یکی از ایده های نوظهور که امروزه توجه پژوهشگران علوم شهری و روستایی را به خود معطوف داشته، پایداری مسکن است. مسکن پایدار باید بهترین تعامل را با بستر محیطی خود داشته و کمترین تاثیر را بر محیط زیست بگذارد از همه مهمتر بسترهای رشد و کمال معنوی انسان را فراهم نماید. در این رهگذر مسکن روستایی به عنوان یکی از مهم ترین نیازهای اساسی روستائیان، از ابتدای تاریخ سکونت تا حال حاضر نقش مهمی را در شرایط زیستی آنها ایفا نموده و هر روزه بر اهمیت آن فزونی می یابد. و واقع مهم ترین عنصر روستا است که در توسعه پایدار روستا توجه به پایداری آن ضروری ترین اصل آن شناخته می شود. مقاله حاضر با هدف تحلیل و تبیین پایداری ساختار کالبدی- فضایی مسکن روستایی استان زنجان با با استفاده از روش های AHP و نرم افزارهای زیر مجموعه آن از جمله EC, EXT_AHP و نرم افزار GIS انجام گرفته است. روش تحقیق مطالعه حاضر، به صورت توصیفی- تحلیلی بوده و نوع تحقیق، کاربردی و رویکرد آن، به دو صورت کمی و کیفی می باشد. برای گردآوری داده ها از روش مطالعات کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق بر اساس مدل AHP در محیط نرم افزاری AHP-GIS بیانگر وضعیت نامطلوب شاخص های کالبدی- فضایی مسکن روستایی استان زنجان بر اساس اصول توسعه پایدار روستایی بوده و نشان می دهد 50 درصد از مساکن روستایی از لحاظ ساختار کالبدی- فضایی در شهرستان های ایجرود، ماهنشان و خدابنده و 40 درصد مساکن روستایی در شهرستان زنجان، خرمدره، طارم و ابهر ناپایدار بوده است.
اهری، زهرا و حبیبی، سید محسن، (1370)، مسکن حداقل، چاپ دوم، انتشارات تحقیقات ساختمان و مسکن، وزارت مسکن و شهرسازی
بمانیان، محمد رضا و صالح، الهام، (1390)، بررسی مفهومی باغسازی ایرانی در رویکرد پدیدارشناسی در معماری منظر، تبارشناسی و شاخص شناسی، مدیریت شهری، تهران، شماره 28، صص61-80.
پور احمد، احمد؛ گروسی، علیرضا و نوری، ابوالفضل، (1392)، ارزیابی شاخص های مسکن شهرستان نظرآباد با رویکرد شهر سالم، فصلنامه برنامه ریزی کالبدی- فضایی، دوره 2، شماره 4، صص 21-33
تقی زاده، محمد، (1380)، توسعه پایدار شهر و مسکن، نشریه مسکن وانقلاب، شماره 95 و96
حاجی نژاد، علی و همکاران، (1389)، سنجش پایداری سکونتگاههای روستایی با استفاده از سیستمهای هوشمند(منطق فازی)، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 15؛ پاییز و زمستان
حافظ نیا، محمدرضا، (1377)، مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، چاپ اول، انتشارات سمت, تهران
خسرونیا، مرتضی، (1392)، معیارهای طراحی مسکن روستایی از دید کاربران(آذربایجان غربی شهرستان ارومیه)، تز دکتری رشته معماری، دانشگاه تربیت مدرس تهران
رحم بزی، خدا و همکاران، (1390)، بررسی افتراق مکانی- فضایی محله های شهر زابل در برخورداری از شاخصهای مسکن سالم؛ مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 22، شماره پیاپی 43، شماره 3
رضایی راد، هادی و همکاران، (1390)، سنجش کیفیت مسکن در شهر سبزوار با استفاده از روش تحلیل عاملی؛ شماره هشت؛ نامه معماری و شهرسازی؛ بهار و تابستان
رضوانی، محمدرضا، (1387)، مقدمه ای بر برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران، انتشارات قومس، تهران
رضوانی، محمدرضا؛ اسفرم، یعقوبی و حسینی کهنوج، سیدرضا، (1392)، تحلیل فضایی شاخص های توسعه مسکن روستایی با تأکید بر نابرابری درون منطقه ای (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)، فصلنامه برنامه ریزی کالبدی- فضایی، دوره 2، شماره 4، صص 34-49
زنجانی، حبیب الله، (1371)، جمعیت و توسعه، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، تهران.
