با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد داشنکده علوم انسانی داشنگاه زنجان

2 گروه زیربنایی سازمان مدیریت و برنامه ریزی زنجان

چکیده

با شکل‌گیری فرآیند نابرابری دسترسی به رفاه مدنظر جوامع انسانی، زمینه‌ها و انگیزه‌های اقتصادی و اجتماعی و عوامل جابجایی جمعیت نیز پدیدار می‌شود. باوجود تمام تلاش‌هایی که در راستای توسعه روستایی در قالب انواع پروژه‌ها به‌عمل‌آمده است، روند خالی شدن روستاها از سکنه ادامه دارد. یکی از سیاست‌های مهم در فرایند توسعه روستایی کشور نحوه هزینه اعتبارات عمرانی برای تحقق اهداف توسعه روستایی است. در این پژوهش، اثرات اعتبارات عمرانی در پایداری جمعیت نواحی روستایی ارزیابی شده است. نوع تحقیق کاربردی و ازنظر ماهیت تحلیلی است. جامعه آماری این مطالعه تمام روستاهای بالای بیست خانوار شهرستان زنجان به تفکیک دهستان است. برای ارزیابی اثرات، اعتبارات عمرانی به تفکیک فصول عمرانی و دهستان‌ها در نظر گرفته‌شده و سپس با استفاده از تحلیل‌های آماری، اقتصادسنجی و فضایی ارزیابی اثرات انجام‌شده است. طول دوره بررسی 21 سال از داده‌های در دسترس (1370 تا 1390 ) و برای تحلیل از مدل پانل پویا و از نرم‌افزار Stata 14 بهره گرفته‌شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که هزینه اعتبارات مصرفی در عمران و آبادانی روستاها در بخش‌های برق‌رسانی، طرح‌های هادی روستایی، مدارس روستایی، خانه‌ها و مراکز بهداشت تأثیر مثبت و معناداری در نگهداشت جمعیت روستایی داشته است، درحالی‌که تأثیر اعتبارات هزینه شده در فصل منابع آب و گازرسانی در نگهداشت جمعیت روستایی معنادار نبوده است.

