سیدمهدی موسی کاظمی؛ رستم صابری فر؛ حسین رحیمی؛ نرگس سادات رضوی
چکیده
بهبود کیفیت و شرایط زیستی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری، نیازمند ارائه راهبردهای متناسب با وضعیت و ویژگی‌های هر بافت است. در این پژوهش، وضعیت موجود بافت‌های ناکارآمد شهر نیشابور از بعد کالبدی، بررسی و مورد مقایسه قرار گرفته است. این بافت‌ها در دو دسته جداگانه شامل بافت میانی (و تاریخی) و بافت حاشیه‌ای مطالعه شده است. روش تحقیق، ...
بیشتر
بهبود کیفیت و شرایط زیستی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری، نیازمند ارائه راهبردهای متناسب با وضعیت و ویژگی‌های هر بافت است. در این پژوهش، وضعیت موجود بافت‌های ناکارآمد شهر نیشابور از بعد کالبدی، بررسی و مورد مقایسه قرار گرفته است. این بافت‌ها در دو دسته جداگانه شامل بافت میانی (و تاریخی) و بافت حاشیه‌ای مطالعه شده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از تکنیک SWOT به تحلیل و ارزیابی وضعیت موجود پرداخته شده و با اعمال نظرات خبرگان، راهبردهای اولویت‌دار مداخله در بافت، تعیین گردیده است. برای شناسایی راهبردهای اولویت‌دار بازآفرینی، از روش ACCEPT و نظرات متخصصان بهره گرفته شده است. براساس مراحل انجام شده، در بافت میانی (و تاریخی) هفت راهبرد و در بافت حاشیه‌ای چهار راهبرد به عنوان اولویت‌ها تعیین گردیده‌اند. با توجه به امتیاز مطلوبیت، در بافت میانی (و تاریخی)، "فعال سازی توان‌ها و خدمات گردشگری، تاریخی و فرهنگی و مذهبی در بافت و پیرامون عناصر موجود" و در بافت حاشیه‌ای، "تشویق ساکنان به سنددار کردن املاک و واحدها و ارائه تسهیلاتی در این زمینه" به عنوان مهمترین اولویت بعد کالبدی، تعیین شده است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که شرایط بافت‌های ناکارآمد نیشابور از نظر وضعیت موجود در دو بافت میانی (و تاریخی) و حاشیه‌ای ، با یکدیگر تفاوت دارند و لذا لازم است راهبردهای بازآفرینی متناسب با شرایط موجود در هر بافت، اتخاذ شود.
بهزاد رسیده؛ نفیسه مرصوصی؛ مصطفی طالشی؛ سیدمهدی موسی کاظمی
چکیده
در سال‌های اخیر با توجه به رشد نرخ جمعیت سالمند، مفهوم شهر دوستدار سالمند به یکی از پایه‌ای‌‌ترین مفاهیم در برنامه‌ریزی شهری مبدل شده و ابزارها و راهکارهای متعددی برای سنجش و بهینه سازی ساختارهای شهری و اجتماعی در سال‌های اخیر به ویژه توسط سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است. این سازمان یک مجموعه شاخص هشت‌گانه ...
