با همکاری مشترک دانشگاه پیام نور و انجمن جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ایران

تحلیل اثرات نوسازی کالبدی بر کیفیت زندگی روستایی (مطالعه موردی: بخش‏های طرقبه و شاندیز، شهرستان بینالود)

حمدالله سجاسی قیداری؛ احمد رومیانی؛ حمیدرضا قاسمی

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 53-67

https://doi.org/10.30473/psp.2018.5258

چکیده
  ﻃﺮح‏های ﻧﻮﺳﺎزی یکی از ﻣﻬﻢ‏ﺗﺮﻳﻦ اﺑﺰارهای مداخله در ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‏ﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﻲ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ روﺳﺘﺎ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ارﺗﻘﺎء ﺷﺮاﻳﻂ زﻳﺴﺖ در ﻧﻮاﺣﻲ روﺳﺘﺎﻳﻲ است‏، که زمینه را برای اراﺋﻪ ﻳﻚ ﺳﺮی ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺴﻬﻴﻞ ارﺗﺒﺎﻃﺎت و جریان زندگی و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‏ﻫﺎی ﻋﻤﺮاﻧﻲ ...  بیشتر

ارزیابی تأثیر حمل و نقل بر توسعه اجتماعی نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای حاشیه محور ارتباطی سنندج- دیواندره)

محمدرضا رضوانی؛ مجتبی قدیری معصوم؛ سید هادی کریمی

دوره 1، شماره 1 ، بهمن 1391، ، صفحه 49-62

چکیده
  حمل و نقل نقش مهمی در تحولات اجتماعی دارد و در مناطقی که دسترسی کمتری به سیستم حمل و نقل دارند، تنگناهای ساختاری زیادی در فرایند توسعه اجتماعی بوجود می­آید، در این راستا عدم تامین نیاز دسترسی به حمل و نقل یکی از مهمترین موانع در رسیدن به اهداف توسعه پایدار روستایی می­باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر دسترسی به محور ارتباطی سنندج ...  بیشتر

تبیین میزان زیست پذیری و کیفیت زندگی در روستاهای پیرامون شهری (مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان شهریار)

محمود جمعه پور؛ شهرزاد طهماسبی تهرانی

دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1392، ، صفحه 49-60

چکیده
  هدف این پژوهش، بررسی کیفیّت زندگی و زیست­پذیری در روستاهای بخش مرکزی شهرستان شهریار در پیرامون شهر تهران است، کیفیت زندگی با زیست­پذیری ابعاد و شاخص­های مشترکی دارد به­گونه­ای که برای سنجش زیست­پذیری از کیفیّت زندگی به عنوان یک رویکرد رایج در مبحث سنجش زیست­پذیری استفاده می­شود. مسیر تحقیق نیز مبتنی بر کیفیت زندگی ...  بیشتر

ارزیابی اثربخشی اجرای طرح هادی روستایی در آفرینش سکونتگاه های روستایی سرزنده (مطالعه موردی: دهستان غنی بیگلو، شهرستان زنجان)

مهدی چراغی؛ زهرا ملک جعفریان؛ جواد عباسی؛ سیدعلی بدری

دوره 2، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 50-59

چکیده
  در فرآیند تغییر الگوی زندگی جوامع روستایی متأثر از گسترش شهرنشینی در دهه­های اخیر و تغییر در نوع و دامنه روابط متقابل شهر و روستا در ایران، دورنمای عظیمی از تحولات وسیع در نحوه زندگی، مناسبات اجتماعی و اقتصادی روستاییان همراه با احساس نیاز به تأمین مفهوم سرزندگی در جوامع روستایی البته با ماهیتی متفاوت در مقایسه با یک سکونتگاه شهری، ...  بیشتر

تحلیل فضایی ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن در مناطق شهر اهواز

محمدحسن یزدانی؛ سحر حسن پور؛ رضا هاشمی معصوم آباد

دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 51-66

https://doi.org/10.30473/psp.2019.6067

چکیده
  در مقولۀ مسکن، تهیۀ طرح و برنامه­های توسعه با توجه به ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن می­تواند از شکاف و نابرابری در رفاه سکونتی ساکنان و رشد بی­برنامۀ شهر جلوگیری کند. بر این اساس، این پژوهش با هدف تحلیل فضایی ابعاد اجتماعی و کالبدی مسکن، تناسب بین عرضه و تقاضای مسکن و ارتباط کمبود مسکن با گسترش افقی در شهر اهواز انجام شده است. نوع ...  بیشتر

