ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل تناسب تخصیص کاربریهای اراضی در سکونتگاههای روستایی بخش جاجرود شهرستان پردیس
در دهههای اخیر میزان مطلوبیت کاربری اراضی با توجه به تحولات کارکردی و عملکردی روستاها اعتبار ویژهای نزد برنامهریزان روستایی یافته است. مطلوبیت کاربری اراضی عموماً به معنای تخصیص زمین یا اراضی روستایی به فعالیت متناسب با ساختار محیط روستایی است و درجه مطلوبیت چنین تخصیصی در توسعه و پایداری سکونتگاههای روستایی اهمیت خاصی دارد. شناسایی انواع کاربریهای زمین نیازمند ارزیابی دقیق ظرفیتهای مکانی آن ناحیه است. از اینرو، تحقیق حاضر در پی بررسی مطلوبیت کاربری اراضی در بخش جاجرود شهرستان پردیس در شرق تهران است که به عنوان یکی از نواحی روستایی با جمعیت پذیری بالا شناخته میشود. هدف تحقیق کاربردی بوده و ماهیت آن توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را 4 روستای نمونه از ناحیه مورد مطالعه تشکیل داده است. حجم نمونه بنا بر روش گلوله برفی و تصادفی ساده انتخاب شد و، علاوه بر آن، انجام دادن مصاحبه در بررسیهای میدانی نقش اساسی ایفا میکند. سرانجام، نمونه پرسشنامه در ناحیه مورد بررسی تکمیل شد. تحلیل دادهها با استفاده از روش سلسله مراتبی AHPصورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که نخست تقاضای تغییر کاربری اراضی به مسکونی و کارگاهی به ویژه در روستای سعیدآباد در حد بسیار بالایی است. سپس روستاهای مورد بررسی با دگرگونی کارکردی یا عملکردی مواجه و به روستاهای کارگاهی و یا خانههای دوم مبدل شدهاند. به طورکلی با توجه به تحلیل صورت گرفته درمیان روستاهای مورد مطالعه، روستاهای خسروآباد و سعیدآباد از نرخ مطلوبیت بالاتر کاربری اراضی، نسبت به روستاهای کمرد و ترقیان برخوردارند.
https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4392_acfecd3b0d716927c0b02c2bc4cd8e7f.pdf
2017-11-22
11
24
اراضی روستایی
تخصیص کاربری
میزان بهرهبرداری
بخش جاجرود
وحید
ریاحی
vrali2005@yhoo.com
1
دانشیار دانشگاه خوارزمی
LEAD_AUTHOR
حسن
مؤمنی
2
دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران
AUTHOR
آسایش، حسین؛ مشیری، سیدرحیم (1384). روششناسی و تکنیکهای تحقیق علمی در علوم انسانی با تأکید بر جغرافیا. تهران: نشر قومس.
1
اصغرپور، جواد (1388). تصمیمگیریهای چندمعیاره. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
2
امینزاده گوهر ریزی، بهرام؛ بابک و رستگار، سعید (1393). «ارائه الگوریتم تلفیقی برای حل مسائل تحلیل تناسب کاربری اراضی با رویکرد تصمیمگیری چند هدفه». برنامهریزی آمایش فضا. دوره هجدهم. شماره 1.
3
پورطاهری، مهدی (1392). کاربرد روشهای تصمیمگیری چند شاخصه در جغرافیا. چاپ چهارم. تهران: انتشارات سمت.
4
توکلی، محمد سعید، 1378، ضرورت ارزیابی توان زیست محیطی سرزمین در طرح های توسعه، مجله محیط شناسی، جلد 2.
5
حافظنیا، محمدرضا (1392). مقدمهای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: انتشارات سمت.
6
دفتر برنامهریزی و هماهنگی طرحها (1386). راهنمای مطالعات کاربری زمین روستایی. بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. معاونت عمران روستایی. چاپ اول. تهران: نشر شریف.
7
سرور، رحیم (1387). برنامهریزی کاربری اراضی در طرحهای توسعه و عمران ناحیهای. تهران: انتشارات گنج هنر.
8
سعیدی، عباس (1388). سطحبندی روستاهای کشور. چاپ دوم. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب.
9
صیدائی، سیداسکندر (1388). برنامهریزی روستایی در ایران. اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی.
10
فاضلنیا، غریب؛ افشار عمرانی، الهام (1392). «تحلیل تأثیر تقاضای اجتماعی بر کاربری اراضی روستاهای شهرستان تنکابن». فصلنامه جغرافیا و توسعه. شماره 33.
11
کرمی، آرش؛ فقهی، جهانگیر (1390). «بررسی کمی کردن سنجههای سیمای سرزمین در حفاظت از الگوی کاربری اراضی پایدار». فصلنامه محیط شناسی. سال 37. شمارة ۶۰.
12
کلانتری، خلیل؛ عبداللهزاده (1394). برنامهریزی فضایی و آمایش سرزمینی. چاپ اول. تهران: انتشارات طرح و منظر.
13
مجموعه گزارشات طرح هادی روستاهای بخش جاجرود (1384). بخشداری جاجرود.
14
مجنونیان، هنریک (1366). مجموعه مناطق جاجرود (پارک ملی سرخه حصار، پارک ملی خجیر، منطقه حفاظت شده جاجرود). تهران: انتشارات سازمان محیط زیست ایران.
15
مشهودی، سهراب (1389). قابلیتسنجی زمین روستایی. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب.
16
مشیری، محمد رشید؛ سعیدی، عباس (1389). الگوها و روشهای آمادهسازی اراضی. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب.
17
مهدوی، مسعود؛ برنجکار، افسانه (1392). «سطحبندی دهستانهای شهرستان بندر انزلی براساس تغییرات کاربری اراضی روستایی (با استفاده از مدل فرآیند سلسله مراتبی)». فصلنامه برنامهریزی منطقهای. سال 3. شماره 12.
18
Basinski, J. J. (1985). "Land Evaluation, Some General Considerations". In Environment Planning and Managemented. (J. J. Basinski and K.D. Cocks) Csiro Canberra. No. 13. Pp. 59- 65.
19
Kammeier, D. H. (2003). Rural- urban and subregional linkages in the Mekong region. ADB. Bankok. Pp. 9-22. http:// www.adb.org/projects/37156-012/main.
20
Malczewski, J. (2003-2004). "GIS-based Land-use Suitability Analysis: A Critical Overview". Progress in Planning. No. 62 (1). Pp. 3. Doi: 10.1016/ j. progress.
21
Martic, M. and Savic, G. (2001). "An application of DEA for comparative analysis and ranking of egions in Sebia with regarde to social-economic development". European Journal of Operetional Research. No. 132. Pp. 343-356.
22
Sicat, R.S.; E. J. M. Carranza & U. B. Nidumolu (2005). "Fuzzy Modeling of Farmers’ Knowledge for Land Suitability Classification". Agricultural Systems. No. 83. Pp. 49-75.
23
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد همبستگی فضایی بین سبزینگی و انرژی حرارتی سطوح کلانشهر تهران از طریق سنجش از دور (1395-1382)
انرژی حرارتی سطوح شهری (LST) متغیر کلیدی برای کنترل ارتباط بین شار حرارت تابشی، نهفته و محسوس است. بدین ترتیب تحلیل و درک پویایی LST و شناسایی ارتباط آن با تغییرات منشاء انسانی برای مدلسازی، پیشبینی تغییرات محیطی و، سرانجام، سیاستگذاری شهری لازم است. از سوی دیگر، هم افزایش مقدار پوشش گیاهی یکی از کاراترین استراتژیهای کاهش اثرات خرده اقلیم شهری است. بنابراین، تحلیل روند تغییرات حرارتی سطوح و میزان همبستگی فضایی سبزینگی گیاهی با این پدیده در اثر تحولات شهرنشینی و شهرسازی شهر تهران، بین سالهای 1395-1382 شمسی مورد پژوهش واقع شده است. تصاویر ماهوارهای بدون پوشش ابری و صاف کلانشهر تهران توسط ماهوارۀ Landsat8 برای مرداد ماه سال 1395 و ماهوارۀ Aster برای مرداد ماه سال 1382 به کمک نرمافزار Envi و، از طریق الگوریتمهای مختلف در سنجش از دور به الگوهای فضایی میزان حرارت سطوح و شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) کلانشهر تهران تبدیل شده است. خروجیهای فضایی نشان میدهد در طی تقریباً یک دهه اخیر کمینه انرژی حرارتی سطوح c̊ 3.67 و میانگین انرژی حرارتی سطوح به میزان c̊ 0.47 با کاهش همراه بوده و این در صورتی است که میانگین مقدار شاخص پوشش گیاهی نرمال شده هم از 0.06- به 0.10 افزایش یافته است. همچنین برآورد همبستگی فضایی شاخص NDVI با LST در یک دهۀ اخیر در مناطق 22گانه شهر تهران هم حاکی از کاهش 0.02 است. این کاهش همبستگی نشان از افزایش نقش فعالیتهای انسانی بر میزان دما و انرژی حرارتی سطوح شهری دارد. بنابراین، با توجه به نتایج بهدست آمده جهت کاهش مصرف انرژی شهری که در راستای به تعادل رساندن انرژی سطوح شهری است، نقش الگوهای مختلف توسعۀ کالبدی شهر بیش از پیش نمایان میگردد.
