با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد چالوس

2 دانشجوی دکتری، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

چکیده

اهمیت قوانین و مقررات شهرسازی در شکل‌گیری و ایجاد شهر خوب و پایدار، ضرورت توجه به اهداف و آرمان‌های توسعه پایدار از ابعاد مختلف زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی در تدوین ضوابط متناسب با ویژگی‌های سکونتگاه‌های شهری و نیازهای روز شهروندان، همچنین کارآمدی در اجرا و وجود مدیریت واحد و یکپارچه شهری را فراهم می‌سازد. هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر قوانین و مقررات شهرسازی در توسعه پایدار شهری بابلسر است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان دستگاه‌های اجرایی و شهروندان شهر بابلسر هستند. اثرگذاری قوانین و مقررات شهرسازی از ابعادی چون ضوابط طرح‌های توسعه شهری، ضوابط مربوط به ساخت ‌و سازهای عمرانی و ساختمانی، مقررات اراضی و زمین شهری، مصوبات کمیسیون‌های ماده 5 و 100 و رعایت اصول صحیح مدیریت در توسعه پایدار شهری به ‌عنوان چارچوب تحلیلی پژوهش در نظر گرفته‌ شده است. یافته‌ها مبین آن است که از میان شاخص‌های تأثیرگذار بر توسعه پایدار شهری در روش رتبه‌بندی توانی، شاخص ضوابط مربوط به ساخت ‌و سازهای عمرانی و ساختمانی با وزن استاندارد شده 431/0، بیشترین تأثیر و شاخص اصول صحیح مدیریت شهری با وزن استاندارد شده 048/0، کمترین تأثیر را دارد. همچنین نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اثرات قوانین و مقررات شهرسازی در توسعه پایدار شهری در سطح خانوارهای نمونه، کمتر از حد متوسط ارزیابی‌شده است. با بهره‌گیری از روش (TOPSIS) در جهت رتبه‌بندی محلات شهر بابلسر برحسب اوزان مورد محاسبه در هر شاخص به ترتیب، محله جواهری با مقدار (9101/0)ci، با رتبه 1 بالاترین جایگاه و محله کتی بن با مقدار (3008/0)ci، با رتبه 20 پایین‌ترین جایگاه را دارند.

کلیدواژه‌ها

بابای، بشیربیگ و نوروزی، رحمان(1393). حقوق و قوانین شهرسازی و مقررات شهری در ایران. اولین کنفرانس ملی شهرسازی، مدیریت شهری و توسعه پایدار، تهران.
بهزاد فر، مصطفی و شکیبامنش، امیر(1387). جایگاه راهنماهای طراحی در فرآیند طراحی شهری و نقش آن‌ها در ارتقاء کیفیت فضاهای شهری. فصلنامه معماری شهرسازی و آرمان‌شهر، 1(1)، 12-22.
حوزه معاونت معماری‌ و‌ شهرسازی وزارت راه و شهرسازی (1396). مجموعه ضوابط، مقررات و مصوبات موردی شورای عالی شهرسازی‌ و‌ معماری ایران. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
زیاری، کرامت‌الله و عابدینی، اصغر(1387). تفکیک افراز و مقررات و قوانین آن در برنامه‌ریزی شهری ایران. فصلنامه مدرس علوم انسانی تربیت مدرس تهران، 3(13)، 65-78.
سرشماری عمومی نفوس مسکن (1335-1395)، مرکز آمار ایران.
صفایی‌پور، هادی، معماریان، غلامحسین و بمانیان، محمدرضا(1392). بررسی نقش آسمانه در شخصیت بخشی به فضا در معماری اسلامی ایران.مجله ماه و هنر، 5(180)، 55-69.
ضرابی، اصغر و رضایی، مریم(1391). برنامه‌ریزی توسعه پایدار شهری مورد شهر بابلسر. فصلنامه سپهر، 22(85)، 1-12.
عامری‌سیاهویی، حمیدرضا، رستم‌گورانی، ابراهیم و بیرانوندزاده، مریم(1390). سکونتگاه‌های غیررسمی، امنیت و توسعه پایدار شهری مطالعه موردی شهر بندرعباس. فصلنامه مطالعات اجتماعی، 3(24)،150-129.
عزیزی، محمدمهدی، ابویی‌اردکانی، محمد و نوری، نسرین(1390). نقش قوانین و مقررات در تحقق مدیریت یکپارچه در مجموعۀ شهری. تهران. فصلنامه آرمان‌شهر، 7(17)، 1-18.
غفاری، هادی، یونسی، علی و رفیعی، مجتبی(1395). تحلیل نقش سرمایه‌گذاری در آموزش جهت تحقق توسعه پایدار؛ با تأکید ویژه ‌بر آموزش محیط‌زیست. فصلنامه آموزش محیط‌زیست و توسعه پایدار، 5(1)، 79-100.
مهندسان مشاور نقش محیط(1390). طرح توسعه و عمران(جامع) شهر بابلسر، اداره کل راه و شهرسازی استان مازندران.
Christopher, H.F.(2008). Strategic planning in the Paris Region and French Urban policy. Lecturer, Department of Linguistic and International Studies, University of Surrey, Guildford u .k.(12),189-210.
Deng,y.Fu,b.Sun,c(2018) Effects of urban planning in guiding urban growth: Evidence from Shenzhen, China. Journal of Cities, 83, 118-128.
Douglass, M.)2010). Roural-Urban Integration and Regional Economic Resilience: Strategies For the Rural –Urban Transition in Northeast Thailand, Department of Urban and Regional planning- University of Havaii. (45), 278-340.
Gonzalo, M. Marrero, G. Calzada, A. (2010). A legal and Economic Study of the New Consolidated Text of the Land Use Act of 2008 in Spain.Land Use olicy. 27(4), 1091-1096.
Haughton, G. C.(2010). Developing Sustainable Urban Development models, Journal of Cities, 14 (4), 77-110.
Ramakrishna, N. (2008). Metropolitan Urban Governance Aproaches and Models:Some Implications for Indian Cities.Third international conference on Public Policy and Management on Urban Governance and Public Private Partnerships.
Taylor, p.(2010).Unchs (Habitat)the Global Campain for Good Urban Governance. Environment and Urbanization, 12) 1), 377-452.