In collaboration with Payame Noor University and Iranian Geography and Urban Planning Association

Document Type : Research Paper

Authors

1 Azad University of Marand

2 department of Geography & Urban Planning, Malekan Branch, Islamic Azad University, Malekan, Iran

3 Department of Geography and Urban Planning, Marand Branch

10.30473/psp.2023.67450.2660

Abstract

The formation and continuation of marginalization in the form of informal settlements can be considered the biggest challenge in organizing and managing the physical space of today's cities. These types of settlements with their different dimensions are a physical-spatial representation of the non-social sociability of individuals and groups. The physical representation of these urban phenomena in various labels has always been born in an informal process and has always been seen as a challenge of an anti-urban phenomenon. The present article, with descriptive-analytical method, seeks to investigate the role of factors and propulsions influencing the organization of informal settlements in Shamsabad neighborhood of Tabriz city. Data was collected through documentary, questionaries and field studies. The statistical sample includes 30 experts and the questionnaires were distributed among them using the Delphi method. Data analysis was also done with Delphi method, one-sample T test and path analysis in DPSIR format with the help of SPSS software. The findings showed that according to the DPSIR model, the "pressure" component received the highest score with a coefficient of 6.254. Also, based on the path analysis test, the "pressure" index with a total effect coefficient of 0.623 has the greatest impact and causal relationship with the organization of informal settlements. . On the other hand, the "impact" components with a total effect coefficient of 0.591; "Response" with a total effect coefficient of 0.556; "Status" with a total effect coefficient of 0.547; and "driving force" with a total effect coefficient of 0.537. Therefore, in order to empower and improve the Shamsabad neighborhood of Tabriz, strengthen the transportation system; suitable placement of incompatible land uses; strength of dilapidated buildings; and solving the ownership document problem are essential.