https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4393_d400ae8e4ececa24938ea47b1e7e4f97.pdf
2017-11-22
25
36
انرژی حرارتی سطوح شهری
جزیره حرارتی شهر
تعادل انرژی سطح
پوشش گیاهی نرمال شده
کلانشهر تهران
مجتبی
رفیعیان
rafiei_m@modares.ac.ir
1
دانشیار شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
فرشاد
نوریان
fnoorian@ut.ac.ir
2
دانشیار شهرسازی، دانشگاه تهران
AUTHOR
هادی
رضایی راد
hadi.r.rad@gmail.com
3
استادیار شهرسازی، دانشگاه بوعلی سینا
AUTHOR
دارابی، حسن؛ سورتیجی، سجاد (پاییز 1392). «ارزیابی استراتـژیک محیط زیستی بر روی شاخص تناسب کاربری اراضی (مطالعه موردی: منطقه یک کلانشهر تهران)». فصلنامه علمی- پژوهشی برنامهریزی توسعه کالبدی (برنامهریزی کالبدی- فضایی سابق). سال دوم. شماره چهارم.
1
رضایی راد، هادی (1396). تحلیل اثرات برنامهریزی کالبدی بر تعادل انرژی در نواحی شهر تهران. رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
2
رضاییراد، هادی و رفیعیان، مجتبی (1393). ارزیابی و سنجش اثرات فرم معماری مجتمعهای مسکونی در میزان غلظت آلودگی هوا با استفاده از Envi-met (نمونه موردی: قیطریه تهران). اولین همایش علمی- دانشجویی هوای پاک. تهران: جهاد دانشگاهی، دانشگاه بهشتی.
3
ـــــــــــ (1395). «برآورد تغییرات فضایی- زمانی شدت جزیره حرارتی کلانشهر تهران با استفاده از تصاویر ماهواره ای Landsat8 و Aster». فصلنامه علمی- پژوهشی برنامهریزی منطقهای مرودشت.
4
ـــــــــــ (1396). «روندیابی تغییرات حرارتی سطوح شهر تهران با استفاده از تصاویر ماهوارهای». نشریه علمی- پژوهشی پژوهشهای محیط زیست. تهران.
5
Abrams, Michael, Simon, Hook (2005). ASTER User Handbook. Version 2. Jet Propulsion Laboratory.
6
Anderson, M., et. al. (2008). "A thermal- based remote sensing technigue for routine mapping of land- surface carbon, water and energy fluxes from field to regional scales". Remote Sensing of Environment. 112 (12). Pp. 4227-4241.
7
André, C., et. al. (2015). "Land surface temperature retrieval over circumpolar Arctic using SSM/I–SSMIS and MODIS data". Remote Sensing of Environment. 162. Pp. 1-10.
8
Bhang, K.J., et. al. (2009). "Evaluation of the Surface Temperature Variation With Surface Settings on the Urban Heat Island in Seoul, Korea, Using Landsat-7 ETM+ and SPOT". Geoscience and Remote Sensing Letters. IEEE. Vol. 6. Issue: 4. Pp. 708- 712.
9
Bobrinskaya, Maria (2012). Remote Sensing for Analysis of Rela- Tionships between Land Cover and Land Surface Temperature in Ten Megacities. (December).
10
Chander, G., et. al. (2009). "Summary of current radiometric". Remote sensing of environmental. 113(5). Pp. 893-903.
11
Collatz, G.J., et. al. (2000). "A mechanism for the influence of vegetation on the response of the diurnal temperature range to changing climate". Geophys. Res. Lett. 27. Pp. 3381-3384.
12
Gartland, Lisa (2008). Heat Islands Understanding and Mitgating Heat in Urban Areas. Earthscan in the UK and USA in: Typeset by MapSet Ltd. Gateshead. U. K.
13
Guillevic, Pierre., et. al. (2012). "Land Surface Temperature product validation using NOAA's surface climate observation networks—Scaling methodology for the Visible Infrared Imager Radiometer Suite (VIIRS) ". Remote Sensing of Environment. 124.
14
Huang, C., et. al. (2010). "An automated approach for reconstructing recent forest disturbance history using dense Landsat time series stacks". Remote Sens. Environ. 114. Pp. 183–198.
15
José, A., et. al. (2004). "Land surface temperature retrieval from LANDSAT TM 5". Remote Sensing of Environment. 90. Pp. 434 – 440.
16
Kerr, Y., et. al. (2004). Land surface temperature retrieval: Techniques and applications: Case of the AVHRR. In D. A. Quattrochi, & J. C. Luwall (Eds.). Thermal remote sensing in land surface processes. (pp. 33–109). Boca Raton Fl.: CRC Press.
17
Kotroni, J., et. al. (2009). "Analyses of summer lightning activity and precipitation in the Central and Eastern Mediterranean". Atmospheric Research. 91.pp.453-458.
18
Li, Hui (2016). Pavement Materials for Heat Island Mitigation: Design and Management Strategies. Oxford. UK: Elsevier.
19
Markham, B.L., et. al. (2004). "Landsat sensor performance: History and current status. IEEE Trans". Geosci. Remote Sens. 42. Pp. 2691–2694.
20
Meng, Q.Y., et. al. (2009). "Determinants of indoor and personal exposure to PM2.5 of indoor and outdoor origin during the RIOPA study". Atmos Environ. 43(36). Pp. 5750–5758.
21
Moran, M., et. al. (2009). "Partitioning evapotranspiration in semiarid grassland and shrubland ecosystems using time series of soil surface temperature". Agricultural and Forest Meteorology. 149. Pp. 59–72.
22
Niu, C. Y., et. al. (2015). "Analysis of soil moisture condition under different land uses in the arid region of Horqin sandy land, northern China". Solid Earth. 6. Pp. 1157 -1167.
23
Owen, T.W., et. al. (1998). "Remotely sensed surface parameters governing urban climate change". Internal Journal of Remote Sensing. 19. Pp. 1663-1681.
24
Pitman, A., et. al. (2011). "Importance of background climate in determining impact of land-cover change on regional climate". Nature Climate Change. 1. Pp. 472–475.
25
Rajeshwari, A.; Mani, N. D. (2014). "ESTIMATION OF LAND SURFACE TEMPERATURE OF DINDIGUL DISTRICT USING LANDSAT 8 DATA". International Journal of Research in Engineering and Technology. Vol. 03. Issue 05.
26
Rezaei Rad, Hadi.; Rafieian, Mojtaba (2016). Evaluating The Effects of High rise building On Urban Heat Island by Sky View Factor (A case study: Narmak neighborhood Tehran). Basic Studies and New Technologies of Architecture and Planning Naqshejahan, Tatbiat Modares. Tehran.
27
Rezaei Rad, Hadi., et. al. (2016). "Evaluating the effects of increasing of building height on land surface temperature". International Journal of Urban Management and Energy Sustainability. 1 (1). Pp. 11-16.
28
Roy, D. P., et. al. (2014). "Landsat-8: Science and product vision for terrestrial global change research". Remote Sens. Environ. 145. Pp. 154–172.
29
Santamouris, Mat.; Kolokotsa, Denia (2016). URBAN CLIMATE MITIGATION. First published 2016 by Routledge. New York.
30
Shukla, J.; Mintz, Y. (1982). "The influence of land-surface-evapotranspiration on the earth’s climate". Science. 247. Pp. 1322–1325.
31
Sobrino, J. A., et. al. (1993). "Caselles, V.; Coll, C. Theoretical split-window algorithms for determining the actual surface temperature". Il Nuovo Cimento. 16. Pp. 219–236.
32
Srivanit, Manat.; Hokao, Kazunori (2012). Thermal Infrared Remote Sensing for Urban Climate and Environmental Studies: An Application for the City of Bangkok, Thailand, JARS. 9(1).
33
Sun, J., et. al. (2011). "Parameter estimation of coupled water and energy balance models based on stationari constraints of surface state, Water Resour". Res. 47. W02515.
34
Svensson, M. K.; Eliasson, I. (2002). "Diurnal air temperatures in built‐up areas in relation to urban planning, Landsc". Urban Plan. Vol. 61. No. 1. Pp. 37–54.
35
Tan, J., et. al. (2009). "The urban heat island and its impact on heat waves and human health in Shanghai". Int. J. Biometeorol. 54. Pp. 75–84.
