طاهره صادقلو؛ سودابه احمدی؛ حمید شایان
چکیده
از آنجا که محیط روستا یکی از عناصر سازمان فضایی است و منظر روستا با ابعاد مختلف کالبدی_عملکردی از اهمیت و جایگاه خاصی در سازمان بصری محیط روستایی برخوردار است و از سوی دیگر با تغییرات سبک زندگی و نیازمندیهای روستاییان در سالهای اخیر به تشدید و تسریع فرآیند تغییر منظر انجامیده و مدیریت و برنامهریزی این فضاها بویژه در پسکرانههای ...
بیشتر
از آنجا که محیط روستا یکی از عناصر سازمان فضایی است و منظر روستا با ابعاد مختلف کالبدی_عملکردی از اهمیت و جایگاه خاصی در سازمان بصری محیط روستایی برخوردار است و از سوی دیگر با تغییرات سبک زندگی و نیازمندیهای روستاییان در سالهای اخیر به تشدید و تسریع فرآیند تغییر منظر انجامیده و مدیریت و برنامهریزی این فضاها بویژه در پسکرانههای کلانشهر، نیازمند توجه بیشتری است. پژوهش کاربردی حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال شناسایی شاخصهای تبیین منظر و میزان تغییرات آن در روستاهای حاشیه کلانشهر مشهد است. برای گردآوری دادهها از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه و مشاهده) بهره گرفته شده است و تجزیهتحلیل دادهها توسط آزمونهای (کروسکال-والیس، ویلکاکسون و فریدمن) انجام شده است. نتایج بررسیها حاکی از آن است که از بین مؤلفههای منظر، مؤلفه هویت منظر بیشترین تغییر را داشته است. در واقع وقوع تغییرات کالبدی در روستاها، سبب کاهش حس خاطرهانگیزی، سرزندگی و شادابی، میزان تجانس و هماهنگی فضاهای مختلف، کمرنگ شدن ارزشهای فرهنگی بومی شده است و در نهایت بیشترین تغییر در «بعد هویت منظر روستاها» را در پی داشته است. نتایج آزمون فریدمن، بیانگر بالاترین تغییر در شاخص کاربری اراضی از میان کل شاخصهای منظر است. بنابراین، توجه به تغییرات منظر به عنوان مهمترین پیامد تغییر کاربری اراضی قابل توجه است.
