با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس دانشگاه پیام نور و مراکز علمی - کاربردی در استان البرز

2 عضو علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

شناخت آسایش زیست اقلیمی در مناطق مختلف جغرافیایی، می­تواند به فرایند برنامه­ریزی وتوسعه منطقه کمک نماید. راحتی و سلامت انسان در محیط طبیعی، رابطه مستقیمی با وضعیت اقلیمی دارد. امروزه مطالعات و بررسی­های بیوکلیمای انسانی پایه و اساس برنامه­ریزی­های شهری، عمرانی، سکونتگاهی، معماری، جهانگردی و غیره می­باشد. دراین پژوهش شهر ایلام ازلحاظ آسایش اقلیمی با شاخصهای زیست اقلیمی؛ بیکر، ترجونگ، فشار عصبی، اولگی، سوزباد با استفاده از دادههای آماری ایستگاه هواشناسی سینوپتیک ایلام طی سالهای (2008 - 1986) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان  می­دهدکه منطقه در طول سال طیف وسیعی از شرایط بیوکلیمایی گرم تا سرد را در بر می­گیرد و درمیان شاخص­های بیوکلیمایی به کار رفته شاخص ترجونگ وضعیت بیوکلیمایی منطقه را بهتر نشان می­دهد. ارزیابی­های لازم از نظر آسایش، یا عدم آسایش انسان در ماه­های مختلف سال با این شاخص­ها با توجه به خصوصیات اقلیمی شهر ایلام می­تواند پایه و اساس بسیاری از برنامه­های عمرانی در این شهر در حال توسعه باشد.

کلیدواژه‌ها

- پاینده، نصراله، (1384) پهنهبندی دمای موثر در سطح کشور، رساله دکتری، گروه جغرافیا، دانشگاه اصفهان.
 - پورنجف، عبدالحسین و همکاران، (1386) بررسی وضعیت عوامل زیست محیطی در ارتباط با سلامت جامعه شهری ایلام در سال 84– 83، نشریه علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره پانزدهم، شماره سوم، پاییز، صص،50 – 49.
-  جهانبخش، سعید، (1377) ارزیابی زیست اقلیمی تبریز و نیازهای حرارتی ساختمان، فصل نامه تحقیقات جغرافیایی شماره 47، صص 68-47.
-  حسین زاده دلیر،کریم، ملکی، سعید، (1386) بررسی تغییرات کاربری اراضی شهری در طرح جامع و تفصیلی شهر ایلام، مجلهی جغرافیا و توسعه­ی ناحیه­ای، شماره هشتم، بهار و تابستان، صص، 93-65.
-  راز جویان محمود، (1367) آِسایش به وسیله معماری همساز با اقلیم، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران.
-  رمضانی گورابی، بهمن، (1389) شناخت پپتانسیل بیوکلیماتیک انسانی تالاب انزلی، فصل نامه جغرافیای طبیعی سال دوم، شماره 6، زمستان،صص، 56- 49.
-  رهنمایی، محمد تقی، شاه حسینی، پروانه، (1386) فرایند برنامهریزی شهری ایران، چاپ هفتم، تهران، انتشارات سمت،
 - قنبری، عبدالرسول، و همکاران، (1389) نگرشی بر ارزیابی آسایش انسانی در شهر لار با توجه به شاخصهای زیست اقلیمی، فصلنامه جغرافیای طبیعی سال سوم، شماره 10، زمستان. صص، 102- 93.
-  کاویانی، محمد رضا، (1372) بررسی و تهیه نقشه زیست اقلیم انسانی ایران، فصل نامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 28، صص 108 -77.
-  کاویانی، محمد رضا، (1371) ارزیابی اقالیم حیاتی و آستانههای تحریک آن در سواحل دریای خزر و دامنههای شمالی البرز میانی، پژوهش های جغرافیایی، شماره 29، صص 72 – 49.
 
 - کسمایی، مرتضی، (1363) اقلیم و معماری، چاپ اول، تهران، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن تهران.
-  محمدی، حسین، (1386)، آب و هواشناسی کاربردی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
 - محمدی، حسین و سعیدی، علی (1387) شاخص­های زیست اقلیمی موثر بر ارزیابی آسایش انسانی (مطالعه موردی: شهر قم) مجله محیط شناسی، دانشگاه تهران، سال 34، شماره 47، صص، 86-73.
 - لشکری، حسن و داوری، رضا (1383) تحلیل شرایط بیوکلیمایی انسانی استان آذربایجان غربی به روش بیکر، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، شماره 3، صص، 53 – 34.
 - نجف پور، بهرام، (1385)، نقش اقلیم در برنامه­ریزی و مدیریت محیط(باتاکید بر ایران)، نشریه پیک نور، سال پنجم، شماره دوم، صص، 126- 116.
 
- Becker.F.(1972).Bioclimatic Reizstufen Fur eine Raumbeurteilung Zur Erholung Bd 76,Hannover.
- Givoni.Baruch, 1997, Climate consideration in bulding and urban design. I.T.P.Pub. Inc.
- Lauren,T.(2003),Climate and architecture, Available from:(http://www. Search,man, climate and architecture.Londomet.ac.uk.
- Olgay.V.(1973), Design with Climate, Prinston University Press,pp.185 – 200.
- Terjung,W.H.1968,. World Patterns of the Monthly Comfort Index. International Journal of Biometeorology, Volume., 12, n.2,pp.119 – 123.
- MesutB.Ozdeniz.1991.Bioclimatic analysis of traditional Turkish Houses. Environment International.Volum17,Issue 4. pp. 325- 336.