بهینه سازی و پایش مدیریت داده‌ها درشهرک‌های صنعتی با استفاده از GIS مطالعه موردی: شهرک صنعتی فرامان، کرمانشاه

شاه بختی رستمی

دوره 1، شماره 2 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 55-64

چکیده
  طی چند دهه اخیر عواملی چون رشد جمعیت، نیاز به سطوح بالاتر اشتغال، محدودیت­های بخش کشاورزی و نیاز به فعالیت­های جدید ضرورت گسترش فعالیت­های صنعتی را در ایران بیش از پیش آشکار ساخته است. یک شهرک صنعتی، به عنوان بهینه­ترین روش استفاده از فضای جغرافیایی، مکانی برای تمرکز واحدهای صنعتی و تولیدی است. تصمیمات خوب درباره گسترش و مدیریت ...  بیشتر

الگوی توسعه کالبدی یکپارچه شهر و پیرامون با استفاده از ظرفیت‌های گردشگری مناطق پیراشهری

اسماعیل علی اکبری؛ مصطفی طالشی؛ عذرا عمادالدین

دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 55-70

چکیده
  چنانچه هر ناحیه را یک نظام فضایی و شهرها و سکونتگاههای آن را اجزای آن نظام تصور کنیم، میان این اجزا،روابط و پیوندهای متعدد و متقابل برقرار است که در شکل دادن به نظام ساختاری عملکردی ناحیه، نقش اصلی بر عهده دارد. فهم این پیوستگی و در هم تنیدگی روزافزون نظام فضایی،لازمه هرگونه تفکر و اقدام برای توسعه موزون و هماهنگ شهر و پیرامون است. ...  بیشتر

توسعه کالبدی پارک های بانوان بر اساس اولویت سنجی انگیزشی (پارک بانوان شهر سهند)

احمد حامی؛ الهام فهام

دوره 4، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 56-65

چکیده
  امروزه جایگاه زنان و پاسخگویی به نیازهای جسمی، روحی و اجتماعی و فراهم نمودن بستری برای پر کردن اوقات فراغت آنها یکی از مهمترین بحث ها در طراحی فضاهای فراغتی می باشد. ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻓﻌﺎل زﻧﺎن در اجتماع و نیز مسائل مربوط به آسایش آنها موجب احداث پارک های بانوان شده است. با این حال شناخت انگیزه های بانوان از رفتن به پارکها و تاثیر ...  بیشتر

تحلیل اثربخشی تشکل‌های محلی بر توسعه کالبدی – فضایی نواحی روستایی کوهستانی – جنگلی شهرستان بابل

حمید جلالیان؛ فرامرز بریمانی؛ وحید ریاحی؛ مرتضی مهرعلی تبار فیروزجایی

دوره 4، شماره 2 ، شهریور 1396، ، صفحه 57-74

چکیده
  کارشناسان توسعه با بررسی نقش­آفرینی دولت، بازار و جامعه مدنی در جریان توسعه، نقش دولت و بازار را در بسیاری از موارد ناموفق دانسته و نوبت را به جامعه مدنی داده­اند تا نقش مردم و نهادهای محلی در توسعه آزموده شود. از این­رو، تقویت سازمان­ها و تشکل­های اجتماع­محور در تحقق توسعه مشارکتی مهم تلقی شده است. در این راستا، پژوهش حاضر ...  بیشتر

تحلیل فضایی اثرات گردشگری بر تحولات کالبدی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان رضوا‌ن‌شهر

فرهاد جوان؛ حسن افراخته؛ وحید ریاحی

دوره 6، شماره 1 ، خرداد 1398، ، صفحه 57-70

https://doi.org/10.30473/psp.2019.5831

چکیده
  در قرن حاضر،گردشگری به عنوان فعالیت پررونق و دامنه‏دار، در فضاهای روستایی دارای اثرات متنابهی است. از ویژگی‏های خاص نظام اثرات گردشگری بویژه در فضاهای روستایی این است که دامنه‏ی اثرگذاری متنوعی از قبیل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، نهادی و محیط زیستی دارد و همچنین بسته به موقعیت‏های مکانی گوناگون، می‌تواند شدت و جهت تغییرات ...  بیشتر

برنامه‌ریزی بازتوسعه اراضی متروکه شهری منطقه 19 تهران با تأکید بر رویکرد توسعه میان افزا

علی موحد؛ مظهر احمدی

دوره 5، شماره 1 ، خرداد 1397، ، صفحه 59-76

https://doi.org/10.30473/psp.2018.4831

چکیده
  درپی رشد سریع و گسترش افقی شهرها، بسیاری از اراضی، کاربری‌ها و بافت‌های فرسوده به‌صورت دایر و بایر در شهرها درپی این توسعه غیراصولی و شتاب‌زده، از جریان عمران و توسعه بازمانده اند .بخش قابل‌ملاحظه‌ای (بین 15 تا 25 درصد) از بافت پر شهرها را به خود اختصاص داده­اند که ارزش‌ زیادی دارند. منطقه 19 شهر تهران به‌عنوان دروازه غربی ورود به ...  بیشتر

سطح‌بندی مراکز روستایی بر اساس مفهوم سرمایه اجتماعی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان مینودشت)

بهرام ایمانی؛ علی طورانی؛ حمیده خسروی مهر

دوره 7، شماره 1 ، خرداد 1399، ، صفحه 61-77

https://doi.org/10.30473/psp.2020.6799

چکیده
  امروزه بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران توسعه در زمینۀ ریشه­یابی موانع توسعه­یافتگی کشورهای مختلف به فقدان سرمایه اجتماعی اشاره می­کنند. برای توسعه بیش از هر چیز سرمایه اجتماعی نیاز است. با توجه به ضرورت مطالعه و بررسی این مفهوم به ویژه در نواحی روستایی محروم، مراکز روستایی شهرستان  مینودشت سطح بندی شده است. در این تحقیق ...  بیشتر

کاوش ارتباط بین مرکزیت شبکه گذربندی و مکان‌گزینی فعالیت‌های تجاری و خدماتی در شهر قم

وحید زمانی؛ محمود محمدی؛ محمود قلعه نویی

دوره 4، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 63-80

چکیده
  شناخت ویژگی­های ساختاری شبکه گذربندی شهر نقشی حیاتی در درک رویدادهای پویا و در حال تحول شهر دارد. یکی از تأثیرگذارترین این ویژگی­ها همان مرکزیت1 شبکه گذربندی است که با توجه به مطالعات پیشین تأثیری قابل توجه بر رخدادهایی همچون چگونگی پراکنش فعالیت­ها، به ویژه فعالیت­های تجاری و خدماتی، دارد که خود بر چگونگی توزیع ترافیک سواره ...  بیشتر

برآورد میزان اشتغال شهری در سناریوهای توسعه کاربری اراضی با مدل رگرسیون (مورد مطالعه: محلات کیان‏پارس و کیان‏آباد شهر اهواز)

سیدجعفر حجازی

دوره 5، شماره 2 ، شهریور 1397، ، صفحه 65-79

چکیده
  مناطق شهری به مثابۀ نقاط عطف جوامع انسانی موتورهای رشد اقتصادی و توسعۀ اجتماعی‏اند؛ که در نهایت تحولات کالبدی و کاربری اراضی شهری را به دنبال دارند. از سوی دیگر تغییر مساحت برخی کاربری‏های شهری از جمله؛ درمانی، تجاری، اداری و آموزشی نقش مؤثری در ایجاد اشتغال خواهند داشت .مطالعه روابط این کاربری‏ها با تغییرات اشتغال با کمک طرح ...  بیشتر