بیشتر
در سال‌های اخیر با توجه به رشد نرخ جمعیت سالمند، مفهوم شهر دوستدار سالمند به یکی از پایه‌ای‌‌ترین مفاهیم در برنامه‌ریزی شهری مبدل شده و ابزارها و راهکارهای متعددی برای سنجش و بهینه سازی ساختارهای شهری و اجتماعی در سال‌های اخیر به ویژه توسط سازمان بهداشت جهانی منتشر شده است. این سازمان یک مجموعه شاخص هشت‌گانه برای سنجش وضعیت شهر دوستدار سالمند در کلان‌شهر‌‌‌ها ارائه داده است. تحقیقات زیادی در شهرهای مختلف دنیا بر حسب این شاخص‌‌‌ها انجام شده و در این پژوهش شاخص حمل‌ونقل از شاخصهای هشت‌گانه شهر دوستدار سالمند با ده مؤلفۀ اصلی در کلان‌شهر مشهد مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی تحلیل و با تکنیک پیماشی است. جامعه آماری در بعد اول سالمندان کلان‌شهر مشهد هستند که نمونه با روش تصادفی از دو منطقه یک (پربخوردار) و سه (کم برخوردار) شهری انتخاب شده‌‌اند. دادههای تحقیق با استفاده از پرسشنامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های استاندارد سازمان بهداشت جهانی گردآوری و نتایج تحقیق نشان می‌دهد، مؤلفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های فراوانی وسایل حمل‌ونقل عمومی، کیفیت وسایل نقلیه عمومی، شرایط رانندگی، ایمنی و اطلاع‌رسانی در حمل‌ونقل عمومی تفاوت معناداری با معیار میانگین دارند. از سوی دیگر مؤلفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مورد بررسی از حیث اهمیت برای شهروندان سالمند رتبه‌بندی شده است. در بعد دوم تحقیق وضعیت اعمال مؤلفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های شاخص حمل‌ونقل در شهر دوستدار سالمند در پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های شهری مورد بررسی قرار گرفته است. در این بعد تحقیق جامعه هدف مدیران شهری دخیل در برنامه‌ریزی شهری در پنج سال گذشته انتخاب شد که با نمونه‌گیری تصادفی، دادهها از نمونه 40 نفری از مدیران با پرسشنامه محقق‌ساخته جمع‌آوری و تحلیل شد. نتایج این تحلیل حاکی از آن است که در پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های شهری اخیر توجهی به مؤلفه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ده‌گانه شاخص حمل‌ونقل شهر دوستدار سالمند نشده است.
سیدمهدی موسی کاظمی؛ زینب فراجی چنذاب
چکیده
فضای سبز شهری، از جمله کاربری‌هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد. شهر اردبیل از جمله شهرهایی است که از توزیع مناسب فضای سبزندارد ، به طوری که سرانه اختصاص‌یافته برای هر نفر 3/7 مترمربع است و این رقم اختلاف آشکاری با شاخصهای تعیین‌شده از سوی محیط‌زیست سازمان ملل متحد(20 تا 25 مترمربع برای هر نفر) دارد. در این راستا ...
بیشتر
فضای سبز شهری، از جمله کاربری‌هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد. شهر اردبیل از جمله شهرهایی است که از توزیع مناسب فضای سبزندارد ، به طوری که سرانه اختصاص‌یافته برای هر نفر 3/7 مترمربع است و این رقم اختلاف آشکاری با شاخصهای تعیین‌شده از سوی محیط‌زیست سازمان ملل متحد(20 تا 25 مترمربع برای هر نفر) دارد. در این راستا پژوهش حاضر با هدف تحلیل 44 محله شهر اردبیل با توجه به 11 شاخص انتخاب‌شده طبق نظر کارشناسان، از نظر برخورداری از فضای سبز انجام شده است. رویکرد حاکم بر پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و از نوع کاربردی است. اطلاعات مورد نیاز از سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر اردبیل(1394) و برداشت میدانی بدست آمده سپس با بهره‌گیری از مدل های تصمیم‌گیری چند معیاره (تاپسیس، ویکور، الکتر و ساو) و تلفیق نتایج با روش کپلند به رتبه‌بندی 44 محله شهر اردبیل از لحاظ میزان برخورداری از فضای سبز شهری انجام شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، رتبه‌بندی محلات در چهار سطح (برخوردار، نیمه برخوردار، محروم و بسیار محروم) رتبه‌بندی شده است. با توجه به اینکه 7 محله در سطح شهر اردبیل فاقد هرگونه فضای سبز بودند و بیشتر محلات شهر اردبیل از نظر برخورداری در سطح محروم قرار دارند می‌توان گفت پراکنش فضای سبز شهری در سطح شهر اردبیل نامتوازن و نامتعادل است.
سید مهدی موسی کاظمی؛ اسماعیل علی اکبری؛ پرویز آرانی
چکیده
انسان در حرکت پیاده به دلیل توجه به محیط، ارتباط بیشتری با فضای اطراف خود برقرار می‌کند به همین دلیل عناصر شهری در مسیرهای پیاده از اهمیت بالایی برخوردار هستند. همین امر باعث می‌شود تا افراد پیاده در حرکت آرام همراه با گفتگو و خرید، تأثیر بیشتری از محیط و هویت آن بپذیرند. جداسازی فضای حرکت پیاده از سواره علاوه بر کاهش اثرات نامطلوب ...
