In collaboration with Payame Noor University and Iranian Geography and Urban Planning Association

Document Type : Research Paper

Authors

Abstract

Like other biosystems, rural settlements are subject to varying dynamism and transformations due to their spatial positions and locations. They are affected by their spatial-locational positions and have always undergone changes over time. But the question is whether this transformation has been commensurate with the needs of the rural community? In the present study, not only the changes in the pattern and performance of rural houses are considered, but also it analyzes the role of spatial-locational factors affecting the typology of rural housing. Attention is also paid to the extent and scope of such structural changes in accordance with today's circumstances. Since the current study is based on a futuristic approach, it is considered as a development-oriented research in order to emerge  a new thought. Both documentary and field methods were applied to collect required data and information. For the first, relevant books, articles, reports, documents, annual reports and other sources of information were reviewed, and for the second, 10 villages of a rural district namely western Kayar were selected as samples in Chaharmahal-o-Bakhtiari province. After completing the questionnaire, the data were processed using SPSS software. Findings of the present study suggest that: from a spatial-locational viwpoint, socio-cultural and economic components have more influence on the type of rural housing than the natural-ecological components. It also was confirmed that spatial processes have different effects on different places. The results show that, due to the profound functional transformations in rural houses in the study area, the adaptation to the natural environment has largely been replaced by adaptaion to urban plans. Therefore, There is a need to introduce a proper spatial-locational pattern to be in accordance with environmental characteristics and cultural features of the region. Such a pattern can deal with the heterogeneities and abnormalities that overwhelm the texture and pattern of the villages.

