه کوپراس رتبهبندی روستاهای واقع در محدوده مورد مطالعه انجام شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که خشکسالی بیشترین تأثیر را بر متغیرهای تخریب منابع آب سطحی و زیرزمینی، کاهش درآمد سرانه کشاورزان، رها شدن زمینهای کشاورزی بر اثر بیآبی و مهاجرت روستاییان داشته است. نتایج بررسیها در مورد رتبهبندی روستاهای آسیبدیده از خشکسالی نشان میدهد که روستاهای دولتآباد، درنگانه، شهرکبستان و بهادران بیشترین آسیبپذیری از پدیده خشکسالی داشتهاند و روستاهای تلبارگاه، جونان، نصروان و قلعهنو از آسیبپذیری کمتری نسبت به روستاهای اطراف برخوردارند.
محمد مهدی تقی زاده؛ حسین کیومرثی
دوره 1، شماره 1 ، بهمن 1391، ، صفحه 63-74
چکیده
وقوع خشکسالی در طی سالهای اخیر و نیز برداشتهای بی رویه از آبهای زیرزمینی، کاهش شدید سطح آب سفرههای زیرزمینی را به همراه داشته است. این موضوع در مناطق نیمه بیابانی که زندگی گیاهی و جانوری وابستگی شدیدی به برداشت از آبهای زیرزمینی دارد به خوبی احساس میشود. دشت نمدان در شمال استان فارس یکی از دشتهای حاصلخیز استان محسوب میشود که ...
بیشتر
وقوع خشکسالی در طی سالهای اخیر و نیز برداشتهای بی رویه از آبهای زیرزمینی، کاهش شدید سطح آب سفرههای زیرزمینی را به همراه داشته است. این موضوع در مناطق نیمه بیابانی که زندگی گیاهی و جانوری وابستگی شدیدی به برداشت از آبهای زیرزمینی دارد به خوبی احساس میشود. دشت نمدان در شمال استان فارس یکی از دشتهای حاصلخیز استان محسوب میشود که در طی سالهای اخیر در اثر کمبود نزولات جوی و نیز برداشتهای بی رویه از سفرههای آب زیرزمینی به وسیله چاههای کشاورزی، با کاهش شدید سطح آب زیرزمینی روبرو بوده است. این کاهش سطح، در تمام محدوده مورد مطالعه از شدت و ضعف متفاوتی برخوردار است. بنابراین شناسایی محدودههای با کاهش شدید سطح آب به منظور اعمال سیاستهای مناسب جهت تقویت سفرههای آب زیرزمینی از بدیهیترین اولویتهای پژوهشی این محدوده بحساب میآید. در پژوهش حاضر سعی بر آن شده است تا با پایش سالیانه و میانیابی دادههای مربوط به تغییرات سطح آب چاههای مشاهدهای دشت نمدان از سال1376 تا 1388، به وسیله سیستم اطلاعات جغرافیایی، محدودههای مجاز، مشروط و ممنوع برداشت آب زیرزمینی تعیین شود. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر ارتباط مستقیم بین موقعیت قرارگیری چاههای عمیق موجود در دشت نمدان و محدودههای ممنوع و مشروط برداشت آب زیرزمینی است. به گونهای که از 1311حلقه چاه عمیق موجود، 1131 حلقه چاه (برابر87 درصد) در محدودههای ممنوع و مشروط به لحاظ برداشت واقع شدهاند که این امر توجه جدی مسئولین را به کنترل بیشتر در این محدودهها ملزم میدارد.
