با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

یکی از عمده­ترین سیاست­های کشور در سال­های اخیر با هدف تأمین مسکن اقشار مختلف، «طرح مسکن مهر» است که به‌عنوان یکی از استراتژی­های اصلی دولت با هدف تأمین مسکن اجرا شد. هدف این پژوهش، «ارزیابی تطبیقی میزان سنجش رضایت ساکنان از مسکن مهر در شهر زاهدان» است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی است. در جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از روش‌های اسنادی و میدانی استفاده ‌شده است. جامعه‌ آماری پژوهش، ساکنان مجتمع‌های مسکن مهر شرق و غرب زاهدان و شامل 4950 سرپرست خانوار است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 562 سرپرست خانوار برآورد شده که برای تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده ‌شده است. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی پیرسون نشان می‌دهد اگرچه بین متغیرهای سن و درآمد ماهیانه و میزان تحصیلات با رضایت از مجتمع مسکونی رابطۀ معنی‌داری وجود دارد. اما نتایج آزمون T نشان داد رضایت‌مندی ساکنان مجتمع‌های مسکن مهر زاهدان با میانگین کلی 79 زیرمعیار، پایین‌تر از حد متوسط(41/2) است. برای رتبه­بندی نهایی شاخص­ها از آزمون فریدمن و مهمترین اثرگذار نیز شاخص عملکردی–ساختاری شامل دسترسی­ها و تسهیلات است، برای تحلیل مؤثرترین شاخص‌های اثرگذار بر کیفیت سکونتی ازنظر کارشناسان، از مدل SAWARA و مهمترین شاخص محتوایی شاخص اثرگذار وجود دوربین مدار بسته، نزدیکی بیشتر به مرکز خرید است. در نهایت نتایج آزمون T مستقل برای مقایسۀ‌ دو مجتمع مسکونی مهر نشان داده، اختلاف معنی‌داری از نظر سطح رضایت‌مندی در مساکن مهر زاهدان وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

انصاری، حمیدرضا(1395). ارزیابی و تحلیل کارکردپذیری طـرح‌های معمـاری مسکن در اندازه کوچک. نمونه موردی: مجموعه پنجاه هزار واحدی غدیر مسکن مهر. نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی، 20(3)، 104-95.
آزادخانی، پاکزاد و جهانی، فتاح (1395). ارزیابی مکانی مجتمع‌های مسکن مهر ایلام و تعیین بهینه‌های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب با رویکرد کالبدی و زیست‌محیطی. نشریه مطالعات نواحی شهری دانشگاه شهید باهنر کرمان، (3)، 23-41.
بابائی، محمدعلی و قربانپور راسخ، مریم (1393). ابعاد جرم‌زدایی سیاست مسکن مهر. پژوهش حقوق کیفری، 3(9)، 33-56.
بهمنی، افشین و قائد رحمتی، صفر (1395). ارزیابی مسکن مهر از نظر شاخص‌های کیفی مسکن مناسب، نمونه موردی: مسکن مهر 22 بهمن شهر زنجان. مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 14(1)، 65-47.
پورمحمدی، محمدرضا و اسدی، احمد (1393). ارزیابی پروژه‌های مسکن مهر شهر زنجان. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 14(33)، 171-192.
جوزی، سیدعلی و جعفری‌نسب، تانیا (1393). بررسی آثار محیط‌‌زیستی ساخت و ساز پروژه مسکن مهر شهرستان محمودآباد مازندران. محیط شناسی، 40‌(3)، 603-619.
حجازی، سیدجعفر(1393). ارزیابی وضعیت طرح مسکن مهر از دیدگاه ساکنان، مطالعه موردی: مسکن مهر شهر ماهشهر. فصلنامه توسعه اجتماعی، 9(2)، 239-256.
درودی، محمدرضا، جهانشاهلو، لعلا و شهریاری، سیدکمال‌الدین (1393). سنجش میزان رضایتمندی ساکنین مسکن مهر با رویکرد مدیریت شهری، مطالعه موردی: مجتمع بوستان شهر جدید هشتگرد. فصلنامه علمیپژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، 3(9)، 125-141.
رضایی، محمدرضا و کمائی‌زاده، یعقوب(1391).ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان از مجتمع‌های مسکن مهر، مطالعه موردی: سایت مسکن مهر فاطمیه شهر یزد. فصلنامه علمیپژوهشی مطالعات شهری، 5، 13-26.
زنگنه، مینا، قهرمان، مریم و گودرزی‌سروش، محمدخلیل(1396). سنجش میزان رضایت مندی ساکنان از کیفیت سکونتی مسکن مهر در شهر همدان. مطالعات محیطی هفت حصار، 22(6)، 38-44.
شاطریان، محسن، کیانی، صدیقه و قنبری، رعنا(1396). ارزیابی اثرات اقتصادی – اجتماعی و کالبدای مسکن مهر از دیدگاه ساکنان، مطالعه موردی: مسکن مهر شهر کاشان. فصلنامه علمیپژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 7(3)، 109-126.