Keywords

اکرمی، غلامرضا (1389). «رازهای معماری روستایی». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 131. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
امینیان، سعید؛ جانی‌پور، بهروز؛ سهرابی، ثریا (1390). گونه­شناسی مسکن روستایی استان هرمزگان. چاپ اول. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1390). مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین­المللی سکونتگاه­های روستایی: مسکن و بافت (ابعاد فضایی- مکانی سکونتگاه­های روستایی). چاپ اول.
پور دیهیمی، شهرام؛ مشایخ فریدنی، سعید؛ نورتقانی، عبدالمجید (بهار 1392). «هویت و مسکن، بررسی سازوکار تعامل هویت ساکنین و محیط مسکونی». فصلنامه تخصصی مسکن و محیط روستا (علمی- پژوهشی) بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. سال 32. شماره 141.
توکلی مرتضی و دیگران (1388). «بررسی تحول معماری مسکن روستایی: مطالعه موردی شهرستان آق قلا». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 127. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
جهانی‎ثانی، محمدمهدی؛ نوعی، فاطمه (1389). نقش جاذبه‌های طبیعی در تحول مساکن روستایی. مجموعه مقـالات اولین کنفرانس بین‌المللی سکونتگاه‌های روستایی. چاپ اول. انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
حاجی ابراهیم زرگر، اکبر (1390). درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. چاپ ششم.
حناچی، پیروز؛ کوششگران، علی­اکبر (1390). حفاظت و توسعه در بافت­های با ارزش روستایی. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
دلال­پور محمدی، محمدرضا (1379). برنامه­ریزی مسکن. تهران: انتشارات سمت.
زندیه، مهدی؛ حصاری، پدرام (1390). «داوم معماری مسکن روستایی با انگیزه توسعه پایدار روستایی». فصنامه علمی-پژوهشی مسکن و محیط روستا، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. شماره 138.
سرتیپی­پور، محسن (1390). «پدیدارشناسی مسکن روستایی». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 133. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
سعیدی، عباس (1381). مبانی جغرافیای روستایی. تهران: انتشارات سمت.
ــــــــــ (1389). «فضا و انواع آن، دانشنامه مدیریت شهری روستایی تهران». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 130. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
ــــــــــ (1392). «مفاهیم بنیادین در برنامه­ریزی کالبـدی-  فضـایی». فصلنامـه بـرنامه­ریزی کالبدی-  فضایی. سال اول. شماره سوم. انتشارات دانشگاه پیام­نور.
ــــــــــ (1391)، مفاهیم بنیادین در برنامه ریزی کالبدی- فضایی، فصلنامه برنامه ریزی کالبدی- فضایی، انتشارات دانشگاه پیام نور، سال اول، شماره اول.
سعیدی، عباس؛ حسینی حاصل، صدیقه (1388). شالوده مکان یابی و استقرار روستاهای جدید. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. چاپ دوم.
سعیدی، عباس؛ حسینی حاصل، صدیقه (1389). شالوده مکان یابی و استقرار روستاهای جدید. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. چاپ دوم.
شکویی، حسین (1389). دیدگاه­های نو در جغرافیای شهری. تهران: انتشارات سمت. چاپ سیزدهم.
ــــــــــ (1386). فلسفه جغرافیا. تهران: انتشارات یکتاشناسی.
شمس­الدینی، علی (1387). «جایگاه مسکن روستایی در تأثیر پذیری تغییرات کالبدی-فضایی روستاها از محیط شهری». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و انقلاب. شماره 124. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
طالب، مهدی؛ عنبری، موسی (1384). جامعه­شناسی روستایی با ابعاد تغییر و توسعه در جامعه روستایی ایران. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
عزیزپور، فرهاد (1389). تحول روابط شهری- روستایی و بازتاب آن در بافت کالبدی روستاها. مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین­المللی سکونتگاه­های روستایی­ چاپ اول­ انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
علی­الحسابی، مهران؛ کرانی، نعیمه (بهار 1392). «عوامل تأثیرگذار بر تحول مسکن از گذشته تا آینده».  فصلنامه تخصصی مسکن و محیط روستا (علمی- پژوهشی) بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. سال سی و دوم. شماره 141.
عمران روستایی(1371)، وزارت جهاد سازندگی، طرح و اجرا ؛ صدیقه فخر.
فخر، صدیقه (1371). عمران روستایی. وزارت جهاد سازندگی، طرح و اجرا.
غفاری، سیدرامین (1390). طرح بهسازی روستایی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام­نور. چاپ سوم.
ــــــــــ (1388). مقدمه­ای بر برنامه­ریزی کالبدی سکونتگاه­های روستایی. شهرکرد: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد. چاپ دوم.
قنبری، ابوالفضل (1389). «تحلیل بر نابرابری­های مسکن روستایی شهرستان­های استان آذربایجان شرقی». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 136. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
ماهان امین؛ نصیری، احمد (1389). تحلیلی بر مسکن جدید و قدیم روستایی. مجموعه مقالات اولین کنفرانس بین‌المللی سکونتگاه­های روستایی. چاپ اول. انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
مطالعات اجمالی بر گونه­شناسی مسکن روستایی، طراحی و ارائه الگوی مسکن روستایی (1388). بنیاد مسکن انقلاب اسلامی چهار محال و بختیاری.
موحد، خسرو؛ فتاحی، کاوه (بهار 1392). «بررسی نقش اقلیم و محیط در شکل­دهی فرم سازه مسکن روستایی استان فارس». فصلنامه تخصصی مسکن و محیط روستا (علمی- پژوهشی). بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. سال 32. شماره 141
میر ریاحی، سعید؛ مجیدی، رومینا (1390). «شناخت فرایند شکل­گیری کالبد روستای سنگان شهرستان تهران». فصلنامه علمی پژوهشی مسکن و محیط روستا. تهران. انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. شماره 134.
Bański, . Wesolowska, ( 2010 )“Transformations in housing construction in rural areas of Poland’s Lublin region – influence on the spatial settlement structure and landscape aesthetics”, Landscape and Urban Planning, 94, 2, 116-126.
N. Thrift (2009). Space: The fundamental stuff of geography. In: Clifford NJ, Holloway SL, Rice SP, and alentine G (eds) Key Concepts in Geography. second edition. London: SAGE. Pp. 85–96.