با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا ، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان.

2 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه زنجان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشگاه زنجان.

چکیده

گردشگری، با توجه به کارکرد­های متنوع و نیز توانایی بالا در ایجاد ارتباط با سایر بخش­های اقتصادی، توسعه اجتماعی اقتصادی و تغییر سبک زندگی مناطق روستایی مطرح شده است. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی اثرات توسعه گردشگری در تغییر سبک زندگی روستا­های هدف گردشگری بخش الموت شرقی شهرستان قزوین است. تحقیق حاضر از نوع هدف کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است و برای گردآوری داده­ها از روش­های کتابخانه­ای و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق پنج روستای هدف گردشگری بخش الموت شرقی شهرستان قزوین است. براساس سرشماری سال 1395، مجموع خانوار­های ساکن در این روستا­ها879 خانوار است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه لازم برای تکمیل پرسشنامه 268 نمونه محاسبه و روایی پرسشنامه از دیدگاه متخصصان بررسی شده است. پایایی متغیر­ها از طریق آزمون آلفای کرونباخ 0/86 درصد به دست آمده است. برای تجزیه و تحلیل کمی داده­ها آزمون­های آماری نظیر  tتک نمونه­ای، رگرسیون، و تحلیل واریانس یک طرفه بهره گرفته شده است. نتایج نشان می­دهد که توسعه گردشگری تأثیر مثبتی در تغییرسبک زندگی دارد. مدل برازش رگرسیونی، ضریب تعیین برابر 739/0 بوده که نشان دهنده رابطه مثبت گردشگری بر تغییر سبک زندگی است. نتایج حاصل از تحلیل واریانس یک طرفه نشان می­دهد روستاهای مسعودآباد(با میانگین 5599/3)،زراباد ( با میانگین 4778/3) بیشترین تأثیر و روستای اندج(با میانگین6314/2) کمترین تأثیر از توسعه گردشگری دارد

کلیدواژه‌ها

امینی، عباس و زیدی، زهرا (1394). «تأثیرات فرهنگی گردشگری در مناطق روستایی از دید جامعه محلی، مطالعه موردی: روستای ابیانه. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 30(2)، ( 13-32).
ازکیا، مصطفی و حسینی رودبارکی، سکینه (1388). تغییرات نسلی سبک زندگی در جامعه روستایی، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی،10(37) ،(224-243).
افراخته، حسن (1393). جغرافیایی روستایی ایران، چاپ هشتم، تهران: سمت.
آقاجانی بیگی، زهرا (1390). بررسی سبک زندگی در قشر های مختلف زنان شاغل و عوامل موثر بر آن درشهر قزوین. پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
بذر افشان، جواد و طولابی­ نژاد، مهرشاد (1396). بررسی آثار نوسازی بر تغییر و تحولات سبک زندگی خانوار های روستایی بخش مرکزی شهرستان پلدختر. جغرافیا و توسعه، 9(46)، (61-76).
حیدری ساربان، وکیل ( 1395). مطالعه و تحلیل اثرات توسعه گردشگری بر سبک زندگی روستایی( مطالعه موردی: شهرستان اردبیل). جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 6(6)، (69-86).
خادمیان، طلیعه (1390). سبک زندگی و مصرف فرهنگی: مطالعه‌ای در حوزه جامعه‌شناسی فرهنگی و دیباچه‌ای بر سبکزندگی فرهنگی ایرانیان، تهران: جهان کتاب، 9(29)، (83-122).
خاکساری، علی؛ ابراهیم‌نیا سماکوش، سعید؛ دامادی، محمد معزز، وحید (1392). ارزیابی تأثیرات اجتماعی- فرهنگی گردشگری شهری بر نحوه زندگی مردم شهر بابلسر. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 2(7)، (126-147).
رستمی، احسان، و اردشیرزاده، مرجان (1392). نگاهی به نظریه­های سبک زندگی. فصلنامه مطالعات سبک زندگی،2(3) ،(9-13).
سیاهپوش، اسحق، حیدری، ارجمند،  و زرگوش، معصومه (1391).تأثیر وسایل ارتباط جمعی بر سبک زندگی روستایی و عشایری شهرستان گیلان غرب. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 4(4)، (89-103).
سرور، رحیم و محمودیان، میترا (1390). گردشگری خانه­های دوم واثرات آن بر نواحی روستایی. پژوهش­هایی مکانی-فضایی، 8(1)، (23-45).
طیب‌نیا، سیدهادی، محمدی، سعدی  و منوچهری، سوران (1395).تحلیل تأثیرات گردشگری بر کیفیت زندگی روستاییان. مجله پژوهش و برنامه­‌ریزی روستایی، 5(1) ،(80-112).
عباس‌زاده، محمد، نصرالهی وسطی، لیلا و دانش، لیلا (1396). آسیب‌شناسی تغییرات در سبک زندگی دختران روستایی، مورد مطالعه: روستای صوفی آذربایجان غربی. بررسی مسائل اجتماعی ایران، 9(21)، (23-49).
فاضل، رضا و رمضان‌پور، حدیت  (1391). بررسی رابطه­ی توسعه­ی گردشگری و تغییرات سبک زندگی در نواحی روستایی،مطالعه­ موردی: ساکنان محلی دهستان دوهزار. مجله برنامه‌ریزی  و توسعه گردشگری، 1(3)، (115-129).
فاضلی، محمد (1385). مصرف و سبک زندگی. تهران: نشر صبح صادق،2(20)، (20-45).
قنبری، ابوالفضل و آدمی، معصومه (1395). نقش گردشگری در تغییرات زندگی ساکنین مقصد. آمایش جغرافیایی فضا، 8(27)، (170- 190).
کفاشی، مجید ( 1393). مدل معادلات ساختاری مولفه­های سبک زندگی موثر بر هویت اجتماعی. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 6(3)، (105-120).
گیدنز، آنتونی، ترجمه موفقیان، ناصر (1388). تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید. تهران: نشر نی.
هندری، لئوبی، ترجمه­ ملانظر، مرتضی و ککولی دزفولی، فرامرز (1381). اوقات و فراغت و سبک­های زندگی جوانان.تهران: انتشارات نسل سوم.
یوسف‌نیا، مهدی و حقیقتیان، منصور (1395). بررسی عوامل موثر در سبک زندگی در نواحی روستایی ایران، مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان­های خواف و رشتخوار. پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، 2(16)، (47-60).
یاری حصار، ارسطو، حیدری، وکیل  و نازینی، ریحانه (1395). مطالعه تغییر سبک زندگی و اثرات و پیامد­های آن بر تولید و توسعه روستایی، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان اردبیل. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 9(1) ،( 69-86.).
 
