In collaboration with Payame Noor University and Iranian Geography and Urban Planning Association

Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Department of Landscape Engineering, University of Tabriz

2 M.A. Student of Landscape Engineering, University of Tabriz

3 Lecturer, Department of Landscape Engineering, University of Tabriz

Abstract

Paying attention to the quality indicators of park formation can lead to coherence and social sustainability of cities. The present research is aimed to evaluate the factors affecting the quality of regional parks in Tabriz in order to provide a suitable and practical solution for managers and designers of green spaces. Data collection was done using questionnaire which were completed by 300 park visitors. Different methods were applied for data analysis including descriptive analysis, Pearson correlation and step by step regression. Using factor analysis, eleven sub-components were extracted with an alphfa greater than 0.7 of main components of the research. The main components include: access and communication, socialization, comfort and perspective, user and activity; and the sub-components include: accessibility, furniture, facilities and services, security, social groups, various social activities, meeting place, environment, quality of management, quality of maintenance, and design quality. The results of the analysis showed that accessibility, socialization, user and activities, comfort and perspective were ranked from the highest quality to the lowest one, respectively. Among the sub-components, environment is the most important factor in the quality of parks, and the importance of social groups, access to the park, security, meeting place, various social activities, furniture, and facilities were ranked in the following order, respectively. The results of Pearson test also showed that there is a direct and significant relationship between independent components (access and communication, socialization, comfort and perspective, user and activity) with the dependent variable (regional park quality). These components are also able to explain and define 54.6% of the quality of the regional parks (dependent variables).

