غلامرضا جانباز قبادی؛ مارال فیروزمند؛ رضا لحمیان؛ صدرالدین متولی
چکیده
منظر شهر، نخستین ویژگی بصری یک شهر است که حاصل تعاملات مکانی-فضایی بین کاربری‌ها با فعالیت‌های شهری است. طبق تجارب علوم شهری، منظر شهری نامطلوب، درکوتاه مدت بر کلیه فرایند‌های داخلی شهر تأثیر منفی می‌گذارد و در بلند مدت سبب ناپایداری توسعه شهری را در ابعاد مختلف می‌شود. از آنجایی که عوامل ساختاری، از مهمترین گزینه‌های تشکیلدهندۀ ...
بیشتر
منظر شهر، نخستین ویژگی بصری یک شهر است که حاصل تعاملات مکانی-فضایی بین کاربری‌ها با فعالیت‌های شهری است. طبق تجارب علوم شهری، منظر شهری نامطلوب، درکوتاه مدت بر کلیه فرایند‌های داخلی شهر تأثیر منفی می‌گذارد و در بلند مدت سبب ناپایداری توسعه شهری را در ابعاد مختلف می‌شود. از آنجایی که عوامل ساختاری، از مهمترین گزینه‌های تشکیلدهندۀ نما و منظر شهر هستند، لذا هدف این پژوهش تحلیل نقش عوامل ساختاری-کالبدی بر کیفیت منظر شهر بابل است. این پژوهش در بخش مرکزی شهر بابل به روش توصیفی-تحلیلی اجرا و گردآوری اطلاعات به روشهای میدانی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته شده است. برای تحلیل آماری از نرم افزار spss و روش رگرسیونی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که منظر شهری بابل به لحاظ مؤلفههای ساختاری-کالبدی از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و از سوی دیگر در شاخصهایی همچون" دسترسی به خدمات و امکانات شهری و فضاهای باز و سبز"، و شاخص"عملکرد پیاده مدار و دوچرخه مدار" به ترتیب بیشترین و کمترین تأثیر را بر میزان مطلوبیت از کیفیت منظر شهری بابل داشته است.
حسن فریدون زاده؛ گلناز کشاورز؛ فهیمه یاری
چکیده
هدف از این پژوهش ارائه الگویی به منظور حفظ ابعاد فرهنگی و هویتی شهرهای قومیتی در فرایند توسعه است. الگویی که بر اساس آن بتوان به استخراج معیار و مولفه هایی هویتی جهت زیبایی شناسی منظر دست یافت. چنانچه زیباییشناسی منتج از نشان فرهنگی در زیباییشناسی توسعه منظر شهر اعمال شود، ابعاد فرهنگی و قومیتی شهر حفظ شده و به این ترتیب هر شهر ...
بیشتر
هدف از این پژوهش ارائه الگویی به منظور حفظ ابعاد فرهنگی و هویتی شهرهای قومیتی در فرایند توسعه است. الگویی که بر اساس آن بتوان به استخراج معیار و مولفه هایی هویتی جهت زیبایی شناسی منظر دست یافت. چنانچه زیباییشناسی منتج از نشان فرهنگی در زیباییشناسی توسعه منظر شهر اعمال شود، ابعاد فرهنگی و قومیتی شهر حفظ شده و به این ترتیب هر شهر به نمونهای بی نظیر و با جاذبههای منحصر به فرد تبدیل خواهد شد. منظر میتواند غنیترین سند تاریخی هر شهر باشد و ساختار فرهنگی آن را نمایش دهد. بخش عظیمی از نشانههای شهری کارکرد فرهنگی دارند. نشان فرهنگی قومی از زیر مجموعه های نشانهشناسی شهری است که میتواند داستان فرهنگی یک قومیت را در یک شهر به مخاطبان عرضه کند. عدم مدیریت و برنامهریزی کدهای فرهنگی شهرها در غالب نشانسازیهای فرهنگی متاثر از جغرافیا و قومیت، سبب گسیختگی پیامهای فرهنگی منظرین شده است. چگونگی حفظ هویت فرهنگی مناظر شهری با توجه به خصوصیات قومیتی، پرسش اصلی این تحقیق را در بر می گیرد که آیا میتوان از طریق زیبایی شناسی نشان فرهنگی، هویت و منظر فرهنگی شهرها را حفظ کرد. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی- استنتاجی است که نشان فرهنگی در نمونه موردی شهر بلوچنشین را بررسی میکند. براساس مطالعه اسنادی (کتابخانهای) و مشاهده، مفاهیم و ارجاعات مورد نیاز این تحقیق گردآوری شده است و با استفاده از روش استنتاج میزان صحت فرضیه مطرح شده مورد بررسی قرار گرفته است. در مطالعه موردی تطبیق زیباییشناسی نشان فرهنگی شهرهایی متاثر از قومیت بلوچ با منظر فرهنگی آنها مورد توجه قرار گرفت و تلاش برای حفظ هویت فرهنگی شهرهای منطقه بلوچستان به دلیل هویت قومی غنی رایج در آنها، طی روند توسعه شهرنشینی دلیل این انتخاب بوده است. یافتههای پژوهش نشان داد که مولفههای زیبایی شناسی بصری نهفته در صنایع دستی قوم بلوچ در قالب رنگهای گرم از طیف نارنجی و قرمز شنگرف، فرمهای هندسی با گوشههای تیز و بیشتر فرم مثلث، بافت متراکم و پرکار، انتزاع کامل و دوری از فیگوراتیسم تجلی یافته است که می توان این مولفه ها را به لحاظ رنگ، فرم، بافت و همچنین میزان انتزاع یا رئال در عناصر بصری معماری و شهرسازی شهرهای اقوام بلوچ ایران جستجو کرد.
سیدتاجالدین منصوری؛ حیدر جهان بخش
دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1392، ، صفحه 89-102
چکیده
در سه دهة آخر قرن بیستم میلادی، به موازات تحولات اولیة روانشناسی محیط، تغییرات علمی، فناوری و فرهنگی مهمی در محیط کالبدی زندگی انسان پدید آمد. تأثیر بیان و جاری شدن این تحولات در مباحث روانشناسی محیط و علوم رفتاری منجر به تغییر مبانی طراحی فضای شهری متکی بر فضا و زمان بوده است. پس از ورود مباحث بیان شده به ساحت نظری این حوزه، موضوع ادراک ...
بیشتر
در سه دهة آخر قرن بیستم میلادی، به موازات تحولات اولیة روانشناسی محیط، تغییرات علمی، فناوری و فرهنگی مهمی در محیط کالبدی زندگی انسان پدید آمد. تأثیر بیان و جاری شدن این تحولات در مباحث روانشناسی محیط و علوم رفتاری منجر به تغییر مبانی طراحی فضای شهری متکی بر فضا و زمان بوده است. پس از ورود مباحث بیان شده به ساحت نظری این حوزه، موضوع ادراک نیز بسیار اهمیت یافته و از ارکان آن تلقی شده است. مسئلة بنیادین ادارک محیط شهری ساخته شده در زندگی مردم، فهم چیستی معنای محیط آن است. کیفیت فضا، هویّت مکانی، تعاملات اجتماعی و اجتماعپذیری و ارتباطات غیرکلامی از حوزههایی هستند که دیدگاه و نگرش انسانها را در تعریف چیستی فضای شهری شکل میدهند. این حوزهها، بهویژه در مناظر شهری بافتهای فرهنگی ـ تاریخی، همواره شاخصهای هویّت و حس تعلق به مکان را در ارتباط با انسان و محیط بیان کرد و پاسخگوی نیازهای مادی و معنوی انسانها بودهاند؛ به بیان دیگر، احساس تعلق به مکان و یافتن هویّت مکانی خاص، سبب افزایش ارتباط انسان با محیط و، در نتیجه، ارتقای کیفیّت مطلوب کالبد و منظر شهری شده است. این تحقیق، با هدف بررسی چگونگی ارتقای کالبد و منظر شهری از طریق احیای ارزشهای فرهنگی ـ تاریخی خیابان مدرس کرمانشاه، با استفاده از تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اجرا شده است. یافتههای تحقیق، براساس دادههای پرسشنامه، در دو بخش دیدگاه متخصصین و دیدگاه غیرمتخصصین، توسط نرمافزارEXPERT CHOICE تحلیل و بررسی شدهاند. نتایج این یافتهها نشاندهنده حوزهها، مؤلفهها و شاخصهای مؤثر و با اهمیت بر طراحی منظرشهری خیابان مدرس، برای نیل به هدف تحقیق هستند. همچنین، این نتایج بیانگر بهکارگیری عملی این عناصر در طراحی منظرشهری خیابان مدرس در راستای احیای ارزشهای فرهنگی ـ تاریخی شهرند.