شکرگزار، اصغر، سجودی، مریم، محمدزاده، ربابه، شعبانپور، احد و نظری، فرهاد(1395). سنجش میزان رضایتمندی ساکنان مسکن مهر، مطالعه موردی: مسکن مهر شهر رشت. فصلنامه جغرافیا و مطالعات محیطی، 5(17)، 79-90.
صفایی‌پور، مسعود و زاد ولی‌خواجه، شاهرخ(1396). سنجش میزان رضایتمندی از پروژه‌های مسکن مهر، مورد شناسی: مسکن مهر شهر جدید سهند تبریز. جغرافیا و آمایش شهری-منطقه‌ای، 23، 149-164.
ضابطیان، الهام، صادقی، علیرضا و حسین‌آبادی، سمانه (1396).
بررسی میزان رضایتمندی ساکنان از پروژه‌های مسکن مهر با تأکید بر ارزیابی مولفه‌های عینی. نشریه معماری و شهرسازی ایران ،8(2)،  184-173.
قربانپور راسخ، مریم و بابایی، محمدعلی(1396). ارزیابی طرح مسکن مهر رشت از منظر پیشگیری محیطی از جرم، پژوهشنامه حقوق کیفری، 15(1) ، 235-207.
قنبری، ابوالفضل(1395). تحلیل بر مکان‌یابی مسکن مهر شهر تبریز، نشریه علمی–پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی، 20(55)، 229-254.
کامرانی، حسن، امینی، داوود و حسینی‌امینی، حسن(1391). کاربرد پدافند غیر عامل در برنامه‌ریزی مسکن شهری، مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، 4(15)، 75-88.
مسعودی‌راد، ماندانا، ابراهیم‌زاده، عیسی و رفیعیان، مجتبی (1396). ارزیابی سیاست مسکن مهر با توجه به شاخص‌های پایداری، نمونه: شهر خرم‌آباد، جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 28(2)، 20.
ملکی، سعید، حسینی، سیدرضا، ویسی، الهام و مختاری، صادق(1394). سنجش میزان رضایتمندی شهروندان از کیفیت سکونتی طرح مسکن مهر، مطالعه موردی: شیرین شهر اهواز، نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 6(23)، 155-168.
منجذب، محمدرضا و مصطفی‌پور، مصطفی(1392). فصلنامه سیاست‌های راهبردی و کلان، 1(3)، 1-15.
وفاداراصغری، میلاد، کرد، باقر و سالارزهی، حبیب الله(1392). ارزیابی کارآیی نسبی پروژه‌های مسکن مهر با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده‌ها (DEA)، مطالعه موردی: شهرهای بالای 25 هزار نفر استان سیستان و بلوچستان، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 5(2)، 1-14.
یـزدانی، محمـدحسـن؛ سلمانـی، هاجـر و پـاشـازاده، اصغر (1396). بـررسی رضـایت‌منـدی ساکنان مجتمع‌های مسکن مهر، مطالعه موردی: مجتمع‌های مسکن مهر اوشیب و مهر ولایت بابل، جغرافیا و توسعه، 47(15)، 253-270.
Abdul mohit m, azim.m, (2012). assessment of residential satisfaction with public housing in hulhumale, maldives, procedia- social and behavioral sciences 50.
Abdul Mohit,  M.A.  et  al  (2010).  Assessment  of  residential  satisfaction  in  newly designed public low- cost housing in Kuala Lumpur, Malaysia. Habitat International, 34,18 -27.
Barry S. Wellar˒(1972). RESIDNTIAL STRUCTURE AND HOUSING QUALITY˒Annals of the Association  of American Geographers Volume 62 issue 1.
Ge, J., Hokao, K. (2006).  Research on Residential Lifestyles in Japanese Cities from the Viewpoints of Residential Preference, Residential Choice and Residential Satisfaction, J. Landscape andUrban Planning, 78,165-178.
Gifford, R. (2002). einviromental psychologhy: principles and practice, optimal books, canada.
Gilbert, A.G. , (2014), Free housing for the poor: Aneffective way to address prove. Habital International, 41(1), 253-261
Gooding, Tessa (2016), Low-income housing provision in Mauritius: Improving social justice and place quality. Habitat International, 53, 502-516.
Kamp, I. et al. (2003). Urban environmental quality and human well-being towards a conceptual framework and demarcation of concepts; a literature study. Landscape and Urban Planning, 65, 5–18.
kamp, l. etal. (2000). Urban environ mental qual. Ty and human well-being towardsa con ceptual frame work and demarcationon con cepts, alitera ture study. Landscape And urban planning, 65, 5-18.
Lansing j. B. Marans R.( 1969). w Evaluation of neghborhood. journal of the american Institute of Planners, 135.
Loo, C. (1996) Neighbourhood satisfaction and safety: A study of low-income ethnic area. Environment and Behavior.
Sheng Yap, Kioe (2016), The enabling strategy and its discontent: Low-income housing policies and practices in Asia, Habitat International, 54, part 3: Housing the Planet, Evolution of Global Housing Policies, 166-172.
Van poll, R. (1997), The Perceived Quality of the Urban Residential Environment A Mullti-Attribute Evaluation. Gronigen University Press.
Walton .D˒ Murray. J˒ Thomas˒ A˒(2008) Relationships Between Populattion Density and the Perceived Quality of Neighbourhood, Soc Indic Res (2008) 89.