Keywords

ایزدی، حسن و کرامتی، زینب (۱۳۹۵). بررسی وضعیت دسترسی به پارک‌های شهری و عوامل مؤثر بر آن از دیدگاه کاربران، نمونه موردمطالعه: شهر شیراز. نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 7 (26)، ۵۲-۳۷.
بخشی­زاده، مهدی‌رضا، مهدی‌زاده، لیلا و بخشی­زاده، امیر (۱۳۹۵). تحلیل فضایی مکانی پارک‌های شهری ازنظر شاخص‌های موفقیت فضای شهری مطالعه موردی پارک ناحیه‌ای بهاران تبریز. دومین کنگره بین‌المللی علوم زمین و توسعه شهری تبریز، تبریز.
برهمند، المیرا و قدوسی، جمال (۱۳۹۵). ارائه الگویی جهت ارزیابی وضعیت بهداشت و ایمنی محیط‌زیست پارک‌های شهری. علوم تکنولوژی محیط‌زیست، 18 (4)، ۱۰۲-.۸۰.
پایداری، حسن، یغفوری ، ابوذر و ارسلان سنجری، امیر (۱۳۹4). توزیع پارک‌ها و ارزیابی کیفیت آن‌ها در سطح شهرها با استفاده از مدل VIKOR نمونه موردی: شهر عنبرآباد، استان کرمان. آمایش محیط، 8 (31)، ۱۴۵-۱۲۳.
تیموری، راضیه و روستایی، شهریور (۱۳۹4). ارزیابی میزان سازگاری و مطلوبیت پارک‌های محل‌های با استفاده از GIS مورد نمونه: پارک‌های محله­ای منطقه ۲شهرداری تبریز .آمایش جغرافیایی فضا، 5 (15)، ۱۲-۲.
جودکی، حمیدرضا و عزیزی، مرتضی (۱۳۹4). معیارهای ارزیابی کیفی فضای سبز در طراحی فضای شهری. کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و زیرساخت‌های شهری، تبریز.
حاتمی­نژاد، حسین، شریفی، امیر، صالحی، عبداالله و حمزه‌پور، رزگار (۱۳۹2). تحلیلـی از وضعیت دسترسی به پارک‌های شهری در شهر تهــران. اولــین همــایش جغرافیــا، شهرســازی و توسعه پایدار، ۸ اسفند، تهران.
حامی، احمد و فهام، الهام (1396). توسعه کالبدی پارک‌های بانوان بر اساس اولویت­سنجی انگیزشی (پارک بانوان شهر سهند). فصلنامه برنامه­ریزی و توسعه کالبدی، 2 (4)، 65- 56.
حمیدی، حسن و اسماعیل­زادگان، نعیمه (۱۳۹4). عوامل مؤثر بر کارایی پارک شهری با تأکید بر عملکرد و سرزندگی آن نمونه موردمطالعه: پارک ائللرباغی شهر ارومیه. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 17 (1)، ۱۰۲-۹۱.
خضری، جعفر، آقاربیع، محمدرضا، قیاسی، سیما و فرازمندی، سمانه (۱۳۹۴). بررسی امنیت در پارکهای شهری با رویکرد CPTED نمونه موردی: پارک مشروطه تبریز. ششمین کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، مدیریت و علوم مهندسی، بلژیک، مرکز بین‌المللی ارتباطات دانشگاهی.
دیناروندی، مرتضی، جعفری، حمیدرضا، صالحی، اسماعیل، رضایاوری، حمید و تاسا، حمید (۱۳۹۵). مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در پارک‌های شهری، منطقه‌ی موردمطالعه: منطقه‌ی 6 شهرداری تهران. فصلنامه محیط‌شناسی، 39 (3)، ۹۰-۷۵.
راد جهان‌بانی، نفیسه و پرتوی، پروین (۱۳۹0). بررسی تطبیقی کیفیت محیط در محله‌های شهری با رویکرد توسعه پایدار، نمونه موردی: محله‌های خیابان و الگلی تبریز. نشریه‌نامه معماری و شهرسازی، 3 (6)، ۴۹-۲۵.
راست‌بین، ساجد، جعفری، یاسر و امیرمحمد معززی، یاسمن (۱۳۹1). رابطه همبستگی بین کیفیت‌های محیطی و تداوم حیات شهری در عرصه‌های عمومی: جلفای اصفهان. باغ نظر، 9 (21)، ۴۶-۳۵.
رشیدپور، نازیلا و سعیدی رضوائی، نوید (۱۳94). مقایسه تطبیقی عوامل مؤثر بر موفقیت فضاهای عمومی (خیابان و (پارک) در ذهن و رفتار شهروندان آنکارا و تهران با تأکید بر نقش نظام برنامه‌ریزی فضای عمومی در شهرهای مذکور. فصلنامه مطالعات شهری، 4 (14)، ۱۸-۶.
رفیعیان، مجتبی، تقوایی، علی‌اکبر، خادمی، مسعود و علی پور، روجا (۱۳۹1). بررسی تطبیقی رویکردهای سنجش کیفیت در طراحی فضاهای عمومی شهری. نشریه علمی معماری و شهرسازی ایران،1(4)، ۴۳-۳۵.
سادات، یاسر، معرب، مهدیس و صالحی، اسماعیل (۱۳۹۵). تحلیل و بررسی سرزندگی پارک‌های جدید شهری، مطالعه‌ی موردی: پارک آب‌وآتش تهران. مجله آمایش جغرافیایی فضا، 6 (20)، ۲۰۸ -۱۹۴.
سازمان پارک­ها و فضای سبز تبریز (۱۳۹۴). معرفی پارک‌ها به تفکیک مناطق:    www.park.tabriz.ir
شجاعی، دلآرام و پرتوی، پروین (۱۳۹4). عوامل مؤثر بر ایجاد و ارتقاء اجتماع‌پذیری در فضاهای عمومی با مقیاس‌های مختلف شهر تهران نمونه موردی: فضاهای عمومی دو محله و یک ناحیه در منطقه 7 تهران. باغ نظر،  12 (34)، ۱۰۸-۹۳.
طبیبیان، منوچهر و قضات، انیسه (۱۳۹۵). تحلیل عملکردی فضاهای شهری بر اساس معیارpps  نمونه موردی: پارک ایرانشهر. کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری، دانشگاه آزاد تبریز. ۲۷-۲۸ آذرماه.
عزت‌پناه، بختیار، کحگلو، افسانه (۱۳۹3). بررسـی الگوهای توزیـع و پـراکنش فضـایی پارک‌های درون‌شهری، مطالعه مـوردی: منـاطق شـهرداری ارومیه. فصـلنامه برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 4 (14)، ۱۳۲-۱۲۱.
علوی، سید علی و احمدی، فرزانه (۱۳۹3). مدل‌سازی کمی دسترسی به پارک‌های شهری با رویکرد عدالت فضایی، پارک‌های منطقه ۶ تهران. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 14 (34)، ۸۸-۷۰.