اولویت‌بندی مؤلفه‌های زیست‌پذیری شهری از دیدگاه ساکنین کمپ‌های اقامتی جزیره کیش

اصغر حیدری؛ حسین حاتمی نژاد؛ فاطمه عزیزی

دوره 6، شماره 4 ، اسفند 1398، ، صفحه 67-80

https://doi.org/10.30473/psp.2020.6588

چکیده
  زیست‌پذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری است. رویکرد زیست‌پذیری را می‌توان ناشی از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان منابع محیطی می‌شود. اصطلاح زیست­پذیری اشاره به درجۀ تأمین ملزومات یک جامعه بر مبنای نیاز­ها و ظرفیت­های افراد آن جامعه دارد. بنابراین، هدف اصلی ...  بیشتر

نقش کالبد مجتمع‌های مسکونی در حیات‌پذیری اجتماعی (مطالعه موردی: مجتمع مسکونی امام (ره)، چمران و آسمان تبریز)

پریسا هاشم پور؛ زیبا سامی

دوره 5، شماره 3 ، آذر 1397، ، صفحه 68-78

https://doi.org/10.30473/psp.2018.5259

چکیده
  از آنجایی‌که رفتار انسان تحت تأثیر محیط زندگی‌اش شکل می‌گیرد، افراد در صورت شناخت ناکافی و راه‌کارهای نامناسب در راستای تأمین مسکن با مشکلات پیچیده‌ای روبرو می‌شوند که یکی از این مشکلات کاهش تعاملات اجتماعی در مجموعه‌های مسکونی است. عوامل اجتماعی یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار بر حیات پذیری مجتمع‌های مسکونی می‌باشد. سؤال این ...  بیشتر

ارزیابی کیفیت فضاهای مسکونی در شهرهای کوچک (مطالعه موردی: شهر اشنویه)

حسن هوشیار؛ رضا قادری

دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1397، ، صفحه 69-80

https://doi.org/10.30473/psp.2019.5654

چکیده
  پژوهش پیش رو ارزیابی کیفیت فضاهای مسکونی در شهر اشنویه و  شاخص­های موثر بر کیفیت مسکن و محیط مسکونی را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع هدف، کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی _ تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه­ای و میدانی(مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه) است که در زمینه مباحث چهارچوب مفهومی و مبانی ...  بیشتر

سنجش میزان تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: بخش بلداجی)

اصغر نوروزی

دوره 6، شماره 3 ، آذر 1398، ، صفحه 73-88

https://doi.org/10.30473/psp.2019.6390

چکیده
  جوامع انسانی در طول تاریخ کماکان با مخاطرات روبرو بوده و همواره اثرات زیان­باری را متحمل شده‌اند. مخاطرات محیطی نه‌تنها به لحاظ تعداد، بلکه با افزایش تنوع و میزان خسارات به­ویژه در نواحی روستایی در حال وقوع‌اند. ارتباط نزدیک با محیط، محرومیت، عدم آگاهی و آمادگی موجب افزایش آسیب‌پذیر شدن نواحی روستایی می­شود. با این‌ وجود ...  بیشتر

تحلیل تحولات کالبدی سکونتگاه‌های روستایی استان گیلان به منظور تدوین الگوی توسعه کالبدی

تیمور آمار

دوره 2، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 60-72

چکیده
  تحولات منجر به چالش­های عمده توسعه پایدار روستایی در ایران را می‌توان در پنج عامل چالش­های اقتصادی، مدیریتی و برنامه‌ریزی، محیطی، اجتماعی و فیزیکی ـ کالبدی طبقه­بندی کرد. تحولات کالبدی جامعه روستایی کشور و از جمله استان گیلان را می­توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد. بخشی از تحولات تحت تأثیر برنامه­های دولت (به­ویژه تهیه ...  بیشتر

تحلیل دسترسی فضایی به خدمات بهداشتی درمانی در شهر مشهد

محمدرحیم رهنما؛ مصطفی امیرفخریان

دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1392، ، صفحه 61-74

چکیده
  برنامه‏ریزی دسترسی، به­عنوان شیوه‏ای از برنامه‏ریزی یکپارچه کاربری­ها و شبکة حمل‏ونقل دارای دو بعد فضایی و غیرفضایی است. موجود بودن و در دسترس بودن خدمات، از ابعاد دسترسی فضایی محسوب می‏شود، که این مطالعه به بررسی خدمات درمانی در شهر مشهد می‏پردازد. روش مطالعه از نوع توصیفی ـ تحلیلی، است که براساس آن، پس از تشکیل بانک ...  بیشتر

