با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار دانشگاه پیام نور، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی

چکیده

در این پژوهش برای تحلیل خطر زمین‌لرزه شهر اصفهان، مطالعات لرزه زمین­ساخت و مطالعات مخاطرات لرزه­ای انجام شده است. در مطالعات لرزه زمین‌ساخت و مخاطرات لرزه­ای هر منطقه لازم است گسل­های فعال آن منطقه به شعاع حدود 300 کیلومتر مورد بررسی قرار بگیرند، لذا در این تحقیق، گسل­های فعال استان اصفهان هم مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج  به دست‌آمده روند تنش شمالی– جنوبی استان اصفهان در اثر فعالیت گسل­های راستالغز و روند تنش شمال­غرب– جنوب­شرق حاکی از فعالیت دوباره گسل­های پی­سنگی می­باشد. قسمت­های جنوبی استان شامل گسل­های کلاه‌قاضی و گسل پیربکران و بخشی از گسل خوانسار و همچنین محدوده گسل نجف­آباد در شمال­غرب و قسمتی از گسل بهارستان و دهق بیشترین فعالیت را در منطقه نشان می­دهند. بخش­های جنوب، جنوب­شرق و جنوب­غرب استان اصفهان، نسبت به سایر قسمت‌های استان فعالیت متوسطی دارند. بر اساس این تحقیق، شهر اصفهان و به ویژه مناطق شمالی آن از لحاظ خطر زمین‌لرزه در محدوده کم‌خطر و کم‌فعالیت قرار گرفته است، ولی بخش‌های جنوبی شهر اصفهان به دلیل تراکم گسل­های شناسایی شده، در محدوده خطر‌متوسط لرزه­ای قرار می­گیرد. بنابراین با توجه به ویژگی­­های لرزه­­خیزی منطقه و توان لرزه­­زایی گسل­­های فعال، باید در سیاست‌­گزاری­ها و برنامه­ریزی­های شهری و یا توسعه شهر، نسبت به مقاوم­سازی ساختمان­ها و سازه­ها اقدامات لازم صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

آقا­نباتی، س، ع. (1383). زمین­شناسی ایران. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور. تهران، 586 صفحه.
تاجمیر ریاحی، زهرا (1392). بررسی سایزموتکتونیکی و پهنه­بندی لرزه­ای شهر اصفهان. پایان­نامه کارشناسی­ارشد، گروه زمین­شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان.
سهرابی، آذر، صفایی، همایون و ندیمی، علی (1391). بررسی لرزه­خیزی محدوده مبارکه با توجه به وضعیت زمین‌ساخت و گسل­های موجود. اولین همایش زمین‌شناسی فلات ایران. کرمان. دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته.
دهقان­منشادی، سید­هادی، میرزایی، نوربخش و اسکندری­قادی، مرتضی (1391). بررسی لرزه زمین‌ساخت و لرزه­خیزی منطقه اصفهان. مجله فیزیک زمین و فضا، 38 (4)، 1-22.
صفایی، همایون (1384). طرح پژوهشی شناسایی و بررسی توان لرزه­ای گسل­های اطراف اصفهان. معاونت شهر سازی و معماری شهرداری اصفهان.
صفایی, همایون و تاجمیرریاحی، زهرا (1390). گسل‌های فعال محدوده شهر اصفهان. هجدهمین همایش انجمن زمین‌شناسی ایران. تهران: دانشگاه تربیت معلم.
قائد­رحمتی، صفر و حیدری­نژاد، نسیم (1397). گسترش فیزیکی شهرها و ضرورت تعیین حرم امن شهری (نمونه: شهر اصفهان). مجله جغرافیا و مطالعات محیطی، 1 (1)، 14-24.
مهندسین مشاور آتک (1395). طرح بازنگری طرح تفصیلی اصفهان، مناطق 5 و 6، شهر اصفهان، مرحله چهارم:­ نظام کلی ارتفاعات. شهرداری اصفهان. معاونت شهرسازی و معماری.
مهاجر اشجعی، احمد (1360). ثبت و تفسیر لرزه‌های محلی و ویژگی­های زلزله­خیزی مناطق اصفهان و شهرکرد. امور ویژه زلزله­شناسی سازمان انرژی اتمی ایران، 41 صفحه.
 Ambraseys, N, N. and Melville, C, P. (1982). A history of Persian earthquakes. Cambridge University press. Britain. Cambridge. 219 pages.
Anglier, M. and Michler, P. (1977). Right dihedral method of fault analyses continental deformation­. Wood cock. 71-76.
Anglier, J. (1994). Fault slip Analysis & paleostress reconstruction In: Hancock, P.L.1994. Continental Deformation. Pergamon press Ltd. 53-100.
DeMets, C., Gordon, R. G., Argus, D. F. and Stein, S. (1994). Effects of recent revisions to the geomagnetic time scale on estimates of current plate motions. Geophys. Res. Lett., 21, 2191-2194.
Kerr, J. and Nathan, S. (2016). Planing for development of land on or close to active faults,Wellington. New Zealand.
Lewis, D. and Jaana M. U. (2017). Urban vulnerability and good government. Journal of contingencies and crisis management 22. Max,Wyss and Azms.Al homoud, (2017).Scenarios of seismic risk in the United Arab Emirates,an approximate estimate. Switzerland.
MehdiZadeh, R. Sarkarinejad, K. and Webster, R. (2016). Spatial Heterogeneity of Tectonic Features in the Area between the Qatar-Kazerun and the Minab Faults, the Southeast of the Zagros Fold-and-Thrust Belt, Iran. Geoinfor Geostat: An Overview 1:3.
Vernant, P. and Chery, J. (2006). Mechanical modeling of oblique convergence in the Zagros: Iran. Geophys. J. Int., 165, 991-1002.