با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور ایران

2 استاد گروه جغرافیا دانشگاه پیام نور

3 کارشناسی‌ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه پیام‌نور

چکیده

انسان در حرکت پیاده به دلیل توجه به محیط، ارتباط بیشتری با فضای اطراف خود برقرار می‌کند به همین دلیل عناصر شهری در مسیرهای پیاده از اهمیت بالایی برخوردار هستند. همین امر باعث می‌شود تا افراد پیاده در حرکت آرام همراه با گفتگو و خرید، تأثیر بیشتری از محیط و هویت آن بپذیرند. جداسازی فضای حرکت پیاده از سواره علاوه بر کاهش اثرات نامطلوب آلودگی‏های صوتی و محیطی، به بهبود رفت و آمد در شهرها کمک می‌کند. در این تحقیق ضمن توجه به طراحی و ساخت پنج پیاده راه کلان‏شهر تهران به عملکرد آنها بر کالبد شهری پرداخته شده است. برای انجام این کار با تأکید بر سه مولفه "رفت و آمد شهری"، "فضای سبز و بهداشت محیطی" و "هویت شهری"، تغییرات آنها را در نتیجه ساخت پیاده‏راه‏ها مورد نظر قرار داده‌ایم. داده‌های تحقیق از پرسشنامه طراحی و تکمیل شده توسط کسبه محل و استفاده کنندگان از پیاده راه به همراه یافته‏های میدانی و منابع کتابخانه‏ای حاصل شده است. برای تکمیل پرسشنامه‌ها از فرمول کوکران استفاده شده و حجم نمونه 350 نفر است.
در تحلیل داده‌ها از آزمون های" t تک نمونه‌ای" و "واریانس یک طرفه" در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل‏ها، ارتقاء مقادیر مولفه‌های مورد بررسی را در نتیجه ساخت پیاده‏راه‏ها بیان می‌کند. همچنین در تحلیل واریانس یک طرفه، پنج پیاده راه اختلاف معناداری در میزان بهبود در مولفه ها داشتند و  این به معنی وجود تفاوت عملکردی در بین برخی مولفه‌ها در پنج پیاده راه است.

کلیدواژه‌ها

پاکزاد، جهانشاه (1384) راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. وزارت مسکن و شهرسازی ، معاونت شهرسازی و معماری، دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری.
توسلی، محمود؛ بنیادی، ناصر (1386) طراحی فضای شهری. چاپ اول، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایرانی.
جدلی، فیروزه (1382) پیاده راه تحکیم رابطۀ انسان و محیط شهری. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
خضیری عفراوی، ندا؛ مظهری، محمد ابراهیم؛ مکی نیری، ثریا (1394) تدوین احکام طراحی فضای پیاده رو با تأکید بر افزایش امنیت شهری (مطالعه موردی :بلوار گلستان شهر اهواز). فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات شهری شماره 15.
رضایی، محمود (1391) سنجه‏های پیاده پذیری؛نقش پیاده راه سازی در بهبود حس مکان. نشریه هنرهای زیبا ، معماری و شهرسازی دوره  18، شماره4 ، زمستان.
سعادتی، علی محمد (1394) نقش پیاده راه ها در باززنده سازی و احیای بافت های تاریخی. دوماهنامه شهرنگار، شماره  74-73، آبان و دی
فلاح منشادی، الهام؛ روحی، امیر؛ خداوردی، ام‏سلیمه (1394) چالش‏ها و فرصت‏های احداث پیاده راه در تهران. مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران.
قریب، فریدون (1383) امکان سنجی مسیرهای پیاده و دوچرخه در محدوده تهران قدیم. مجله هنرهای زیبا، دوره 19.
کالن، گوردن (1377) گزیده منظر شهری. ترجمه منوچهر طبیبیان، تهران.
کاشانی‌جو خشایار (1393) پیاده‌راه‌ها، از مبانی طراحی تا ویژگی‌های کارکردی. انتشارات آذرخش، تهران.
کریمی مشاور، مهرداد؛ نگین تاجی، صمد، (1391) طراحی پیاده راه‏ها در شهر تهران؛ با تمرکز بر نیازهای اجتماعی شهری. مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران.
مهدیزاده، جواد (1378) مفاهیم و مبانی پیاده راه سازی. ماهنامه شهرداریها سال دوم (19).
میرمقتدایی، مهتا (1383) معیارهای شناخت و ارزیابی هویت کالبد شهری. نشریه هنرهای زیبا، شماره 19.
Chichetto, S. (1993) The Environmental Impact from Pedestrialization Scheme. Transport Research Part D. Transport Environment.
Jacobs, J. (1961) The Death and Life of Great American Cities, London: Jonathan Cape.
Krier, R. (1979) Urban Space. Academy Edition, London.
Matos, Filipa (2008) Walking and Rhythm city: Sensing Urban Space. Journal of Urban Design, 13:1, 125-139, London, UK.
Moudon, A.V. (1997) Urban morphology as an emerging interdisciplinary field. Urban morphology, Vol. 1.