36
Tran, N., et. al. (2009). "Strategies for Design and Construction of High‐Reflectance Asphalt Pavements". Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board. No. 2098. Transportation Research Board of the National Academies. Washington, D.C. pp. 124–130.
37
Weng, Q. (2009). "Thermal infrared remote sensing for urban climate and environmental studies: Methods, applications, and trends". ISPRS Journal of Photogrammetry and Remote Sensing 64. Pp. 335–344.
38
Weng, Q., et. al. (2014). "Generating daily land surface temperature at Landsat resolution by fusing Landsat and MODIS data". Remote Sens. Environ. 145. Pp. 55–67.
39
Yang, X., et. al. (2013). "Evaluation of a microclimate model for predicting the thermal behavior of different ground surfaces, Build". Environ. Vol. 60. Pp. 93–104.
40
Yuan, Fei., et. al. (2007). "Comparison of impervious surface area and normalized difference vegetation index as indicators of surface urban heat island effects in Landsat imagery". Remote Sensing of Environment. 106.
41
Zareie, S., et. al. (2016). "Derivation of land surface temperature from Landsat Thematic Mapper (TM) sensor data and analyzing relation between land use changes and surface temperature". Manuscript under review for journal Solid Earth.
42
Zhou, Y.; Ren, G. (2011). "Change in extreme temperature event frequency over mainland China, 1961–2008". Clim. Res. 50. Pp. 125–139.
43
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر پراکندهروی بر احساس امنیت کالبدی در سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: شهرستان بینالود)
یکی از شاخصهای مؤثر در شکلگیری احساس امنیت، شکل و فرم محیط کالبدی سکونتگاه است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پراکنده روی بر احساس امنیت کالبدی سکونتگاههای روستایی در شهرستان بینالود، براساس رویکرد CPTED است. پژوهش حاضر، از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 8 روستای شهرستان بینالود با جمعیتی بالغ بر 5766 خانوار روستایی، است که حجم نمونهای برابر 190 خانوار با روش نمونهگیری تصادفی- طبقهای انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که شاخص کیفیت معابر با میانگین 3.05 در ایجاد احساس امنیت روستاییان کمترین تأثیر را داشته است. در مقابل شاخصهای پوشش گیاهی (با میانگین 3.35)، دانهبندی و تراکم (با میانگین 3.26) و نظارت طبیعی یا غیررسمی (با میانگین 3.24)، در ارتقاء احساس امنیت ساکنان تأثیر بیشتری داشتهاند. با توجه به نتایج همبستگی پیرسون، مشخص شد که بین متغیر پراکنده روی و متغیر احساس امنیت کالبدی رابطه معنیدار و غیرمستقیم با ضریب 2/0- وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان میدهد که شاخص کالبدی - فضایی با ضریب تأثیر 0.354- بیشترین میزان اثر مستقیم بر احساس امنیت کالبدی دارد. در ادامه با محاسبه ضرایب غیرمستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته اصلی در مراحل چهارگانه تحلیل مسیر و محاسبه کل اثرات مستقیم و غیرمستقیم پرداخته شد که درنتیجه آن شاخص کالبدی - فضایی با ضریب تأثیر 0.354- و در مرتبه بعد شاخص اجتماعی با ضریب تأثیر 0.142- و شاخص زیستمحیطی با ضریب تأثیر 0.129- بیشترین تأثیر را بر شکلگیری احساس امنیت کالبدی دارند.
https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4394_f53866e5506bfc3566cc4088780a1321.pdf
2017-11-22
37
62
احساس امنیت
رویکرد CPTED
پراکنده روی کالبدی
شهرستان بینالود
علی اکبر
عنابستانی
anabestani@um.ac.ir
1
دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
مهدی
جوانشیری
me.javan65@gmail.com
2
دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
احمدآبادی، زهره؛ صالحی هیکویی، مریم؛ احمدآبادی، علی (1387). «رابطه مکان و جرم: مطالعه آسیبشناسی گیم نتهای شهر تهران». فصلنامه رفاه اجتماعی. سال هفتم. شماره 27. صص 275-253.
1
احمدی، مارال (1391). ارتقاء سطح امنیت محیطی در محله تاریخی عود لاجان تهران با استفاده از رویکرد CPTED (نمونه موردی: بافت مسکونی امامزاده یحیی). پایاننامه کارشناسی ارشد. دانشکده هنر و معماری- گروه شهرسازی. استاد راهنما وحید شالی امینی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
2
ادیبی سعدی نژاد، فاطمه؛ عظیمی، آزاده (1390). «تبیین امنیت در محیط شهری بر مبنای پارامترهای کالبدی و طراحی (مورد شهر بابلسر)». فصلنامه آمایش محیط. شماره 15. صص 105-81.
3
استانداری خراسان رضوی (1395). آخرین تقسیمات کشوری شهرستان بینالود. مشهد: استانداری خراسان رضوی.
4
اسماعیلپور، نجما (1390). «بررسی تأثیر رشد پراکنده بر نابودی اراضی کشاورزی صفاشهر و راهبردهای تعدیل آن». مجله پژوهش و برنامهریزی شهری. سال دوم. شماره چهارم. صص 96- 73.
5
ایرانمنش، نسیم (1384). «استفاده از اصول جلوگیری از جرائم از طریق طراحی محیطی و بررسی اجمالی آن در ایران». فصلنامه مسکن و محیط روستا». شماره 110. صص 35-15.
6
ایزدی، محمد سعید؛ حقی، محمدرضا (1394). «ارتقای احساس امنیت در فضاهای عمومی با بهرهگیری از طراحی شهری (نمونه مطالعه: میدان امام شهر همدان)». نشریه هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی. دوره ۲۰. شماره ۲. صص 12-5.
7
بمانیان، محمدرضا؛ محمودینژاد، هادی (1388). امنیت و طراحی شهری. تهران: هله.
8
پارسی، حمیدرضا؛ فرمهینی فراهانی، بهزاد (1393). «تحلیل پدیده پراکنده روی شهری در دامنههای شهرهای بزرگ (مطالعه موردی؛ دامنههای شمالی اصفهان)». فصلنامه مطالعات شهری. شماره دهم. صص 62-49.
9
پورجعفر، محمدرضا؛ محمودینژاد، هادی؛ رفیعیان، مجتبی؛ انصاری، مجتبی (1387). «ارتقاء امنیت محیطی و کاهش جرائم شهری با تأکید بر رویکرد CPTED». نشریه بینالمللی علوم مهندسی دانشگاه علم و صنعت ایران. جلد 19. شماره 6. صص 82-73.
10
جکوبز، ج. (1386). مرگ و زندگی شهرهای بزرگ امریکایی. (ح. پارسی و آ. افلاطونی، مترجم). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
11
جیسون، سوزان (1387). طراحی محیطی جرم-ستیز: پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی. ترجمه محسن کلانتری و ابوذر سلامی بیرامی. تهران: دفتر تحقیقات پلیس پیشگیری ناجا.
12
حسنوند، احسان؛ حسنوند، اسماعیل (1390). «بررسی عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی جوانان (مطالعه موردی شهرستان سلسله)». فصلنامه نظم و امنیت انتظامی. شماره چهارم. سال چهارم. صص 80-59.
13
حسینی، فرزانه (1387). بررسی و ارائه شاخصهای کالبدی-کارکردی مؤثر بر ارتقاء امنیت فضاهای عمومی شهری. استاد راهنما: محمدرضا بمانیان. رساله کارشناسی ارشد شهرسازی. دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس.
14
خندان، محمد (1391). پراکندهروی شهری و عوامل مؤثر در ایجاد آن ( مطالعه موردی شهر رشت). پایاننامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی گرایش برنامهریزی شهری. گروه شهرسازی. دانشکده هنر و معماری، دانشگاه کردستان.
15
دربان آستانه، علیرضا (1393). «ارزیابی و تحلیل احساس امنیت روستاییان نواحی مرزی (مطالعه موردی: استان ایلام)». فصلنامه علمی -پژوهشی برنامهریزی فضایی (جغرافیا). سال چهارم. شماره چهارم. (پیاپی 15). صص 156-129.
16
دربان آستانه، علیرضا؛ عسگری، حشمتاله؛ قربانی، فاطمه (1392). «تحلیل فضایی و پهنهبندی احساس امنیت روستاییان شهرستان شیروان و چرداول». مجله آمایش جغرافیایی فضا. سال سوم. شماره نهم. صص 126-105.
17
رضوان، علی؛ فتحی، منصور (1391). «بررسی عوامل مرتبط بااحساس ناامنی در محلات شهری؛ در ناحیۀ ۳ منطقۀ ۱۷ شهرداری تهران». فصلنامه رفاه اجتماعی. دوره 12. شماره 45. صص 479-451.
18
رفیعپور، فرامرز (1378). آنومی یا آشفتگی اجتماعی (پژوهشی در زمینۀ پتانسیل آنومی در شهر تهران). تهران: انتشارات سروش.