کلیدواژه‌ها

اصغری، صادق، رزاق‌پور، نسیم و نسیمی، حمیدرضا (1398). ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻃﺮح ﻫﺎی دوﻟﺖ در ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎه ﺗﻮسعه‌ﻫﺎی روﺳﺘﺎﻳﻲ. ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ و ﺗﻮﺳﻌﻪ، 11(55)، 22-1.
برانت، کریستینا (1383). دولت رفاه و حمایتهای اجتماعی؛ رهابرد فقر زدایی، ترجمه هرمز همایون‌پور. تهران: مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
پاپلی­یزدی، محمدحسین و ابراهیمی، محمدامیر (1391). نظریه­های توسعه روستایی. تهران: انتشارات سمت.
سپهردوست، حمید، شریفی‌فخر، پریسا و باروتی، مهسا (1396). اثر تسهیلات اعطایی بخش کشاورزی بر روند مهاجرتهای روستا-شهری. مجله پژوهش‌های روستایی، 6(3)، 18-5.
فرمهینی‌فراهانی، بهزاد (1394). پروژه‌های توسعه روستایی و مهاجرت از روستا به شهر (مطالعه موردی: پروژه ترسیب کربن). سیاست‌نامه علم و فناوری، 5 (3)، 61-74.
قاسملو، خلیل و خسروی، نسرین (1387). بررسی وضعیت سدهای خاکی استان زنجان با نگاهی بر منابع آب استان و کشور. دفتر برنامه‌ریزی و بودجه، معاونت برنامه‌ریزی، استانداری زنجان.
قنبری، یوسف و نوری، راضیه (1396). ارزیابی تأثیر اعتبارات خرد کمیته امداد بر ماندگاری جمعیت در نواحی روستایی. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 17 (65)، 198-177.
هادسن، رونالد، هاسن ، رالف و ادوین، وحید (1393). مدیریت زیرساختارها (طرح جامع طراحی، ساخت، نگهداری، بازسازی و نوسازی). ترجمه محمدتقی بانکی. تهران: مرکز نشر دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
Aderamo, A. J. and Magaji, S. A. (2010). Rural transportation and the distribution of public facilities in Nigeria: Case study of Local Government Area of Kwara State. Journal of Human Ecology, 29(3): 171-179.
Banjon, George. Gordon, Henry. Riverson, John. (2012). Rural Transport Improving its Contribution to Growth and Poverty Reduction in Sub-Saharan Africa, The International Bank for Reconstruction and Development. The World Bank All rights reserved.
Barrios, E. B. (2008). Infrastructure and Rural Development: Household Perceptions on Rural Development. Progress in Planning, Volume 70, Issue 1, (1) 44:1-9.
Benin, Cotonou. (2013), Infrastructure Development and Rural Transformation. Economic Commission for Africa.
Brocato, Elisabeth D .(2006) .place Attachment: An Investigation of Environmental and out comes in a Service Context,Dissertation Proposal Presented to the Faculty of the Graduate School of the university of Texas at Arlington in Partial Fulfillment of the Requirements for the degree of doctor of philosophy.
Burke, F., S. UL Huda, S. Hamza, M. Azam .(2005). Disparities of agricultural productivity in Balochestan (a GIS perspective). Pakistan Geographical Review, 27 (1): 27-34.
Easterlin, Richard, Angelescu, Laura, S. Zweig, J. (2011). The Impact of Modern Economic Growth on Urban–Rural Differences in Subjective Well-Being. world development, 5 (39): 2187-2198.
Estache, A. (2003). On LatinAmerica's Infrastructure Privatization and its Distributional Effects. TheWorld Bank, Mimeo,Washington, DC.
Estache, A., Fay, M. (1995). Regional Growth in Argentina and Brazil. Determinants and Policy Options. The World Bank, mimeo, Washington, DC.
Estache, A., Foster, V., Wodon, Q. (2002). Accounting for Poverty in Infrastructure Reform: Learning from Latin America's Experience. In: WBI DevelopmentStudies. The World Bank, Washington, DC.
Freya Higgins-Desbiolles .(2017). Sustainable tourism: Sustaining tourism or something more?. Tourism Management Perspectives. (6) 48. 1-14.
Garriga C, Tang Y, Wang P. (2016). Rural-Urban Migration, Structural Transformation, and Housing Markets in China. Working Paper 2014-028C. Federal Reserve Bank of St. Louis.
Garrod, B., Wornell, R., and Youell, R. (2006). Re-conceptualising rural resources as countryside capital: The case of rural tourism. Journal of Rural Studies, 22 (1): 117-128.
Gartner, C. M. (2014). in fulfillment of the thesis requirement for the degree of Doctor of Philosophy in Geography Waterloo. A thesis presented to the University of Waterloo, Ontario, Canada.
Ghiurcă1, Ana-Andreea, Lămăşanu, Andrea, Mihai, Florin-Constantin, (2012), Rural-Urban Relations in the context of Sustainable Development. Case Study: Cuejdiu Valley Basin, Neamt County, Lucrări Ştiinţifice. 55 (2): 327-331Liu, Y.S. (2018), Research on the urban-rural integration and rural revitalizationin the newerain China. Acta. Geogr. Sin.  (14) 74: 637–650.
Huang, B.L. (2006). Analysis on countermeasures to infrastructure construction in the context of coordinated development between urban and rural areas. J. Shandong Finance Inst.(14) 3, 24-26.
Isa, H. (2010). Effective institutional arrangement in rural development. Malaysia, phd thesis, University of Glasgow,  (14)53: 1-12.
Kosempel, Stephen. (2004). A theory of development and long run growth. Journal of Development Economics, 75 (1):  201– 220.
Lee, R.. (2000). ‘Infrastructure’. The Dictionary of Human Geography. Oxford: Blackwell.
Li, Q., Zhang, Y.H., Zhang, J., )2009(. Practice and enlightenment of coordinated development between urban and rural areas in foreign countries. World Agric,(4) 6, 25-28.
LIU, A. (2006). Tourism in rural areas: Kedah, Malaysia. Tourism Management, (4) 27: 878-889.
Lohnert B, (2017), Migration and the Rural-Urban Transition in Sub-Saharan Africa, SLE Discussion Paper 05/. Centre for Rural Development (SLE). Humboldt University of Berlin.
Mang, L.B.; Liu, S.C.; Niu, Y.W.; Chen, M.M. (2018), Village-scale livelihood change and the response of rural settlement land use: Sihe village of tongwei county in mid-gansu loess hilly region as an example. Int. J. Environ. Res. Pub. He.(5) 15, 1801-1811.
Oguzor, N. S. (2011). A spatial analysis of infrastructures and social services in rural Nigeria. GeoTropico, 5 (1), 25-38.
Olper A, Raimondi V, Vigani M, Cavicchioli D, (2013), Does the common agricultural policy reduce farm labour migration? Panel data analysis across EU regions, Selected Paper prepared for presentation at the International Agricultural Trade Research Consortium’s (IATRC’s) 2013 Symposium..
Peou, Chivoin, (2016), Negotiating rural-urban transformation and life course fluidity: Rural young people and urban sojourn in contemporary Cambodia. Journal of Rural Studies.(10) 44: 177-186.
Reardon, T. (2014). Success Strategies for Poverty-Alleviating Rural Development for Myanmar: Lessons from Asian Experience, Brief Prepared for National Workshop on Rural Development Strategic Framework Agenda, Naypyitaw, Myanmar, November (page: 3).
Scoones, I. (2009). Sustainable rural livelihoods: A framework for analysis(IDS Working Paper No. Publisher: Institute of Development Studies (IDS). (7) 23:54-65.
Simelane, Thokozani (2012), To What Extent Are Cities Influenced by Rural Urban Relationships in Africa. Natural Resources. (2) 3, 240-247.
Su, Chi-Wei, Liu, Tie-Ying, Chang, Hsu-Ling, Jiang, Xu-Zhao (2015), Is urbanization narrowing the urban-rural income gap? A crossregional study of China. Habitat International. (9) 48: 79-86.
Timar, Judit, Velkey, Gabor. (2016).The relevance of the political economic approach: The interpretations of the rural in the migration decision of young women and men in an economically backward region. Journal of Rural Studies, (10) 43: 311-322.
Van de Walle, D. (2002). Choosing rural road investments to help reduce poverty.(2) 1: 34-48.
Wang, H.X.; Xu, J.L.; Sheng, L.X.(2019). Study on the comprehensive utilization of resources city kitchen waste in China. Energy,(26) 173, 263–277.