فیضی، محسن، مظفر، فرهنگ، رعیتی دماوندی، مهرانه و عظیمی، مریم (۱۳۹4). مقایسه ترجیح و ادراک مردم از پارک‌های شهری طبیعی – ارگانیک و منظم – هندسی، مطالعه موردی: پارک لاله و دانشجو. فصل‌نامه مطالعات شهری، 4 (13)، ۱۶-۵.
لطفی، صدیقه، منوچهری، ایوب، آهار، حسن و سالکی، محمدعلی (۱۳۹1). سنجش میزان دسترسی به تسهیلات شهری با استفاده از منطق فازی؛ نمونه موردی: شهر تبریز. نشریه مدیریت شهری، 10 (30)، ۱۱۳-۱۳۰.
لطیفی، امین و سجادزاده، حسن (۱۳۹4)، ارزیابی تأثیر مؤلفه‌های کیفیت محیطی بر الگوهای رفتاری در پارک‌های شهری مطالعه موردی: پارک مردم همدان. فصلنامه مطالعات شهری، 3 (11)، ۲۰-۱.
مافی، عزت­الله، خاکپور، براتعلی، کارگر، رضا و قاسمی، مریم (۱۳۹۵). مبلمان شهری و گذران اوقات فراغت شهروندان، مطالعه موردی: سبزوار. مجله علوم جغرافیایی،  12(24)، ۱۰۹-۹۴.
منصوری، تاج الدین ، جهان بخش، حیدر (1392). چگونگی ارتقای کالبد  منظر شهری از طریق احیای ارزشهای فرهنگی – تاریخی شهر. نشریه برنامه­ریزی توسعه کالبدی،  1(3)، 103- 89.
نقیبی رکنی، سیده نرگس  (۱۳۹1). بررسی وضعیت مبلمان پارک‌ها و فضاهای سبز در شهر اهواز (نیمکت و سطل زباله) مطالعه موردی: پارک‌ها و فضاهای سبز سواحل رود کارون. چهارمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مشهد، دانشگاه مشهد.
Abbasi, A., Alalouch, C., & Bramley, G. (2016). Open space quality in deprived urban areas: user perspective and use patternProcedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 216, 194-205.
Akbari Neisiani, B., Seyedan, S. M., & Radfar, E. (2016). Urban green spaces assessment approach to health, safety and environment. International Journal of Human Capital in Urban Management,   1(2), 123-132.
Annerstedt, M., Östergren, P. O., Björk, J., Grahn, P., Skärbäck, E., & Währborg, P. (2012). Green qualities in the neighbourhood and mental health–results from a longitudinal cohort study in Southern Sweden. BMC public health, 12 (1), 2-12.
Breuste, J., & Rahimi, A. (2015). Many public urban parks, but who profits from them? The example of Tabriz. Iran. Ecological Processes, 4 (1), 6-1.
Brown, G., Schebella, M. F., & Weber, D. (2014). Using participatory GIS to measure physical activity and urban park benefits. Landscape and Urban Planning, Vol. 121, 34-44.
Chiesura, A. (2004). The role of urban parks for the sustainable city. Landscape and urban planning,  68(1), 129-138.
Colesca, S. E., & Alpopi, C. (2011). The quality of Bucharest's green spaces. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 6 (4), 34-44.
Hami, A., Fazle Moula, F., Sayyah, Z., & Emami, F. (2014). Factors affecting people preferences toward environment landscape case study: shopping mall in Kuala Lumpur. Journal of Current Research and Science, 4 (2), 216-225.
Lee, Y. C., & Kim, K. H. (2015). Attitudes of citizens towards urban parks and green spaces for urban sustainability: The case of Gyeongsan city. Republic of Korea, Sustainability, 7 (7), 8240-8254.
Loukaitou-Sideris, A. (2006). Southern California Environmental Report Card, 2006: Urban Parks. UCLA: Institute of the Environment and Sustainability.
Maas, J., Van Dillen, S. M., Verheij, R. A., & Groenewegen, P. P. (2009). Social contacts as a possible mechanism behind the relation between green space and health. Health & place, 15 (2), 586-595.
Pasaogullari, N., & Doratli, N. (2004). Measuring accessibility and utilization of public spaces in Famagusta. Cities. 21 (3), 225-232.
Sakip, S. R. M., Akhir, N. M., & Omar, S. S. (2015). Determinant factors of successful public parks in Malaysia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 170, 422-432.
Serifi, O., & Georgi, J. N. (2005). Landscape evaluation for an urban park in Athens. WSEAS Transactions on
Environment and Development
, 1 (1), 101-106.
Tabassum, S., & Sharmin, F. (2013). Accessibility Analysis of Parks at Urban Neighborhood: The Case of Dhaka. Asian Journal Of Applied Science And Engineering, 2 (2), 148-160.
Yao, Y., Zhu, X., Xu, Y., Yang, H., Wu, X., Li, Y., & Zhang, Y. (2012). Assessing the visual quality of green
                                            landscaping in rural residential areas: the case of Changzhou. china. Environmental monitoring and assessment, 184 (2), 951-967.
Yin, H., & Xu, J. (2009). Measuring the accessibility of parks: a case study in Shanghai. China, In Fuzzy Systems and Knowledge Discovery, FSKD'09. Sixth International Conference, Vol. 1, 232-236.