19
رهنما، محمدرحیم؛ عباسزاده، غلامرضا (1387). اصول، مبانی و مدلهای سنجش فرم کالبدی شهر. چاپ اول. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
20
زبردست، اسفندیار؛ حبیبی، سارا (1388). «بررسی پدیده پراکندهروی و علل آن در شهر زنجان». نشریه هنرهای زیبا _ معماری و شهرسازی. شماره 38.
21
زنگنه شهرکی، سعید (1390). تحلیل اثرات اجتماعی- اقتصادی و زیستمحیطی گسترش افقی شهر و چگونگی بهکارگیری سیاستهای رشد هوشمند شهری (مطالعه موردی: شهر یزد). رساله دکتری. دانشگاه تهران.
22
زنگیآبادی، علی؛ زنگنه، مهدی (1390). «سنجش احساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان شهرهای کوچک و مرزی (مطالعه موردی: شهر خواف)». فصلنامه دانش انتظامی. دوره 13. شماره 1. پیاپی 50. صص 65- 41.
23
زیاری، کرامتاله؛ مهدی، علی؛ مهدیان بهنمیری، معصومه (1392). «تحلیلی بر امنیت فضاهای عمومی شهر مورد: پارکهای مناطق چهارگانه شهرداری قم». مجله آمایش جغرافیایی فضا. سال سوم. پیاپی 7. صص 25-50.
24
زیردست، اسفندیار؛ شادزاویه، هادی (1390). «شناسایی عوامل مؤثر بر پراکندهروی شهری و ارتباط آن با ساختار فضایی شهر (نمونه موردی: شهر ارومیه)». نشریه نامه معماری و شهرسازی. شماره 7. صص 112-89
25
سلطانی، علی؛ ایزدی، حسن؛ مزینی، سمانه (1388). «نقش ویژگیهای کالبدی شهر در روابط اجتماعی و احساس امنیت شهروندان». فصلنامه دانش انتظامی. دوره 11. شماره 1. پیاپی 42. صص 63-32.
26
سیفالدینی، فرانک (1388). مبانی برنامهریزی شهری. تهران: آییژ.
27
شکوهی، حسین (1390). دیدگاههای نو در جغرافیای شهری. جلد اول. تهران: انتشارات سمت.
28
صالحی، اسماعیل (1387). ویژگیهای محیطی فضاهای شهری امن. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
29
ـــــــــــ (1390). برنامهریزی و طراحی محیطی امنیت در محیطزیست شهری. تهران: سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور.
30
طبیبیان، منوچهر؛ اسدی، ایرج (1387). «بررسی و تحلیل عوامل پراکندهروی در توسعه فضایی مناطق کلانشهری». فصلنامه نامه هنر. شماره 2. ص 23-5
31
عبدلی، اصغر؛ محمدی، جمال؛ ابراهیمی، رضا (1393). «تحلیلی بر میزان احساس امنیت اجتماعی گردشگران شهری (مطالعه موردی: گردشگران داخلی شهر اصفهان)». نشریه جغرافیا و برنامهریزی. سال 18. شماره 50. صص 257-235.
32
غفاری، علی؛ نعمتیمهر، مرجان؛ عبدی، ثمانه (1392). «تکامل رویکرد پیشگیری از جرم مبتنی بر طراحی محیطی (CPTED) در محیطهای مسکونی». فصلنامه مسکن و محیط روستا. شماره 144. صص 16-3.
33
قرایی، فریبا؛ راد جهانبانی، نفیسه؛ رشیدپور، نازیلا (۱۳۸۹). «بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری». مجله آرمانشهر. شماره چهارم. صص 32-17.
34
قرخلو، مهدی؛ زنگنه شهرکی، سعید (1388). «شناخت الگوی رشد کالبدی- فضایی شهر با استفاده از مدلهای کمی (مطالعه موردی: شهر تهران)». مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی. سال 20. شماره پیاپی 34. شماره 2. صص 40 19.
35
کاظمی، سیدمهدی؛ موسی رفیعیان، مجتبی؛ قسمی شاه گلدی، علی (1393). «عوامل مؤثر بر بهبود امنیت محلات شهری؛ مورد مطالعه، محله جنتآباد شمالی شهر تهران». فصلنامه فضای جغرافیایی. شماره 45 سال چهاردهم. صص 129-147.
36
کامران، حسن؛ وارثی، حمیدرضا؛ پریزادی، طاهر؛ حسینی امینی، حسن (1390). «بررسی نقش طرحهای توسعه کالبدی در پراکنده روی شهری یا رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی: شهر سنندج)». مجله جغرافیا و توسعه ناحیهای. شماره 17. صص 209-179.
37
کلارک، رونالد (1384). «بستن کوچهها و معابر و کاهش جرم». ترجمه: مهدی مقیمی و مجید قورچی بیگی. مجله دانش انتظامی. سال 7. شماره 27. صص 186-163.
38
کمانرودی کجوری، موسی؛ عزیزپور، فرهاد؛ جانبازی، علی (1393). «پراکندهروی شهر شیراز و تغییرات اقتصادی، اجتماعی و کالبدی روستاهای پیرامون (مورد: روستای گویم)». فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. سال سوم. شماره 3. پیاپی 9. صص 62-41.
39
لطفی، صدیقه؛ بردی، رحیم؛ مرادنژاد، آنا؛ ساسانپور، محمد (1393). «بررسی احساس امنیت در فضاهای عمومی (مطالعه موردی کلانشهر شیراز)». مجله پژوهش و برنامهریزی شهری. سال 5. شماره 19. صص 56-39.
40
لنگ، جان (1390). آفرینش نظریه معماری. ترجمه علیرضا عینی فر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
41
مرکز آمار ایران (1390). سرشماری عمومی نفوس و مسکن- شناسنامه آبادی شهرستان بینالود. تهران: مرکز آمار ایران.
42
مستوفیالممالکی، رضا؛ بهرامی، فریبا (1393). «بررسی راهکارهای پیشگیری محیطی از جرم با استفاده از رویکرد CPTED». دوره 6. شماره 24. صص 134-91.
43
مشکینی، ابوالفضل؛ مولایی قلیچی، محمد؛ خاوریان گرمسیر، امیررضا (1395). «روندهای پراکندهروی شهری و برنامهریزی توسعۀ فضایی پایدار (مطالعه موردی: منطقه 2 تهران)». نشریه معماری و شهرسازی پایدار. دوره 4. شماره 2. صص 43-54.
44
ملتفت، حسین؛ عربی، علی (1392). «بررسی رابطه ساختار محله و احساس امنیت با اکید بر مشارکت اجتماعی ساکنان (مطالعه موردی: شهر کرج)». فصلنامه توسعه اجتماعی. دوره 8. شماره 2. صص 114- 97.
45
مؤیدی، محمد؛ علینژاد، منوچهر؛ نوایی، حسین (1392). «بررسی نقش مؤلفههای منظر شهری در ارتقای سطح احساس امنیت در فضاهای عمومی شهری (نمونه موردمطالعه، محله اوین تهران)». فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی. شماره 35. ص 159 – 191.
46
نوروزی، فیضاله؛ فولادی سپهر، سارا (1388). «بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان 29-15 ساله شهر تهران و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن». نشریه راهبرد. دوره 18. شماره 53 (ویژه بررسیهای فرهنگی و اجتماعی). صص 159 - 129.
47
نیومن، ا. (1387). خلق فضاهای قابل دفاع. (ف. رواقی، ک. صابر، مترجم). تهران: طحان.
48
ویلسون، جیمز؛ کلینگ، جرج (1382). «نظریه پنجرههای شکسته- پلیس و امنیت محلی». ترجمه محمد صادری توحید خانه. مجله حقوقی و قضایی دادگستری. شماره 43. صص 204-179.
49
Abdullah, A.; Razak, N. A.; Salleh, M. N. M. & Sakip, S. R. M. (2012). "Validating crime prevention through environmental design using structural equation model". Procedia-Social and Behavioral Sciences. 36. Pp. 591-601.
50
Alberti, M. (2005). "The effects of urban patterns on ecosystem function". International regional science review. 28(2). Pp. 168-192.
51
Basu, P. & Chakraborty, J. (2008). "The other side of sprawl: a county-level analysis of farm loss in Florida". Southeastern geographer. 48(2). Pp. 219-235.
52
Beavon, D. J.; Brantingham, P. L. & Brantingham, P. J. (1994). "The influence of street networks on the patterning of property offenses". Crime prevention studies. 2. Pp. 115-148.
53
Bell, W. (1998). "Women and Community Safety". Bell Planning Associates South Australia. No. 32. Pp. 1-26.
54
Bennett, T. (1986). Situational crime prevention from the offenders' perspective. Situational Crime Prevention: From Theory into Practice, Her Majesty's Stationery Office, London.