Keywords

احمدیان، محمدعلی(1392). حاشیه نشینی، ریشه ها و راه حل ها. دوماهنامه اندیشه. 9(4)، 61-39.
آشوری، کسری، ایراندوست، کیومرث و خالق‌پناه،کمال (1397). تحلیل فرایند تولید فضای غیررسمی در شهر سنندج. مجلّة جغرافیا و توسعة فضای شهری، 5(1)، 242-211.
آقایی، پرویز، توکلی‌نیا، جمیله، کلانتری، محسن و فنی، زهره (1399). تولید و بازتولید فضا در چرخۀ دوم انباشت سرمایه؛ نقدی بر زندگی روزمره در فضای زیسته. مجله باغ نظر، 16(80)، 29-40.
بهزادفر، مصطفی، عبدالحمید، نقره­کار و صالحی، کمیل(1397). ارزیابی شاخص‌های توانمندسازی در سکونـت‌گاه‌های غیررسمی با رویکرد دارایی مبنا در کلانشهـر تهران؛ نمونه موردی: محله میان‌آباد اسلامشهر. فصلـنامه علمی پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، 16(57)، 94-112.
ترکمه، آیدین(1397). بازاندیشی غیررسمیت و فقر/نابرابری شهری: دیدگاهی روش شناختی. مجله فضا و دیالکتیک، 9(3) 9-1.
حبیبی، سیدمحسن و مقصودی، ملیحه(1398). مرمت شهری. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
حسینیون، سولماز (1394). زیست غیررسمی و حق به شهر. نشریه هفت شهر، 49(50)، 252-248.
دوستونـدی، میـلاد (1395). حق بـه شـهر و پروبلماتیک شکل گیری سکونتگاه­های خودانگیخته شهری، پایان­نامه کارشناسی ارشد؛ دانشکده هنر و معماری دانشگاه کردستان.
رفیعیان، مجتبی و کیانفر، آیدا(1398). فهم فضاهای خاکستری شهری: جایگاه قدرت در مناسبات تولید سکونتگا­ه­های غیررسمی شهری(موردی: شهرک رضویه تهران). نشریه هنرهای زیبا، 24(1)، 16-5.
رفیعیان، مجتبی، یزدانیان، احمد و داداش‌پور، هاشم(1396). صورتبندی انتقادی مسأله فضا، با تاکید بر فضای عمومی شهری؛ فضا چگونه از خلال روابطِ نیروها تولید و بازتولید می­شود؟. مجلّة پژوهش­های جغرافیای سیاسی، 2(2)، 108-79.
زالی، نادر، زارعی، مجید، ابی‌زاده، سامان و هاشم‌زاده قلعه‌جوق، فرشید(1395). برنامه‎ریزی راهبردی جهت ساماندهی بافت فرسوده شهری(شهر اردبیل). مجله اقتصاد و مدیریت شهری; ۴ (۱۴)، ۶۲-۳۹
زرین کاویانی، عظیم (1397). تحلیل ساختاری موانع توانمندسازی اجتماع محور در مناطق اسکان غیر رسمی(شهر ایلام)، رساله دکتری، راهنما محسن کلانتری، دانشگاه زنجان، دانشکده جغرافیا، زنجان
سلیمانی، محمد، مشکینی، ابوالفضل، شیخی، محمد و امیرحاجلو، الهام(1398). تحلیل آثار سیاست های جهانی بر غیررسمی شدن فضای شهری. فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 15(3)، 550-531.
صرافی، مظفر(1399). بازنگری ویژگی های اسکان خود انگیخته در ایران، مجموعه مقالات حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی. تهران: انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و
توانبخشی.
عباسی لیوسی، زهرا، امانپور، سعید و صفایی‌پور، مسعود(1397). برنامه­ریزی راهبردی به منظور توانمندسازی سکونتگاه­های غیررسمی(شهرک پیام نور دزفول). فصلنامه شهر پایدار، 1(4)، 107-89.
لطفی، سهند (1390). تبارشناسی بازآفرینی شهری از بازسازی تا نوزایی. تهران: انتشارات آذرخش.
محمدی، جمال و اداک، صائب(1398). حاشیه­نشینان شهری و تجربۀ رنج اجتماعی(محلۀ نایسر شهر سنندج). فصلنامه علوم اجتماعی(دانشگاه علامه طباطبائی)، 62(5)، 862-857.
محمدی، علیرضا(1398). ظرفیِت­سازی اجتماع محور: پشتوانة ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی. مجله هفت شهر، 29(30)، 113-97.
ملائی‌یگانه، حبیب(1399). ارائه الگوی بازآفرینی بافت­های ناکارآمـد شهری مورد مطالعه: محدوده­ بیسیم زنجان، رساله دکتـری جغرافیا، راهنما: دکتر محسن احدنژاد روشتی، دانشگاه زنجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، زنجان.
میرآخورلی، علی(1395). تاب‌آوری کالبدیمحیطی جوامع شهری با تأکید بر بافت‌های فرسوده (موردی: منطقه 10 شهرداری تهران)، رساله دکتری دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا، تهران.
نصراصفهانی، رضا، صفاری، بابک و غفاریان، سارا(1395). بررسی علل اقتصادی حاشیه‌نشینی با استفاده از اثر درمان(مطالعه موردی شهر اصفهان). مجله اقتصاد شهری، 1(1)، 16-1.
Ahmed, Z., & Wasif Zafar, M.,‌ & Danish, S.A. (2020). Linking urbanization, human capital, and the ecological ftprint in G7 countries: An empirical analysis, Journal Pre-proof, 6(2), 53-1
Arimah, B., (2018). the face of urban poverty, Explaining the Prevalence of Slums in Developing Countries, united nation university
Askarizad, R., & Safari, H., & Pourimanparast, M., (2017). The Influence of Organizing Historical Textures on Citizenry Satisfaction in the Old Texture Neighbourhoods of Rasht. Italian Journal of Science & Engineering.7(1), 16-27.
Kamalipour, H., & Dovey, K., (2019). Mapping the visibility of informal settlements. Habitat International, 1(4). 1-13.
Rau, S., (2019). History, Space, and Place; London: Routledge.
Tallon, A., (2010). Urban Regeneration in the UK, edition1, London, published by Routledge.
UN Habitat (2015). Habitat III Issue Papers (Informal Settlements). New York.
United Nations (UN). (2022). Annual Population of Urban Agglomerations With 300000 Inhabitants or More in 2018 by country, 1950-2035, Department of Economic and Social Affairs, New York.
Zerbo, A., & Delgado, Rafael C; A. & González, P., (2020). Vulnerability and everyday health risks of urban informal settlements in Sub-Saharan Africa, Global Health JournalIn press, corrected proofAvailable online 16 June 2020.