زندیه، مهدی و حصاری، پدرام، (1391)، تداوم معماری مسکن روستایی با انگیزه توسعه پایدار روستایی، فصلنامه مسکن و محیط روستا، شماره 138،صص72-63.
سرتیپی پور، محسن، (1383)، بررسی تحلیلی مسکن روستایی در ایران، مجله صفه
سرتیپی پور، محسن، (1384)، شاخص های معماری مسکن روستایی در ایران، نشریه هنرهای زیبا، تهران، شماره 22.
سرتیپی پور، محسن، (1391)، رویکرد محلی گرایی در معماری روستاهای ایران، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال یکم، شماره 2، صص 146-129.
سعیدی، عباس و همکاران، (1383)، ناپایداری سکونتگاههای کوچک کوهستانی ناحیه آلاداغ در شمال خراسان، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، شماره3
عنابستانی، علی اکبر و همکاران،) 1389)، سنجش پایداری سکونتگاهها در مخروط افکنه ها، مطالعه موردی: دشت جوین؛ فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، سال اول، شماره سه، بهار
قدیری معصوم ، مجتبی(1390)، تحلیل نقش دولت از ساخت مساکن روستایی در برنامه های توسعه (مطالعه موردی: برنامه چهارم توسعه کشور)، فضای جغرافیایی اهر، سال یازدهم، شماره 34؛ تابستان
قربی ؛ میترا، (1388)، تاثیر شرایط محیطی و انسانی در شکل گیری مسکن روستایی میمند، اولین کنفرانس بین المللی سکونتگاههای روستایی
لطفی، حیدر و همکاران، (1388)، شاخصها و مولفه های ضروری در برنامه ریزی وسیاستگذاری مسکن روستایی در ایران، فصلنامه جغرافیا و آمایش؛ شماره 7
لقایی، حسنعلی و محمدزاده تیکانلو، حمیده ،(1386)، مقدمه ای بر مفهوم توسعه شهری پایدار و نقش برنامه ریزی شهری، نشریه هنرهای زیبا، شماره 6
محمودی، محمد مهدی، (1388)، توسعه مسکن همساز با توسعه پایدار، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران
مرکز آمار، (1385)، (1390)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن
معین، محمد (1362)؛ فرهنگ فارسی، چاپ پنجم، تهران، امیرکبیر
Barton, Hguh, et al.(2003), shaping Neighbourhoods: A guide for health,Sustainability and vitality,Spon Press,London and New York
Carvalho,Cristina.(2006) , A discussion on indicators and criteria for sustainable urban infrastructure development, COST C27 – Sustainable Development Policies for Minor Deprived Urban Communities Evora Workshop
Kates, W. Robert. (2005), WHAT IS SUSTAINABLE DEVELOPMENT? Science and Policy for Sustainable Development, Volume 47, Number 3, pages 8–21
Kim, j.j., (1998), Sustainable Architecture Module: Introduction to Sustainable Design, National Pollution Prevention Center for Higher Education, Michigan
Liabnda, monsia. (2001), the passing traditional socity: modernizing the Middle East.
Seamon, David. (2000), Phenomenology, Place, Environment, and Architecture: A Review, heoretical Perspectives in Environment-Behavior Research (pp. 157-78). New York: Plenum.
Winograd, M. (2010), Sustainable Development Indicators for Decision Making: Concepts, Methods, Definition and, International Centre for Tropical Agriculture (CIAT), Cali, Colombia
ابتدای صفحه