سعید زنگنه شهرکی؛ کرامت اله زیاری؛ علی حسینی؛ محمد سینا شهسواری
چکیده
افزایش چشمگیر شهرنشینی همراه با تراکم بیش ازحد جمعیت و فعالیت در شهرها و روند رو به رشد آن به لحاظ تنوع و دگرگونیهای کارکردی و کالبدی موجب افزایش اهمیت موضوع آسیبپذیری شهری در برابر مخاطرات طبیعی نظیر سیلاب شده است. این پژوهش با استفاده از 54 شاخص کلیدی در چارچوب مدل MOVE میزان آسیبپذیری مناطق شهر تهران را مشخص نموده است. سپس نتایج ...
بیشتر
افزایش چشمگیر شهرنشینی همراه با تراکم بیش ازحد جمعیت و فعالیت در شهرها و روند رو به رشد آن به لحاظ تنوع و دگرگونیهای کارکردی و کالبدی موجب افزایش اهمیت موضوع آسیبپذیری شهری در برابر مخاطرات طبیعی نظیر سیلاب شده است. این پژوهش با استفاده از 54 شاخص کلیدی در چارچوب مدل MOVE میزان آسیبپذیری مناطق شهر تهران را مشخص نموده است. سپس نتایج به صورت فضایی تحلیل و میزان آسیبپذیری در هریک از ابعاد و همچنین شاخص نهایی تعیین شده است. در این پژوهش از مدل MOVE و GWR استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که در شاخص نهایی، محلات جنوب غربی و شمال شرقی تهران دارای نامناسبترین شرایط و بالعکس مناطق مرکزی تهران، دارای مناسبترین وضعیت بودند. مناطق 18، 19، 20 و 4 دارای بیشترین محلات با وضعیت آسیبپذیری متوسط تا بسیار زیاد بودند. همچنین محلات واقع در مناطق 8، 6، 10 و 7 به ترتیب دارای بهترین شرایط بودند. همچنین نتایج مدل رگرسیون وزندار جغرافیایی نشان داد که زیر شاخص در معرض خطر بودن دارای بیشترین تأثیر و زیر شاخصهای عدم تابآوری و تأثیر پذیری به ترتیب در رتبههای بعدی قرار میگرفتند. در این بین با توجه به ضریب نزدیک به میانگین R2 در مجموع برآیند همه زیرشاخصها، میتوان گفت شاخص نهایی به دست آمده بر آسیبپذیری بالای ساکنان محلات مورد مطالعه به میزان زیادی تأثیر داشته است.
کرامت اله زیاری؛ علی اصغر احسانی فرد
چکیده
برمبنای نظریه آشوب (Chaos Theory) در درون بی نظمی و آشوب، الگویی از نظم وجود دارد و شهر نیز به عنوان سیستمی پیچیده و آشوبی عمل می‌کند که با ورود بینظمی و درون آشوب و بینظمی به دنبال و در تلاش برای دستیابی به نظم جدیدی خواهد بود (تئوری آشوب مناسب سیستم‌های پیچیده مانند شهر است که با بهره‌گیری از آشوب و بینظمی به وجود ...
