فرزاد محمودیان؛ وحید ریاحی
چکیده
ابتدایی‌ترین شکل مطالعه پایداری سامانههای عشایر در ساختار نوین جامعه شبکهای، شیوۀ تعاملات فضایی آنهاست. در این راستای برنامهریزی منطقهای و شبکههای پویا با تحلیل شاخصههای جریانات فضایی به صورت طبقهبندی ذیل روابط مفهومی عناصر شبکههای اجتماعی فضایی، پایداری فعالیت گروهی تولیدی کنشگران عشایری در زوجین زیستبوم ...
بیشتر
ابتدایی‌ترین شکل مطالعه پایداری سامانههای عشایر در ساختار نوین جامعه شبکهای، شیوۀ تعاملات فضایی آنهاست. در این راستای برنامهریزی منطقهای و شبکههای پویا با تحلیل شاخصههای جریانات فضایی به صورت طبقهبندی ذیل روابط مفهومی عناصر شبکههای اجتماعی فضایی، پایداری فعالیت گروهی تولیدی کنشگران عشایری در زوجین زیستبوم را به دنبال خواهد داشت. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و روش پژوهش توصیفی تحلیلی است. دادههای مورد نیاز به روش اسنادی به دست آمده است. محدوده مورد مطالعه دهستان شوراب تنگزی و جامعه آماری سامانههای ییلاقی و قشلاقی زیستبوم طایفه بابادی هستند. وزندهی به شاخصهای پژوهش با استفاده از فرآیند مدلF’ANP و تحلیل دادهها با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیارۀ VIKOR انجام شد. برای طبقهبندی سامانههای مورد مطالعه از جنبۀ سطوح پایداری از روش تحلیل خوشهای و نرمافزار ARC GIS و برای تحلیل عوامل مؤثر بر پایداری از رگرسیون خطی استفاده شده‌است. نتایج پژوهش نشان داد از 65 سامانه مورد مطالعه، ده سامانه در سطح تعاملات نسبتا" پایدار درون و برون قلمروی زیستبوم به لحاظ دسترسی و برخورداری از امکانات(آموزش سیار، سوخت، برق، شبکه اینترنت، شبکه ایلراهی)، منابع طبیعی و مصنوعی، 15سامانه در وضعیت تعاملات پایداری پائینی و 40 سامانه در طبقه تعاملات ناپایداری قرار دارند. سامانههای پایدار در مرکزیت مناطق شهرستان، دهستانها و جوانب زیست بوم استقرار یافتهاند. همچنین، نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که سامانهها در مقایسه یکدیگر از سطح پایدار پایینی قرار دارند. به طوری که الگوی تعاملات فضایی آن نامتعادل است و این پایداری به طور یکسان در همه شاخصهای پایداری به صورت یکپارچه در کل زیستبوم اتفاق نیفتاده است. این وضعیت بیانگر الگویی قطبی از نوع تعاملات یک سویه مبنی بر جداگزینی سامانههای ییلاقی، قشلاقی و میان بند ها بهم پیوسته در جوانب شمال و جنوب زیست بوم است. از نظر کاربرد مدلها و تکنیکهای کمی در این پژوهش برای اولین بار از پژوهشF’ANP برای تعیین سطوح تعاملات پایداری کنشگران فضایی عشایری(کوچندگان و سامانهها) در درون و برون قلمرو زیست بوم استفاده شده است.نتایج تحقیق کارایی این مدل را در مطالعات تعاملات شبکهها و فرآیند نگری شاخصهای پایداری در پویایی عناصر تلفیقی شبکههای اجتماعی فضایی و اصول شبکه منطقهای، همگرایی قلمرو و روابط - مناسبات متقابل انسانی و طبیعی تأیید کرده است.
