با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد

2 جغرافیا- دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه فردوسی مشهد- مشهد- ایران

10.30473/psp.2025.70382.2713

چکیده

در ایران طرح‌های بهسازی بافت باارزش روستایی از سال 1379 توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و با صرف هزینه زیاد در حال تهیه و اجرا است. اگرچه این طرح زمینه ساز دگرگونی‌هایی در بافت های باارزش روستایی شده است، اما مانند همه طرح‌های دیگر با چالش‌هایی مواجه است که مانع تحقق موثر اهداف آن می شود. بر این اساس مطالعه حاضر به شناسایی چالش های طرح بهسازی بافت باارزش روستایی می پردازد. روش پژوهش از جنبه هدف، توسعه‌ای و از نظر ماهیت و روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است. با توجه به اینکه طرح بهسازی بافت باارزش در استان خراسان رضوی تنها در شش روستای کاهک، جزین، ریاب، ازغد، کنگ و دیزباد اجرا شده است، مطالعه حاضر کلیه این روستاها را در استان مورد مطالعه قرار داده است. در این مطالعه 168 نفر از ساکنین محلی و 17 نفر از خبرگان روستایی در تکمیل ابزار تحقیق مشارکت نمودند. تجزیه و تحلیل اطلاعات به کمک تحلیل عاملی اکتشافی در نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد مهمترین چالش های اجرای طرح بهسازی بافت باارزش روستایی شامل 8 چالش اصلی با 64 درصد واریانس است. همچنین مهمترین چالش های تهیه طرح شامل 5 چالش اصلی با 57.1 درصد واریانس است. در مجموع چالش مشترک و مهم دو مرحله‌ی تهیه و اجرای طرح بهسازی بافت باارزش روستایی «وجود رویکرد تجریدی و نبود جامعیت در گستره بافت» می باشد که به تنهایی در مرحله تهیه طرح 18.7 و در مرحله اجرا 12.7 درصد واریانس را به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها