با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشیار جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

فقر مسکن یکی از مشکلات کشورهای در حال توسعه است که اغلب به‏صورت اسکان غیررسمی جلوه می‏کند. این‏گونه سکونتگاه‏ها، در واقع شکل بی‏ضابطه‏ای از تجمع مکانی گروه‏های کم درآمد در نقاط آسیب‏پذیر شهر است که به صورت کاملاً سازمان نیافته ایجاد می‏شود. با توجه به اهمیت مسکن به ویژه در سکونتگاه‏های غیررسمی، هدف این تحقیق دستیابی به سیاست‏هایی در راستای تأمین مؤلفه‏های مسکن حداقل می‏باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی با ماهیت توصیفی – تحلیلی است که برای جمع‏آوری اطلاعات از روش اسنادی – میدانی (پیمایشی) و برای تجزیه و تحلیل داده‏ها از تحلیل معادلات ساختاری استفاده شده است. جامعه‏ی آماری تحقیق مدیران و کارشناسان مسائل شهری کلان‏شهر اهواز و تبریز می‏باشد که حجم نمونه به روش نمونه‏گیری تصادفی ساده 110 نفر برای هر کدام از کلان‏شهرها بدست آمده است. یافته‏های تحقیق حاکی از آن است که مهمترین رویکردهای تأمین مسکن حداقل در کلان‏شهر تبریز ارتقای کیفیت سکونت و توانمندسازی بوده که ضرایب حاصل برای این رویکردها به ترتیب 93/0 و 79/0 می‏باشد. همچنین در این رویکردها بیشترین تأثیرگذاری مربوط به سیاست‏های توانمندسازی اجتماع محلی، نوسازی و بازسازی به تریب با ضریب 93/0، 91/0 و 88/0 بوده است. در کلان‏شهر اهواز نیز مهمترین رویکردهای تأمین مسکن حداقل توانمندسازی و مسکن اجتماعی و حمایتی بوده که به ترتیب ضرایب حاصل برای آن‏ها 88/0 و 81/0 می‏باشد. همچنین بیشترین تأثیرگذاری در این رویکردها مربوط به تأسیس صندوق‏های مختلف مسکن، مشارکت بخش غیردولتی در ساخت مسکن و توانمندسازی اجتماع محلی به ترتیب با ضریب 92/0، 89/0 و 83/0 است.

کلیدواژه‌ها

احدزاده روشتی، محسن؛ مرادی مفردی، سمیرا (1392)، نقش استراتژی توسعه شهری (CDS) در سیاست‌های تامین مسکن گروه‌های کم درآمد شهری (مورد مطالعه: ناحیه صفرآباد و بی سیم شهر زنجان)، فصلنامه ‏برنامه‏ریزی منطقه‏ای، 3(12)، 35-47.
حاتمی‏نژاد، حسین؛ بزرافکن، شهرام؛ آروین، محمود (1396)، تحلیل نقش الگوی حکمروایی خوب شهری در کاهش آسیب‌پذیری مسکن شهری در برابر زلزله، فصلنامه مطالعات برنامه‏ریزی سکونتگاه‏های انسانی، 12(3)، 617-599.
حبیبی، کیومرث؛ پوراحمد، احمد؛ مشکینی، ابوالفضل (1386)، بهسازی و نوسازی بافت‏های فرسوده‏ی شهری، نشر انتخاب، جلد یک، چاپ اول، تهران.
حبیبی، کیومرث؛ شعیه، اسماعیل؛ ترابی، کمال (1388)، نقش برنامه‌ریزی کالبدی در کاهش آسیب‌پذیری شهرها در برابر خطرات زلزله، فصلنامه آرمان‏شهر، 2(3)، 23-31.
درخشان، سعید (1378)، ارزیابی آسیب‌پذیری ساختمان‌های مسکونی شهر زنجان در برابر زلزله، پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تهران.
زنگی‏آبادی، علی، اسماعیلیان، زهرا، (1391)، تحلیل شاخصهای آسیبپذیری مساکن شهری در برابر خطر بلایای طبیعی. (مطالعه موردی: مساکن شهر اصفهان)، فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره 4، 113-129.
زیاری، کرامت‏اله؛ خان رسولی، دارا (1389)، بررسی آسیب پذیری بافت های شهری در برابر زلزله (مورد مطالعه: منطقه 11 شهرداری تهران)، فصلنامه تحقیقات جغرافیای، 25(4)، 25-48.
سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1395)، استان آذربایجان غربی، شهر ارومیه، موجود در استانداری آذربایجان غربی.
طرح جامع شهر ارومیه (1392)، مهندسین مشاور طرح و آمایش، 4 جلد، ارومیه، موجود در شهرداری ارومیه
 
 
 