55
Carmona, M. (2010). Public places, urban spaces: the dimensions of urban design. Routledge.
56
Casteel, C. & Peek-Asa, C. (2000). "Effectiveness of crime prevention through environmental design (CPTED) in reducing robberies". American Journal of Preventive Medicine. 18(4). Pp. 99-115.
57
Cleveland, G. & Saville, G. (2003). "An Introduction to 2nd Generation CPTED: Part 1". CPTED Perspectives: The International CPTED Association Newsletter. 6(2). Pp. 4-8.
58
Club, S. (1998). Sprawl: The dark side of the American dream. Sierra Club Sprawl Report. Available at www. sierraclub.org/sprawl.report98/report.asp.
59
Cozens, P. M. (2000). Investigating defensible space and the criminogenic capacity of characteristic British housing designs. (Doctoral dissertation, University of Glamorgan).
60
Cozens, P. M.; Saville, G. & Hillier, D. (2005). "Crime prevention through environmental design (CPTED): a review and modern bibliography". Property management. 23(5). Pp. 328-356.
61
Dieleman, F. & Wegener, M. (2004). "Compact city and urban sprawl". Journal of Built Environment. 30(4). Pp. 308-323.
62
Downs, A. (1998). "How America's cities are growing: The big picture". Brookings Review. 16(4). Pp. 8-12.
63
EEA. (2006). Urban Sprawl in Europe. European Environment Agency Report, No.10/2006. Copenhagen 2006. Available at www.eea.europa.eu.
64
El Nasser, H. & Overberg, P. (2001). A comprehensive look at sprawl in America. USA Today. 22(1).
65
Ewing, R. (1997). "Is Los Angeles-style sprawl desirable? ". Journal of the American planning association. 63(1). Pp. 107-126.
66
Ewing, R.; Meakins, G.; Hamidi, S. & Nelson, A. C. (2014). "Relationship between urban sprawl and physical activity, obesity, and morbidity–update and refinement". Health & place. 26. Pp. 118-126.
67
Ewing, R.; Pendall, R. & Chen, D. (2003). "Measuring sprawl and its transportation impacts". Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board. (1831). Pp. 175-183.
68
Fang, S.; Gertner, G. Z.; Sun, Z. & Anderson, A. A. (2005). "The impact of interactions in spatial simulation of the dynamics of urban sprawl". Landscape and urban planning. 73(4). Pp. 294-306.
69
Fennelly, L. (2013). Effective physical security. Elsevier, USA, 4th edition, Butterworth-Heinemann.
70
Foster, S.; Knuiman, M.; Villanueva, K.; Wood, L.; Christian, H. & Giles-Corti, B. (2014). "Does walkable neighbourhood design influence the association between objective crime and walking? ". International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity. 11(1). P. 1.
71
Galster, G.; Hanson, R.; Ratcliffe, M. R.; Wolman, H.; Coleman, S. & Freihage, J. (2001). "Wrestling sprawl to the ground: defining and measuring an elusive concept". Housing policy debate. 12(4). Pp. 681-717.
72
Hasse, J. E. & Lathrop, R. G. (2003). "Land resource impact indicators of urban sprawl". Applied geography. 23(2). Pp. 159-175.
73
Hess, G. R. (2001). Just what is Sprawl? Anyway, Available at this web, www4. ncsu. edu/~ grhess.
74
Hinkle, J. C. (2005). The impact of disorder on fear of crime: A test of the first link of broken windows (Doctoral dissertation).
75
Hutchison, Pay (2010). Encyclopedia of urban studies, Sage publication. London & New York.
76
Jacobs, J. (1961). The Death and Life of Great American Cities. New York: Random house: Vintage Books
77
Jiang, F.; Liu, S.; Yuan, H. & Zhang, Q. (2007). "Measuring urban sprawl in Beijing with geo-spatial indices". Journal of Geographical Sciences. 17(4). Pp. 469-478.
78
Karakus, O.; McGarrell, E. F. & Basibuyuk, O. (2010). "Fear of crime among citizens of Turkey". Journal of Criminal Justice. 38(2). Pp. 174-184.
79
Lindstrom, M.; Moghaddassi, M. & Merlo, J. (2003). "Social capital and leisure time physical activity: a population based multilevel analysis in Malmö, Sweden". Journal of Epidemiology and Community Health. 57(1). P. 23.
80
Little, J.; Panelli, R. & Kraack, A. (2005). "Women's fear of crime: A rural perspective". Journal of Rural Studies. 21(2). Pp. 151-163.
81
Ludlow, D. (2009). Ensuring quality of life in Europe's cities and towns.
82
Meyer, T. & Qhobela, M. (1998). The history of crime prevention through environmental design: A comparative study. CSIR. Division of building technology.
83
Mohammadi, J.; Zarabi, A. & Mobaraki, O. (2012). "Urban Sprawl Pattern and Effective Factors on Them: The Case of Urmia City, Iran". Journal of Urban & Regional Analysis. 4(1). Pp. 77-89.
84
Newman, O. (1976). Design guidelines for creating defensible space. Washington, D. C: U.S. Government Printing Office.
85
Newman, O. (1996). Creating Defensible Space. US Department of Housing and Urban Development, Office of Policy Development and Research. Institute for Community Design Analysis, Center for Urban Policy Research, Rutgers University., Washington, DC.
86
Parnaby, P. (2006). "Crime prevention through environmental design: Discourses of risk, social control, and a neo-liberal context". Canadian Journal of Criminology and Criminal Justice. 48(1). Pp. 1-30.
87
Pettersson, G. (1997). Crime and mixed use development. Reclaiming the City: Mixed Use Development. Pp. 179-202. Spon, London.
88
Polidoro, M.; de Lollo, J. A. & Fernandes Barros, M. V. (2011). "Environmental impacts of urban sprawl in Londrina, Paraná, Brazil". Journal of Urban and Environmental Engineering. 5(2). Pp. 73-83.
89
Pourahmad, A. H. M. A. D.; Baghvand, A.; Zangenehe Shahraki, S. & Givehchi, S. (2007). "The impact of urban sprawl up on air pollution". International Journal of Environmental Research. 1(3). Pp. 252-257.
90
Saunders, W. S. (Ed.). (2005). Sprawl and suburbia: A Harvard design magazine reader. (Vol. 2). U of Minnesota Press.
91
Saville, G. & Cleveland, G. (1997, December). "2nd generation CPTED: an antidote to the social Y2K virus of urban design". In 2nd Annual International CPTED Conference, Orlando. FL. Vol. 3. No. 5.
92
Saville, G. & Cleveland, G. (2003). "An introduction to 2nd Generation CPTED: Part 2". CPTED Perspectives: The International CPTED Association Newsletter. 6(1). Pp. 7-9.
93
Saville, G., & Cleveland, G. (2006). "CPTED and the social city: The future of capacity building". The CPTED journal. Pp. 45 -53.
94
Scarborough, B. K.; Like-Haislip, T. Z.; Novak, K. J.; Lucas, W. L. & Alarid, L. F. (2010). "Assessing the relationship between individual characteristics, neighborhood context, and fear of crime". Journal of Criminal Justice. 38(4). 819-826.
95
Scheider, M. C.; Rowell, T. & Bezdikian, V. (2003). "The impact of citizen perceptions of community policing on fear of crime: Findings from twelve cities". Police Quarterly. 6(4). Pp. 363-386.
96
Spelman, W. (1993). "Abandoned buildings: Magnets for crime? ". Journal of Criminal Justice. 21(5). Pp. 481-495.
97
Squires, G. D. (Ed.). (2002). Urban sprawl: Causes, consequences, & policy responses. The Urban Insitute.
98
Su, W.; Gu, C.; Yang, G.; Chen, S. & Zhen, F. (2010). "Measuring the impact of urban sprawl on natural landscape pattern of the Western Taihu Lake watershed, China". Landscape and Urban Planning. 95(1). Pp. 61-67.
99
Yue, W.; Liu, Y. & Fan, P. (2013). "Measuring urban sprawl and its drivers in large Chinese cities: The case of Hangzhou". Land use policy. 31. Pp. 358-370.
100
Zanganeh Shahraki, S.; Sauri, D.; Serra, P.; Modugno, S.; Seifolddini, F. & Pourahmad, A. (2011). "Urban sprawl pattern and land-use change detection in Yazd, Iran". Habitat International. 35(4). Pp. 521-528.
101
Zelinka, A. & Brennan, D. (2001). SafeScape. Creating Safer, More Livable Communities through Planning and Design.