شناسایی پهنه های سه گانه بهره برداری از آبهای زیرزمینی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: دشت نمدان شهرستان اقلید)

محمد مهدی تقی زاده؛ حسین کیومرثی

دوره 1، شماره 1 ، بهمن 1391، ، صفحه 63-74

چکیده
  وقوع خشکسالی در طی سالهای اخیر و نیز برداشتهای بی رویه از آبهای زیرزمینی، کاهش شدید سطح آب سفره­های زیرزمینی را به همراه داشته است. این موضوع در مناطق نیمه بیابانی که زندگی گیاهی و جانوری وابستگی شدیدی به برداشت از آبهای زیرزمینی دارد به خوبی احساس می­شود. دشت نمدان در شمال استان فارس یکی از دشت­های حاصلخیز استان محسوب میشود که ...  بیشتر

شناخت و تهیه تقویم زیست اقلیم انسانی استان یزد

هوشمند عطایی؛ سادات هاشمی نسب

دوره 1، شماره 2 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 65-80

چکیده
  در این پژوهش جهت ارزیابی زیست اقلیم انسانی استان یزد در هر یک از ماه­های سال با بکارگیری روش ترجونگ از عناصر اقلیمی میانگین حداقل و حداکثر دما، میانگین حداقل و حداکثر رطوبت نسبی، میانگین ساعات آفتابی و میانگین متوسط سرعت باد 5 ایستگاه سینوپتیک و 6 ایستگاه کلیماتولوژی طی دوره آماری 19 ساله (2009-1991) و جهت تهیه نقشه پهنه­ها در ماه­های ...  بیشتر

تحلیل اثرات کالبدی طرح هادی براساس میزان رضایت مندی جامعه روستایی (مطالعه موردی دهستان نگل شهرستان سنندج)

رحمت الله بهرامی

دوره 4، شماره 4 ، اسفند 1396، ، صفحه 66-77

چکیده
  طرح هادی روستایی با قدمتی بیش از سه دهه و با هدف تجدید حیات و هدایت روستا به لحاظ ابعاد اجتماعی؛ اقتصادی و کالبدی اجرا می گردد. طرح هادی چشم انداز فضایی- کالبدی روستا را طراحی و بستری مناسب برای توزیع بهینه خدمات دولتی و عمومی فراهم و شرایط لازم را برای پایداری جمعیت روستا ایجاد می کند. پژوهش با هدف ارزیابی اجرای طرح های هادی درابعاد ...  بیشتر

زیبایی‌شناسی منظر فرهنگی شهر در مختصات جغرافیا و قومیت (نمونه موردی: قوم بلوچ)

حسن فریدون زاده؛ گلناز کشاورز؛ فهیمه یاری

دوره 6، شماره 2 ، شهریور 1398، ، صفحه 67-78

https://doi.org/10.30473/psp.2019.6068

چکیده
  هدف از این پژوهش ارائه الگویی به منظور حفظ ابعاد فرهنگی و هویتی شهرهای قومیتی در فرایند توسعه است. الگویی که بر اساس آن بتوان به استخراج معیار و مولفه هایی هویتی جهت زیبایی شناسی منظر دست یافت. چنانچه زیبایی­شناسی منتج از نشان فرهنگی در زیبایی­شناسی توسعه منظر شهر اعمال شود، ابعاد فرهنگی و قومیتی شهر حفظ شده و به این ترتیب هر شهر ...  بیشتر

تبیین پایداری ساختار کالبدی- فضایی مسکن روستایی استان زنجان

ولی الله ربیعی فر

دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 71-90

چکیده
  یکی از ایده های نوظهور که امروزه توجه پژوهشگران علوم شهری و روستایی را به خود معطوف داشته، پایداری مسکن است. مسکن پایدار باید بهترین تعامل را با بستر محیطی خود داشته و کمترین تاثیر را بر محیط زیست بگذارد از همه مهمتر بسترهای رشد و کمال معنوی انسان را فراهم نماید. در این رهگذر مسکن روستایی به عنوان یکی از مهم ترین نیازهای اساسی روستائیان، ...  بیشتر