Ashbolt, N. J., Amézquita, A., Backhaus, T., Borriello, P., Brandt, K. K., Collignon, P., Heberer, T. (2013). Human health risk assessment (HHRA) for environmental development and transfer of antibiotic resistance. Environmental Health Perspectives, 121(9), 993.
Barakat, S., & Zyck, S. A. (2011). Housing reconstruction as socio-economic recovery and state building: evidence from Southern Lebanon. Housing Studies, 26(1), 133-154.
Burton, C. G. (2015). A validation of metrics for community resilience to natural hazards and disasters using the recovery from Hurricane Katrina as a case study. Annals of the Association of American Geographers, 105(1), 67-86.
Clark, J., & Kearns, A. (2012). Housing improvements, perceived housing quality and psychosocial benefits from the home. Housing Studies, 27(7), 915-939.
 Cloke, P. and C. C. Park. (2013). Rural Resource Management (Routledge Revivals), Routledge.
Comerio, M. C. (2014). Housing recovery lessons from Chile. Journal of the American Planning Association, 80(4), 340-350.
Crowder, K., & Downey, L. (2010). Interneighborhood migration, race, and environmental hazards: Modeling microlevel processes of environmental inequality. American Journal of Sociology, 115(4), 1110-1149.
Djalante, R., Thomalla, F., Sinapoy, M. S., & Carnegie, M. (2012). Building resilience to natural hazards in Indonesia: progress and challenges in implementing the Hyogo Framework for Action. Natural Hazards, 62(3), 779-803.
Donglan, Z., et al. (2010). "Driving forces of residential CO 2 emissions in urban and rural China: an index decomposition analysis." Energy Policy 38(7): 3377-3383.
Eiser, J. R., Bostrom, A., Burton, I., Johnston, D. M., McClure, J., Paton, D., White, M. P. (2012). Risk interpretation and action: A conceptual framework for responses to natural hazards. International Journal of Disaster Risk Reduction, 1, 5-16.
Federal, H. C. (2013). "Federal Housing Administration (FHA): Section 232 Healthcare Facility Insurance Program--Strengthening Accountability and Regulatory Revisions Update Final Rule Amendment--revision of date of applicability. Final rule amendment." Federal register 78(83): 25184.
Gallent, N. (2009). "Planning for affordable rural housing in England and Wales."
Galloway, L. and I. Kapasi. 2014. "Rural home-based businesses and their contribution to rural lives: an exploratory study."
Gilbert, P. 2009. Social stakes of urban renewal: recent French housing policy. Building Research & Information, 37(5-6), 638-648.
Harrison, M. 2004. Defining housing quality and environment: disability, standards and social factors. Housing Studies, 19(5), 691-708.
Liu, L., & Liu, J. 2014. Experience of the post-disaster housing rehabilitation and reconstruction in Wudu District, Longnan City. Paper presented at the Proceedings of the 17th International Symposium on Advancement of Construction Management and Real Estate.
Molony, S. L. 2010. The meaning of home: A qualitative metasynthesis. Research in Gerontological Nursing, 3(4), 291-307.
Nelson, R., et al. 2010. "The vulnerability of Australian rural communities to climate variability and change: Part II—Integrating impacts with adaptive capacity." Environmental Science & Policy 13(1): 18-27. ZHANG, T.-l., et al. (2009). "Research of Rural Environmental Quality Monitoring and Evaluation 6: 002.
Nevett, L. C., et al. 2005. "Between urban and rural: house-form and social relations in Attic villages and deme centers." Ancient Greek houses and households: Chronological, regional, and social diversity: 83-98.
Obeng-Odoom, F. 2009. Has the Habitat for Humanity Housing Scheme achieved its goals? A Ghanaian case study. Journal of Housing and the Built Environment, 24(1), 67-84.
O'Loughlin, J., & Munski, D. C. 1979. Housing rehabilitation in the inner city: A comparison of two neighborhoods in New Orleans. Economic Geography, 55(1), 52-70.
  Phillips, D. R. and A. M. Williams .2011. Rural housing and the public sector, Gower Farnborough.
Rosbrook, B., & Schweitzer, R. D. 2010. The meaning of home for Karen and Chin refugees from Burma: An interpretative phenomenological approach. European Journal of Psychotherapy and Counselling, 12(2), 159-172.
 Ruda, G. (2013). "Rural buildings and environment." Landscape and urban planning 41(2): 93-97.
Steinberg, F. 2007. Housing reconstruction and rehabilitation in Aceh and Nias, Indonesia—Rebuilding lives. Habitat International, 31(1), 150-166.
Wu, F., Luo, Y., & Chang, Z. 2011. Slope reinforcement for housing in Three Gorges reservoir area. Journal of Mountain Science, 8(2), 314.
Wu, W. 2002. Migrant housing in urban China: choices and constraints. Urban Affairs Review, 38(1), 90-119.
Yawson, D. O., et al. 2015. A needs-based approach for exploring vulnerability and response to disaster risk in rural communities in low income countries. Australasian Journal of Disaster and Trauma Studies, IRDR Conference Special Issue.