 
Burdreu, P. (1984). Distinction: A social critique of the Judgment of taste. London: Routledge.
Bogan, Elena (2012). Rural Tourism as a Strategic Option for Social and economic Development in the rural area in Romania, Volume XI, Supplementary Issue,  37-43.
Benedikter, Roland & Anheier M. Juergen smeyer (2011). Life style, the sage encyclopedia of global studies: I11inois.
Carson, D. A., & Carson, D. B. (2017). International lifestyle immigrants and their contributions to rural tourism innovation: Experiences from Sweden's far north. Journal of Rural Studies. ‏
Choi, H (2003). Measurement of Sustainable Development Progress for Managing Community Tourism, University of Texas.
Dimitrovski, D. D., Todorović, A. T., & Valjarević, A. D. (2012). Rural tourism and regional development: Case study of development of rural tourism in the region of Gruţa, Serbia. Procedia
 
 
Environmental Sciences14, 288-297
Eimermann, M., & Kordel, S. (2018). International lifestyle migrant entrepreneurs in two New Immigration Destinations :Understanding their evolving mix of embeddedness. Journal of Rural Studies. ‏
Gross, M. J., & Brown, G. (2006). Tourism experiences in a lifestyle destination setting: The roles of involvement and place attachment. Journal of Business Research59(6), 696-700. ‏
Fuller, J., & Matzler, K. (2008). Customer delight and market segmentation: An application of the three-factor theory of customer satisfaction on life style groups. Tourism Management, 29, 116–126.
H., & Piatek, J. (2012). Analysis of lifestyle of young adults in the rural and urban areasAnnals of Agricultural and Environmental Medicine, 19(1).
Jovanović, J. M., & Vuković, N. (2017). Tourism as an Approach to Sustainable
Rural Development in Post-Socialist Countries: A Comparative Study of Serbia and Slovenia. Sustainability, 10(1), 54. ‏
Loureiro, S. M. C. (2014). The role of the rural tourism experience economy in place attachment and behavioralintentionsInternational JournalofHospitalityManagement, 40, 1-9. ‏
Leo, B. Hendry & et al. (1998). Youth Lifestyles and Society: A Class Issue. Sage   Publications.
Moss, L.A.W., Glorioso, R.S., (2014). Global Amenity Migration. The New Ecology Press, Kaslo.
     Distinction: A social critique of the Judgment of taste. London: Routledge.
 Parnell, J. & Et al. (2006). Strategy through the Eyes of the Consumer: An Exploratory Study across Emerging Economies. Universidad de Talca, Chile.
Suliburska, J., Bogdanski, P., Pupek-Musialik, D., Glod-Nawrocka, M., Krauss, Panyik, E., Costa, C., & Rátz, T. (2011). Implementing integrated rural tourism: An event-based approach. TourismManagement32 (6), 1352-1363
‏Srihadi, T. F., Sukandar, D., & Soehadi, A. W. (2016).Segmentation of the tourism market for Jakarta: Classification of foreign visitors' lifestyle typologies. Tourism Management Perspectives19, 32-39. ‏
Solomon, M., 2015. Consumer Behavior: Buying, Having and Being, 11th ed. Pearson Education Limited, Essex, England.
Veal, Anthony (2007) leisure, culture and lifestyle, Loisir et Societe, Society and Leisure, vol. 24, p. 359-376.        Sharpley, Richard (2002), Rural Tourism and the Challenge of Tourism Diversification, TourismManagement, Vol.23
Uysal, M., Sirgy, M. J., Woo, E., & Kim, H. L. (2016). Quality of life (QOL) and well-being research in tourism. Tourism Management, 53, 244-261. ‏‏ World Tourism Organization. 2009. Information retrieved April 11, http://www.unwto.org/index.php.
UNWTO. 2013. Why tourism? Retrieved Match 17th, 2013 from.http://www2.unwto.org/en/content/whytourism
Walmsley, D. J. (2003). Rural tourism: a case of lifestyle-led opportunities. AustralianGeographer34(1), 61-72.