بیشتر
برمبنای نظریه آشوب (Chaos Theory) در درون بی نظمی و آشوب، الگویی از نظم وجود دارد و شهر نیز به عنوان سیستمی پیچیده و آشوبی عمل می‌کند که با ورود بینظمی و درون آشوب و بینظمی به دنبال و در تلاش برای دستیابی به نظم جدیدی خواهد بود (تئوری آشوب مناسب سیستم‌های پیچیده مانند شهر است که با بهره‌گیری از آشوب و بینظمی به وجود آمده در جهت خود‌نظمی و ساماندهی بهره می‌گیرد). نتیجه شیوع ویروس کرونا یا همان «پدیده کووید-۱۹» نیز به عنوان یک آشوب، بینظمی و شوک بر تمدن بشری و ایجاد یک وضعیت بیگانه و ناآشنا در شهرهای ما بوده است که برای مقابله با شیوع این بیماری نوپدید و نامعمول، روش‌های مرسوم و موجود حکمروایی و مدیریتی در شهرهای ما پاسخگو نبوده و بایستی یک نظم نوین شهری (حکمروایی هوشمند) و شیوه‌های جدید و هدفدار مدیریتی و حکمروایی را بررسی و انتخاب نمود و از آشوب و بینظمی موجود به سوی خود‌نظمی و خود‌سازماندهی و توسعه پایدار معقول در آینده حرکت کرد. در این پژوهش به بررسی و شناسایی دقیق شاخص‌ها و زیر شاخصهای دخیل در نظم نوین شهری یا همان حکمروایی هوشمند شهری و اولویت‌بندی نقش آنها در کاهش آثار مخرب کرونا و تأثیرگذاری آن در پیشرفت و توسعه پایدار در شهر سمنان با مدل تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌سازی SEM با AMOS پرداخته می‌شود و اینکه چگونه میتوان «شهروندان هوشمند» را در همراهی کامل با زیرساخت‌های هوشمند شهری بـه یـک فرصت بزرگ در پساکرونا تبـدیل نمود. پس از بررسی و شناسایی و اولویت‌بندی دقیق شاخص‌ها و زیر شاخصهای دخیل در این نظم نوین شهری (حکمروایی هوشمند شهری) به عنوان سبک نوین مدیریت امور شهری در پساکرونا و تحلیل متغیرها، با نمونه 22 نفری متشکل از نخبگان و خبرگان حوزه‌های مختلف شهرسازی و شهر هوشمند، برنامه‌ریزی شهری و مدیریت شهری و تکمیل پرسشنامه از شهروندان سمنان که به تعداد پرسشنامه اولیه‌ای به تعداد 38 نفـر به صورت آزمایشی در بین آنها توزیع شد و اعتبار و پایایی پرسشنامه تأیید و سپس پرسشنامه اصـلی کـه براسـاس حجم نمونـه در دسترس شامل 721 نفر بود توزیع و پس از تحلیل آن به بررسی و اولویت‌بندی متغیرهای حکمروایی هوشمند با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی در نرم‌افزار آماری پرداخته شد و سپس مؤلفه‌های مستخرج، نام‌گذاری شدند. در مرحله بعد با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی در AMOS، اعتبار سازه‌ای تحقیق، مورد آزمون قرار گرفت و رابطه آماری بین متغیرها با شاخصهای آن، تأیید شد. در الگوی نهایی تحقیق، با استفاده از آزمون‌های برازش مدل، روابط بین متغیرها و اثرگذاری متغیرهای مستقل و وابسته تأیید شدند. بر اساس نتایج تحقیق، «شهروندان هوشمند و زیرساخت‌های هوشمند» با اهمیت‌ترین و تأثیرگذارترین متغیر حکمروایی هوشمند شهر سمنان خواهد بود و جایگاه بعدی به ترتیب با اقتصاد هوشمند، زندگی هوشمند، تحرک و پویایی هوشمند و محیط‌زیست هوشمند نیز در رتبههای بعدی ارزش‌گذاری شدند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن هستند که اهمیت شاخص شهروند هوشمند با 239/32 درصد واریانس تبیین شده نسبت به دیگر عامل‌ها چشمگیر‌تر است و پیش‌نیاز نظم نوین شهری سمنان یا همان حکمروایی هوشمند «شهروند هوشمند» است. «شهروندان هوشمند سمنانی» مقدمه‌ای برای رسیدن به حکمروایی هوشمند در سمنان خواهند بود. هوشمند شدن شهروندان سمنان نیاز به آموزش، زیرساخت‌ها و برنامه‌ریزی‌های هدفدار دارد. برای دستیابی به حکمروایی هوشمند سمنان، باید از همان ابتدا روی شهروندان سرمایه‌گذاری کرد؛ به آنها آموزش داد و با آگاهی، فرهنگ‌سازی و ایجاد زیر ساخت‌ها و تشویق شهروندان به استفاده از خدمات و دانستن فناوری‌های روز، باعث توسعه و تعالی پایدار و معقول شهر شد.