102
ORIGINAL_ARTICLE
کاوش ارتباط بین مرکزیت شبکه گذربندی و مکانگزینی فعالیتهای تجاری و خدماتی در شهر قم
شناخت ویژگیهای ساختاری شبکه گذربندی شهر نقشی حیاتی در درک رویدادهای پویا و در حال تحول شهر دارد. یکی از تأثیرگذارترین این ویژگیها همان مرکزیت1 شبکه گذربندی است که با توجه به مطالعات پیشین تأثیری قابل توجه بر رخدادهایی همچون چگونگی پراکنش فعالیتها، به ویژه فعالیتهای تجاری و خدماتی، دارد که خود بر چگونگی توزیع ترافیک سواره و پیاده در شهر تأثیرگذار است. از اینرو، مطالعه مرکزیت شبکه گذربندی کمک شایانی به برنامهریزی کاربریها و ترافیک شهر مینماید. این مقاله با هدف تبیین ارتباط بین مرکزیت شبکه گذربندی و مکانگزینی فعالیتهای تجاری و خدماتی، ضمن مرور مفاهیم کلیدی مرتبط با مرکزیت شبکه گذربندی، به طور ویژه به مفهوم مرکزیت متریک در شبکه گذربندی شهر پرداخته، به مدلسازی مرکزیت شبکه گذربندی شهر قم با استفاده از روش ارزیابی چندگانه مرکزیت2 (MCA) با در نظر گرفتن شاخصهای مرکزیت شبکه میانراهی، نزدیکی کلی و نزدیکی محلی میپردازد. در نهایت مدل مرکزیت شبکه گذربندی شهر قم با نقشه مکانگزینی فعالیتهای تجاری و خدماتی این شهر توسط روش برآورد تراکم هستهای3 (KDE) تبدیل به یک واحد شده، میزان همبستگی فضایی4 بین آنها ارزیابی میگردد. همبستگی بین لایههای متغیر یاد شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و نیز شاخص همبستگی فضایی (SCI)، تعریف شده توسط نگارندگان، اندازهگیری میگردد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که همبستگی مستقیم و بالایی بین شاخصهای مرکزیت شبکه گذربندی یادشده و مکانگزینی فعالیتهای تجاری و خدماتی در شهر قم برقرار است. بیشترین ضریب همبستگی مربوط به شاخص مرکزیت نزدیکی محلی5 و پس از آن شاخص مرکزیت میانراهی6 است و شاخص مرکزیت نزدیکی کلی7 در جایگاه سوم قرار دارد. بنابراین، مرکزیت شبکه گذربندی نقش مهمی در پراکنش فعالیتها در شهر قم داشته، فعالیتهای تجاری و خدماتی مکانهایی را برمیگزینند که موقعیت بهتری از نظر مرکزیت شبکه داشته باشند.
https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4395_6fb3208e05ade8610afce82278f77f05.pdf
2017-11-22
63
80
فعالیتهای تجاری و خدماتی
مرکزیت شبکه گذربندی
ارزیابی چندگانه مرکزیت (MCA)
برآورد تراکم هستهای (KDE)
همبستگی فضایی
وحید
زمانی
v.zamani@aui.ac.ir
1
دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
AUTHOR
محمود
محمدی
m.mohammadi4263@gmail.com
2
استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
LEAD_AUTHOR
محمود
قلعه نویی
m.ghalehnoee@aui.ac.ir
3
دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان
AUTHOR
Barthélemy, M. & Flammini, A. (2008). "Modeling Urban Street Patterns". Physical review letters. 100(13). 138702.
1
Boccaletti, S.; Latora, V.; Moreno, Y.; Chavez, M. & Hwang, D.-U. (2006). "Complex Networks: Structure and Dynamics". Physics reports. 424. (4). pp. 175-308.
2
Freeman, L. C. (1979). "Centrality in Social Networks Conceptual Clarification". Social networks. 1(3). pp. 215-239.
3
Hillier, B. (1996). Space Is the Machine: A Configurational Theory of Architecture. Cambridge University Press. Cambridge.
4
Hillier, B. (1999). "Centrality as a Process: Accounting for Attraction Inequalities in Deformed Grids". Urban Design International. 4(3-4). pp. 107-127.
5
Hillier, B. & Hanson, J. (1984). The Social Logic of Space. Cambridge University Press. Cambridge.
6
Hillier, Penn, A.; Hanson, J.; Grajewski, T. & Xu, J. (1993). "Natural Movement-or, Configuration and Attraction in Urban Pedestrian Movement". Environ Plann B. 20(1). pp. 29-66.
7
Jacobs, J. (1961). The Death and Life of Great American Cities. Vintage.
8
Marshall, S. (2005). Streets & Patterns. Spon. London: New York.
9
Mehaffy, M. W.; Porta, S.; & Romice, O. (2015). "The “Neighborhood Unit” on Trial: A Case Study in the Impacts of Urban Morphology". Journal of Urbanism: International Research on Placemaking and Urban Sustainability. 8(2). pp. 199-217.
10
Newman, P. & Kenworthy, J. (1999). Sustainability and Cities: Overcoming Automobile Dependence. Island Press.
11
Perry, C. A. (1929). "The Neighborhood Unit: A Scheme of Arrangement for the Family-Life Community Regional Plan of New York and Its Environs". New York: Arno Press. 3(4). p. 5.
12
Porta, S.; Crucitti, P.; & Latora, V. (2005). "The Network Analysis of Urban Streets: A Primal Approach". arXiv preprint physics/0506009.
13
Porta, S.; Crucitti, P. & Latora, V. (2006). "The Network Analysis of Urban Streets: A Dual Approach". Physica A: Statistical Mechanics and its Applications. 369(2). pp. 853-866.
14
Porta, S.; Latora, V. & Strano, E. (2010). Networks in Urban Design. Six Years of Research in Multiple Centrality Assessment Network Science. pp. 107-129. Springer.
15
Porta, S.; Latora, V.; Wang, F.; Rueda, S.; Cormenzana, B.; Càrdenas, F.; et al. (2009). "Correlating Densities of Centrality and Activities in Cities: The Cases of Bologna (It) and Barcelona (Es) ".
16
Porta, S.; Latora, V.; Wang, F.; Rueda, S.; Strano, E.; Scellato, S.; et. al. (2012). "Street Centrality and the Location of Economic Activities in Barcelona". Urban studies. 49(7). pp. 1471-1488.
17
Porta, S.; Latora, V.; Wang, F.; Strano, E.; Cardillo, A.; Scellato, S.; et. al. (2009). "Street Centrality and Densities of Retail and Services in Bologna, Italy". Environment and Planning B: Planning and design. 36(3). pp. 450-465.
18
Reneland, M. (2000). "Accessibility in Swedish Towns". Achieving sustainable urban form. E & FN Spon, Taylor & Francis Group, London. pp. 131-138.
19
Silverman, B. W. (1986). Density Estimation for Statistics and Data Analysis (Vol. 26). CRC press.
20
Taylor, J. (1997). Introduction to Error Analysis, the Study of Uncertainties in Physical Measurements.
21
Van Nes, A. (2002). Road Building and Urban Change: The Effect of Ring Roads on the Dispersal of Shop and Retail in Western European Towns and Cities. Agricultural University of Norway, Department of Land Use and Landscape Planning.
22
ـــــــــــــــــــ (2005). Typology of Shopping Areas in Amsterdam. Paper presented at the Proceedings Space Syntax. 5th International Symposium.
23
Wasserman, S. & Faust, K. (1994). Social Network Analysis: Methods and Applications (Vol. 8). Cambridge university press.
24
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل اثرات اعتبارات مقاومسازی مسکن بر احساس امنیت خانوارهای روستایی مطالعه موردی: دهستان معجزات، شهرستان زنجان
توجه به مسئله احساس امنیت به عنوان یکی از عوامل مهم در پویایی و سلامت محیط زندگی، در فرآیند برنامهریزی، طراحی و مدیریت سکونتگاهها ضروری است. در طی چند دهۀ اخیر، اجرای برنامهها و اقدامات متنوع، زمینۀ دگرگونیهایی را در محیطهای روستایی فراهم کرده است. ازجمله این برنامهها، اعطای اعتبارات مقاومسازی مسکن در نواحی روستایی کشور بوده است. تحقیق حاضر به بررسی اثرات اعتبارات مقاومسازی مسکن بر احساس امنیت خانوارهای روستایی میپردازد. تحقیق حاضر از نظر نوع کاربردی و ماهیت توصیفی- تحلیلی میباشد. روش گردآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) است. جامعه آماری تحقیق، 811 خانوار دریافتکننده اعتبارات مقاومسازی مسکن، در دوره زمانی 1395-1384 شمسی، در دهستان معجزات شهرستان زنجان میباشد که طبق فرمول کوکران با توزیع پرسشنامه در میان 231 خانوار به دست آمد. جهت تجزیهوتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون t جفت شده و آزمون ویلکاکسون) استفاده شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که رابطه معناداری میان احساس امنیت خانوارهای روستایی و ابعاد آن در قبل و بعد از دریافت اعتبارات مقاومسازی مسکن وجود دارد و احساس امنیت در زمان پس از دریافت اعتبارات (با میزان آماره t: 42.365-) افزایش یافته و بیشترین تأثیر را بر احساس امنیت مالی (با میزان آماره t: 44.282-) داشته است. همچنین یافتهها نشان میدهد که وضعیت شاخصهای ابعاد احساس امنیت (به جز شاخصهای عدم نگرانی از گسترش ایدز و معتادان و افزایش توجه به ناراحتی دیگران) بعد از ارائه این اعتبارات بهبود یافته است.