بیشتر
انسان در حرکت پیاده به دلیل توجه به محیط، ارتباط بیشتری با فضای اطراف خود برقرار می‌کند به همین دلیل عناصر شهری در مسیرهای پیاده از اهمیت بالایی برخوردار هستند. همین امر باعث می‌شود تا افراد پیاده در حرکت آرام همراه با گفتگو و خرید، تأثیر بیشتری از محیط و هویت آن بپذیرند. جداسازی فضای حرکت پیاده از سواره علاوه بر کاهش اثرات نامطلوب آلودگیهای صوتی و محیطی، به بهبود رفت و آمد در شهرها کمک می‌کند. در این تحقیق ضمن توجه به طراحی و ساخت پنج پیاده راه کلان‌شهر تهران به عملکرد آنها بر کالبد شهری پرداخته شده است. برای انجام این کار با تأکید بر سه مولفه "رفت و آمد شهری"، "فضای سبز و بهداشت محیطی" و "هویت شهری"، تغییرات آنها را در نتیجه ساخت پیاده‌راه‌ها مورد نظر قرار داده‌ایم. دادههای تحقیق از پرسشنامه طراحی و تکمیل شده توسط کسبه محل و استفاده کنندگان از پیاده راه به همراه یافتههای میدانی و منابع کتابخانهای حاصل شده است. برای تکمیل پرسشنامه‌ها از فرمول کوکران استفاده شده و حجم نمونه 350 نفر است. در تحلیل دادهها از آزمون های" t تک نمونه‌ای" و "واریانس یک طرفه" در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیلها، ارتقاء مقادیر مولفه‌های مورد بررسی را در نتیجه ساخت پیاده‌راه‌ها بیان می‌کند. همچنین در تحلیل واریانس یک طرفه، پنج پیاده راه اختلاف معناداری در میزان بهبود در مولفه ها داشتند و این به معنی وجود تفاوت عملکردی در بین برخی مولفه‌ها در پنج پیاده راه است.
سید مهدی موسی کاظمی
دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1392، ، صفحه 113-124
چکیده
جمعیت شهرنشین در مدت زمان حدود پنجاه و پنج سال، از اولین سرشماری در سال 1335 تا سرشماری سال 1390، بیش از 8 برابر شده و ضریب شهرنشینی را به بیش از دو برابر افزایش داده است. بیشترین رشد سالیانه شهری شدن جمعیت در فاصلة بین دو سرشماری 1355 و 1365 بوده است. از نظر طبقهبندی جمعیتی شهرها، دستة شهرهای کوچک با جمعیت کمتر از 25 هزار نفر، از نظر تعداد در ...
بیشتر
جمعیت شهرنشین در مدت زمان حدود پنجاه و پنج سال، از اولین سرشماری در سال 1335 تا سرشماری سال 1390، بیش از 8 برابر شده و ضریب شهرنشینی را به بیش از دو برابر افزایش داده است. بیشترین رشد سالیانه شهری شدن جمعیت در فاصلة بین دو سرشماری 1355 و 1365 بوده است. از نظر طبقهبندی جمعیتی شهرها، دستة شهرهای کوچک با جمعیت کمتر از 25 هزار نفر، از نظر تعداد در طول هفت سرشماری رشد داشته اما از جهت سهم در جمعیت شهری کشور کاهش قابل توجهی را تجربه کردهاند. در مقابل، سهم جمعیت شهرهای بزرگ و کلان‌شهر‌‌‌ها افزایش یافته است. کلان‌شهر تهران، به عنوان مرکز جذب جمعیتی در این دورهها عمل کرده و با بقیة شهرهای بزرگ از جنبة جمعیتی، فاصلة زیادی داشته است. شاخص اولویت شهری، همواره بیش از 1 بوده گرچه تفاوتهای زیادی در استانهای کشور وجود داشته است که شاخصهای شهرنشینی این تفاوتها را به طور دقیقتر نشان میدهند. گرچه یافتههای این بررسی نشان می‌دهد که توزیع نقاط شهری در کشور و در استانها متعادلتر شده است، جمعیت شهری متمرکزتر گردیده است.
