با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی

2 2. دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 گروه -جغرافیا

چکیده

فناوری اطلاعات و ارتباطات، تکنولوژی هزاره جدید است که در زمان حاضر بر تمامی ابعاد زندگی شهروندی تأثیر گذاشته است. به گونه­ای که امروزه بحث در مورد بهبود کیفی زندگی شهروندان و ابعاد آن همچون مسکن شهری بدون در نظر گرفتن این تکنولوژی امری بیهوده است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات این تکنولوژی بر بهبود کیفی مسکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان در محله کوچه بیوک یزد است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن از طریق روش‌های میدانی گردآوری شده است. جامعه آماری، شهروندان محله کوچه بیوک یزد است که با استفاده از فرمول کوکران، 358 نفر به عنوان جامعه نمونه با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده است. برای تحلیل داده‌ها از آمار استنباطی شامل (آزمون تی تک نمونه‌ای، مدل لیزرل، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون همگنی کای دو) استفاده شد. نتایج تحلیل‌ها نشان می‌دهد که جامعه آماری مورد مطالعه، نه تنها از سطح مناسبی از فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردارند، بلکه 1/78 درصد از جامعه آماری، میزان استفاده از خدمات ICT را در انجام امور رایج شهروندی، متوسط به بالا ارزیابی کرده‌اند. نتایج استنباطی نیز نشان می‌دهد میزان اثرپذیری شاخص‌های کیفی مسکن شهری و کیفیت زندگی شهروندان محله کوچه بیوک از ICT در سطح قوی بوده که در سطح 99 درصد اطمینان، این متغیرها با یکدیگر رابطه­ای معنی­دار و مستقیمی دارند.