https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4396_b1785d345bcb6a21f316ef16aa44eb14.pdf
2017-11-22
81
98
توسعه روستایی
امنیت اجتماعی
کیفیت مسکن
استان زنجان
اعتبارات
بهروز
محمدی یگانه
behrozyeghaneh@yahoo.com
1
دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه زنجان
LEAD_AUTHOR
مهدی
چراغی
mahdicharaghi@yahoo.com
2
مدرس مدعو دانشگاه زنجان
AUTHOR
لیلا
اسلامی
leilaslamy@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه زنجان
AUTHOR
ابراهیمزاده، عیسی؛ یاری، منیر؛ فراهانی، راضیه و صحرایی، احمد (1391). تحلیلی بر رابطه احساس امنیت شهروندان و عملکرد پلیس موردشناسی؛ کلانتری 14 شهر زاهدان. همایش ملی شهرهای مرزی و امنیت. چالشها و رهیافتها.
1
احمدی، منیژه؛ چراغی، مهدی و ولائی، محمد (1393). «تحلیل عوامل مؤثر بر احساس امنیت در نواحی روستایی با تأکید بر سرمایه اجتماعی، مطالعه موردی: دهستان مرحمتآباد میانی، شهرستان میاندوآب». مسکن و محیط روستا. دوره 33. شماره 147. صص 119-109.
2
ادیبی سعدی نژاد، فاطمه و عظیمی، آزاده (1390). «تبیین امنیت در محیط شهری بر مبنای پارامترهای کالبدی و طراحی (مورد شهر بابلسر)». فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط. دوره 4. شماره 15. صص 105-81.
3
افتخاری، اصغر (1381). «ساختار و تأویل امنیت (درآمدی بر روششناسی تفسیری)». فصلنامه مطالعات راهبردی. دوره 5. شماره 15. صص 30-11.
4
بابایی، محمدعلی و قربانپور، مریم (1393). «ابعاد جرمزایی سیاست مسکن مهر». فصلنامه پژوهش حقوق کیفری. دوره 3. شماره 9. صص 33-56.
5
بخشی، قدیر و دوستدار، رضا (1392). «بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد مراکز نظارت همگانی (سامانه 197) ناجا در ارتقای احساس امینت اجتماعی». پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی. دوره چهارم. شماره 24. صص 70-43.
6
بدار، لوک؛ دزیل، ژوزه و لامارش، لوک (۱۳۸۰). روانشناسی اجتماعی. ترجمه حمزه گنجی. تهران: نشر ساوالان.
7
بذرافشان، جواد و روستا، مجتبی (1395). «ارزیابی عوامل مؤثر بر احساس امنیت در مناطق روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان جهرم)». فصلنامه برنامهریزی منطقهای. دوره 6. شمارۀ 23. صص 152-142.
8
بشیری، سجاد؛ ضیابخش، ندا؛ زارع، لیلا (1395). «بررسی راهکارهای شکلگیری ایمنی در محیطهای مسکونی از منظر روانشناسی محیط». دوره 3. شماره 9. صص 58-51.
9
بنازاده، زهرا (1394). تببین اثرات اعتبارات مقاومسازی و نوسازی مسکن بر احساس امنیت اجتماعی خانوارهای روستایی؛ مطالعه موردی: دهستان نوبندگان، شهرستان فسا. پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان.
10
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1396). آمار و عملکرد حوزه بازسازی و مسکن روستایی.
11
تولون، ب. (1374). جغرافیای سکونت «سکونتگاههای روستایی». ترجمه محمد مظاهری. تبریز: انتشارات دانشگاه تربیتمعلم تبریز.
12
جمالی، هاجر؛ شایگان، فریبا (1390). «نقش تاکسی بیسیم بانوان بر احساس امنیت زنان تهرانی». فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی. سال ششم. شماره اول. صص 114-95.
13
حسنوند، احسان؛ حسنوند، اسماعیل (1391). «بررسی عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی جوانان (مطالعه موردی شهرستان سلسله)». پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی. دوره چهارم. شماره 16. صص 80-57.
14
دربان آستانه، علیرضا؛ عسگری، حشمت اله؛ قربانی، فاطمه (1392). «تحلیل فضایی و پهنهبندی احساس امنیت روستاییان شهرستان شیروان و چرداول». مجله آمایش جغرافیایی فضا. سال سوم. شماره نهم. صص 126-105.
15
دربان آستانه، علیرضا؛ برزگر زاده زرندی، معین؛ موسوی شهیدی، سید مهدی (1394). «بررسی و تحلیل احساس امنیت روستاییان شهرستان زرند». فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات امنیت اجتماعی. دوره 4. شماره 44. صص 81-57.
16
دربان آستانه، علیرضا (1393). «ارزیابی و تحلیل احساس امنیت روستاییان نواحی مرزی (مطالعه موردی: استان ایلام)». فصلنامه علمی- پژوهشی برنامهریزی فضایی (جغرافیا). سال چهارم. شماره چهارم. (پیاپی 15). صص 156-129.
17
دلاور، علی؛ رضایی، علیمحمد (1386). «بررسی مقایسهای احساس امنیت در تهران بزرگ، یزد و کل کشور». فصلنامه امنیت. سال 5. شماره 4. صص 186-153.
18
رفیعپور، فرامرز (۱۳۷۸). آنومی یا آشفتگی اجتماعی، پژوهشی در زمینه پتانسیل آنومی در شهر تهران. تهران: انتشارات سروش.
19
زنجانی، حبیبالله (1371). جمعیت و توسعه. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
20
زیاری، کرامتالله؛ عیوضلو، داوود؛ عیوضلو، محمود و ریکا، جهانبخش (1390). «تحلیل تطبیقی احساس امنیت در فضاهای شهری و روستایی در شهرستان کوهدشت». فصلنامه پژوهشهای روستایی. دوره 4. شماره 1. صص 164-137.
21
سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح (1369). فرهنگ آبادیهای جمهوری اسلامی ایران-زنجان. جلد 25.
22
ستوده، هدایتالله (1381). آسیبشناسی اجتماعی (جامعهشناسی انحرافات). تهران: انتشارات آوای نور.
23
سرتیپی پور، محسن (1388). «بررسی تحلیلی مسکن روستایی در ایران». نشریه صفه. سال 19. شماره 49. صص 47-61.
24
ــــــــــــ (1386). «مسکن روستایی در مالزی، اندونزی و برونئی». فصلنامه مسکن و محیط روستا. شماره 118. صص 33-24.
25
سعیدی، عباس (1391). «پویش ساختاری- کارکردی: رویکردی بدیل در برنامهریزی فضایی». فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی. سال اول. شماره 1. صص 18-1.
26
ــــــــــــ (1373). الزامات اجتماعی- اقتصادی در ساختوساز مسکن روستایی. مجموعه مقالات سمینار ساماندهی سیاستهای توسعه مسکن در ایران.
27
ضرابیان، فرناز؛ منعام، محمدرضا (1389). «بررسی میزان و عوامل تأثیرگذار بر حس مکان». ماهنامه شهرداریها. سال نهم. شماره 89. صص 28-23.
28
علیخواه، فردین؛ نجیبی ربیعی، مریم (١٣٨٥). «زنان و ترس از جرم در فضاهای شهری». فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی. سال پنجم. شماره ٢٢. صص 131-109.
29
عماد، افروغ (1377). فضا و جامعه. تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
30
قرایی، فریبا؛ رادجهانبانی، نفیسه؛ رشیدپور، نازیلا (1389). «بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری». فصلنامه علمی پژوهشی آرمانشهر. دوره 3. شماره 4. صص 23-17.
31
قرائی، فریبا (1391). شناسایی عوامل کیفیت محیط با تکیه بر ویژگیهای کالبدی و زیبایی شناختی و تأثیر آن بر حضور زنان در فضاهای عمومی شهر. اولین همایش زنان و زندگی شهر.
32
قرایی، فریبا؛ رادجهانبانی، نفیسه؛ رشیدپور نازیلا (1389). «بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری (نمونه موردی: مناطق 2 و 11 تهران)». معماری و شهرسازی آرمانشهر. دوره 3. شماره 4. صص 32-17.
33
کارگر، بهمن؛ سرور، رحیم (1390). شهر، حاشیه و امنیت اجتماعی. تهران: انتشارات سازمان جغرافیایی.