کلیدواژه‌ها

تقوایی، مسعود، بابانسب، رسول و موسوی، چمران (1389). تحلیلی بر وضعیت فناوری اطلاعات و ارتباطات و نقش ان در مدیریت و برنامه‌ریزی شهری (مطالعه موردی: شهر نجف‌آباد). نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی، 15(31)، 49-25.
2حاضری، مهین (1389).  تحلیل فضایی توزیع خدمات شهری در محلات شهر مهریز. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام‌نور رضوان شهر.
حسن بیگی، ابراهیم (1384). حقوق و امنیت در فضای سایبر. چاپ اول، تهران: انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر.
 حکیمی، هادی، پورمحمدی، محمدرضا، پرهیزکار، اکبر، مشکینی، ابوالفضل و پورطاهری، مهدی (1390). ارزیابی شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در سکونتگاه‌های غیررسمی ایران (مطالعه موردی: جمشیدآباد خوی). مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 44(4)، 210-197.
 خانی جز نی، جمال (1385).  اخلاق و فناوری اطلاعات. چاپ اول، تهران: نشر بقعه.
خواجه شاهکوهی، علیرضا (1392). تحلیل نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کیفیت زندگی روستاییان (مطالعه موردی: روستاهای قرن‌آباد و اصفهانکلاته، شهر گرگان). مجله آمایش جغرافیایی فضا، 3(7)، 120-103.
رضوانی، محمدرضا و منصوریان، حسین (1387). سنجش کیفیت زندگی: بررسی مفاهیم، شاخص‌ها، مدل‌ها و ارائه مدل پیشنهادی برای نواحی روستایی. فصلنامه روستا و توسعه، 11(3)، 26ـ1.
زاهدی اصل، محمد و فرخی، جواد (1388). بررسی رابطه میزان سرمایه اجتماعی با کیفیت زندگی سرپرستان خانوارهای ساکن تهران. فصلنامه علوم اجتماعی، 2(49)، 29-2.
زیاری، کرامت‌اله، قرخلو، مهدی و بابانژاد، محمدحسین (1392). مقایسه تطبیقی شاخص‌های کمی و کیفی مسکن شهر بابل با نقاط شهری کشور با تاکید بر شهر سالم. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 1(97)، 116-83.
سلطانی، لیلا، ضرابی، اصغر، و زنگی‌آبادی، علی (1387). بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در کاهش تقاضای سفرهای شهری (نمونه موردی: شهر اصفهان). مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، 32(4)، 18-1.
صرافی‌زاده، اصغر (1386). فناوری اطلاعات در سازمان; مفاهیم و کاربردها.  چاپ دوم.  تهران: انتشارات میر.
صفدری، رضا، قاضی‌سعیدی، مرجان، و زحمت‌کشان، مریم (1391). فناوری اطلاعات، تحولی نوین در توسعه سلامت شهری. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 6(3)، 181-170.
علیزاده، جابر، برقی، حمید، رحیمی، حمزه و افشاری‌پور، علی (1392). سنجش و ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی با استفاده از تکنیک روش تشابه به گزینه ایده آل فازی (مطالعه موردی: دهستان میانده- استان فارس). فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 4(3)، 640-615.
غفاری، غلامرضا و امیدی، رضا (1387). کیفیت زندگی در برنامه‌های عمرانی و توسعه ایران. فصلنامه رفاه اجتماعی، 8(30)، 33-9.
غلامحسینی، اسماعیل (1384). تبیین و تحلیل نقش سایت‌های زمین شهری در طرح‌های توسعه شهری (مطالعه موردی: طرح توسعه تهران). پایان نامه دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیا دانشگاه تربیت مدرس.
قلی‌زاده، علی‌اکبر (۱۳۷۸). مسکن و دسترسی نابرابر به منابع. نشریه نشاط، 2(20)، 25-1.
لیلان، اکرم و خدیوی، اسداله (1389). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر ساختار کالبدی شهر از دیدگاه کارکنان منطقه یک شهرداری تبریز. فصلنامه فراسوی مدیریت، 3(12)، 157-135.
مرادی،  محمدحسن و هاشمی‌فرهود،  رقیه (1384). فناوری اطلاعات و دولت الکترونیکی. چاپ اول. همدان: نشر نور علم.
موسوی، میرنجف، نظری، پریسا و کاظمی‌راد، شمس‌اله (1389). تحلیلی بر شاخص‌های کمی و کیفی مسکن در سکونتگاه‌های غیررسمی (مطالعه موردی: محله شهرک قائم شهر قم). فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، 11(2)، 84-63.
Bridges. L., (2005). E-readings Assessment Tools Comparison, Cape Town: Bridges Press.
Choguill, Charles L., (2007). The search for policies to support sustainable housing, Habit at International , 31(2), 143-149.
Collados, C. & Duane T., (1999), Analysis Natural Capital Quality of Life: A Model for Evaluating the Sustainability of Alternative Regional Development Paths, Ecological, 441- 460.
Costanza, R., (2007). Quality of Life: An approach integrating opportunities, human needs, and subjective well-being, Ecological Economics, 61(2-3). 241-275.
Das, D., (2008). Urban Quality of Life: A case study of Guwahati, Social Indicators Research, 88(2), 280-301 .
Dissart, J. Deller, S., (2000). Quality of Life in the Planning Literature, Journal of Planning Literature, 15(2), 135-161.
Egger, S.,  (2006). Determining a sustainable city model, Environmental modeling & software.
Eiser, C., (2004). Children with Cancer the Quality of Life, University of Sheffield, Lawrence Erlbaum Associates Publishers, London.
Epley, R. Donald & Menon, M., (2007). a Method of Assembling Cross-sectional Indicators into a Community Quality of Life, Soc Indic Res, 88.
Glatzer, W., (2006). Quality of Life in the European Union and the United States of America: Evidence from Comprehensive Indices, Applied Research in Quality of Life, 1.
Harpham, T. & et al, (2001). Healthy City Projects in Developing Countries: The First Evaluation, South Bank Univercity, SW8, 2 JZ, UK, and London.
Kamp Irene, V., Leidelmeijer Kees, M.G. & Hollander A. de, (2003). Urban Environmental Quality and Human Well-being towards a Conceptual Framework and Demarcation of Concepts, a Literature Stud. Landscape and Urban Planning. 65(3), 5-18.
King, Peter, Aldershot, Ashgate,(2005). A social philosophy of hosing, Habitat International, 29(2), 603-611.
Kordzanganeh, J., (2006). Study of Health Related Quality of Life in Aged People Who Were 60 or more, (A Case Study in Ramhormoz City), A Thesis Presented for the Master of Science Degree, by supervisor Dr. Mohammad Mirzaie, and University of Tehran Facility of Social Since.
Massam, B.H., (2002). Quality of Life: Public planning and private living, Progress in Planning, 58(8. 141–227.
Meyre, D., (1987). Community-Relevant Measurement of Quality of Life a Focus on Local Trends, University of Texas at Austin, Urban Affalrs Quarterly, 23(1), 108-125.
Mutual, S. et al. (2006). An evaluation of e-readiness assessment tools with respect to information access: Towards an integrated information rich tool, International Journal of TN formation Management, 212-223.
Pal, A.K., Kumar, U.C., (2005). Quality of Life Concept for the Evaluation of Societal Development of Rural Community in West Bangal, India, Rural Development, xv(2), 1-25.
UNDP (2004).ICT and human development: Towards building a composite index for Asia.