34
کلارک، رونالد (1387). «نظریه پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی». ترجمه محمدحسن جعفریان. پژوهشهای مدیریت انتظامی (مطالعات مدیریت انتظامی). دوره 3. شماره 3. صص 356-344.
35
گروسی، سعیده؛ میرزائی، جلال؛ احسان، شاهرخی (1386). «بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت». فصلنامه دانش انتظامی. دوره 9. شماره 2. صص 39-26.
36
محسنی، منوچهر (1379). بررسی آگاهی، نگرشها و رفتارهای اجتماعی فرهنگی در ایران. تهران: نشر دبیرخانه شورای فرهنگی عمومی کشور.
37
محمودی جانکی، فیروز؛ قورچی بیگی، مجید (1388). «نقش طراحی محیطی در پیگیری از جرم». فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی. دوره 39. شماره 2. صص 367-345.
38
مساواتی آذر، مجید (1358). «تأثیر شرایط مسکن در بزهکاری جوانان ایران». ماهنامه پیوند. شماره 1. صص 75-56.
39
مطیعی لنگرودی، سیدحسن (1386). جغرافیای اقتصادی ایران (کشاورزی). مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
40
نویدنیا، منیژه (1386). «نقش پلیس زن در امنیت عمومی». فصلنامه پلیس زن. سال اول. شماره دوم. صص 76-53.
41
نویدنیا، منیژه؛ ساروخانی، باقر (1385). «امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت در تهران». فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی. سال ششم. شماره 22. صص 107-87.
42
نیومن، اسکار (1381). «نقش طراحی شهری در ایجاد فضاهای قابل دفاع». ترجمه نسیم ایرانمنش. شهرداریها. سال چهارم. شماره 41.
43
CGAP (2004). "Helping to Improve Donor Effectiveness in Microfinance: Housing Microfinance". DONOR BRIEF. No. 20.
44
Denis, Szabo & Micheline, Baril (1977). Environment Urban. Montreal. Avril.
45
Ferguson, Bruce (2004) "Scaling up Housing Microfinance: a guide to practice". Housing Finance International. Vol. 19. Issue 1. Pp.3-13.
46
Karakus, O.; Edmund, F.; McGarrell and Basibuyuk, O. (2010). "Fear of crime among citizens of Turkey". Journal of Criminal Justice. 38. Pp. 174–184.
47
Little, Jo; Ruth Panelli; Anna Kraack (2005). "Women’s fear of crime: A rural perspective". Journal of Rural Studies. Vol. 21. Issue 2. Pp. 151- 163.
48
Manoj, P. K. (2010). "Prospects and Problems of Housing Microfinance in India: Evidence from “Bhavanashree” Project in Kerala State". European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences. Vol. 19. Issue 19. Pp. 178-194.
49
Merrill, S. & Mesarina, N. (2006). Expanding Microfinance for Housing. International Union for Housing Finance (IUHF).
50
Newman, O. (1973). Defensible Space: People and Design in the Violent City. Architectural Press: London.
51
Rapaport (1982). The Meaning of the Built Environment: A Nonverbal Communication Approach. University of Arizona Press.
52
Schweitzer, J. H.; June Woo Kim & Juliette R. Mackin (1977). "The Impact of the Built Environment on Crime and Fear of Crime in Urban Neighborhoods". Journal of Urban Technology. Vol. 6. Issue 3. Pp. 59-73.
53
Sheykhbeygloo, R. (2013). "Health components of biological effect on the tendency of migration of satellite settlements of Isfahan". geography and invironmental planning Quarterly. No. 51. Pp. 215-228.
54
Shirazi, shah (2009). "Role of Pakistan poverty alleviation fund’s micro credit in poverty alleviation". A Case of Pakista, Pakistan Economic and Social Review. Vol. 47. No. 2. Pp. 215-228.
55
Sakip, Siti Rasidah M.d.; Noraini Johari; Mohd Najib Mohd Salleh (2012). "The Relationship between Crime Prevention through Environmental Design and Fear of Crime". Procedia Social and Behavioral Sciences 68. Pp. 628-636.
56
Srinivasa Rao, P. Y. J.; Priyadarshini (2013). "Microfinance and Rural Credit: Is it an Alternative Source of Rural Credit". International Journal of Humanities and Social Science. Vol. 2. Issue 3. Pp. 28-39.
57
Stewart, Jessica (2006). "The Interdependence of Security and Perception". Journal of Security. Vol. 4. No. 3. Pp. 1-9.
58
World Bank (2008). Housing Reconstruction in Urban and Rural Area.
59
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل نظریه پخش فضایی در کارآفرینی و نقش آن در توسعه کالبدی نواحی روستایی (مورد مطالعه: دهستان سولقان)
نظریه جغرافیایی پخش به تبیین و تشریح کیفیت و چگونگی گسترش یک پدیده یا نوآوری در طول زمان و در گستره یک فضای جغرافیایی میپردازد تا از این طریق، دلایل وچگونگی پخش و گسترش یک رویداد یا پدیده را از منطقهای به مناطق دیگر کشف و نقش آن را در توسعه کالبدی روستاها بیازماید. از طرفی واژه کارآفرینی مفاهیمی همچون نوآوری، مخاطرهپذیری، ایجاد یا تجدید ساختار یک واحد اقتصادی و اجتماعی، رضایت شخصی و استقلالطلبی را به ذهن متبادر میسازد و از آن جهت که یک نوآوری تلقی میشود قادر است ارتباط متقابل و عمیقی با نظریه پخش برقرار کند. این مقاله در نظر دارد نظریه پخش جغرافیایی را در ارتباط با کارآفرینی در دهستان سولقان مورد آزمون قرار دهد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری پژوهش را پذیرندگان کارآفرینی (پرورش نهال و گیاه) در دهستان سولقان، تشکیل میدهند که 82 خانوار به صورت تمام شماری مورد مطالعه قرار گرفتند. برای گردآوری دادهها، از روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه محقق ساخته با طیف لیکرت بوده است. یافتههای حاصل از این تحقیق بیانگر آن است که روند پخش موجود کارآفرینی در دهستان سولقان با مرحله دوم نیم رخ موج انتشار و همچنین مرحله میانی منحنی S در مسیر زمان منطبق میباشد. همچنین نتایج نشان داد که سادگی و جذابیت نوآوری، سودبخشی و اقتصادی بودن آن، و میزان سازشپذیری کارآفرینی مورد نظر با تجربه، مهارت و نیاز پذیرندگان، در پذیرش کارآفرینی، به عنوان یک نوآوری و پخش آن بسیار مؤثر بوده و اثرات چشمگیری بر بهبود کالبدی مساکن، معابر و فضاهای عمومی روستاها داشته است.
https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4397_4fd9cf71824092f3e4fb190a4f7349ba.pdf
2017-11-22
99
116
نظریه پخش
کارآفرینی روستایی
نوآوری
توسعه کالبدی روستایی
سولقان
فضیله
خانی
fazileh.khani@gmail.com
1
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
سمیه
سادات موسوی
2
دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی ، دانشگاه تهران
AUTHOR
ابراهیمزاده، عیسی؛ بذرافشان، جواد (بهار و تابستان 1386). «مدل پخش فضایی هاگراستراند و پخشایش فضایی زعفران در خراسان». مجله جغرافیا و توسعه. سال 5. شماره 9.
1
احمدپورداریانی، محمود (1387). کارآفرینی، تعاریف، نظریات، الگوها. تهران: انتشارات شرکت پردیس.
2
اکبری، کرامتالله (1387). توسعه کارآفرینی. انتشارات جهاد دانشگاهی.
3
برزگر، ابراهیم (1381). «نظریه پخش و بازتاب انقلاب اسلامی». پژوهش حقوق و سیاست. شماره 8.
4
جلالیان، حمید؛ بریمانی، فرامرز؛ ریاحی، وحید؛ مهرعلیتبارفیروزجایی، مرتضی (تابستان 1396). «تحلیل اثربخشی تشکلهای محلی بر توسعه کالبدی- فضایی نواحی روستایی کوهستانی- جنگلی شهرستان بابل». نشریه علمی- پژوهشی برنامهریزی توسعه کالبدی. سال دوم. شماره 2 (سری جدید). پیاپی 6. صص 74- 57.
5
جهانیان، مهدی (1386). کارآفرینی. انتشارات علوم رایانه.
6
دانلداف، کوراتکر؛ ریچارد ام. هاجتس (بهار 1383). نگرش معاصر بر کارآفرینی. ترجمه ابراهیم عامل محرابی با همکاری محسن تبرائی. جلد اول. چاپ اول. ویرایش پنجم. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
7
سعیدی، عباس (تابستان 1392). «مفاهیم بنیادین در برنامهریزی کالبدی- فضایی (بخش دوم)». فصلنامه برنامهریزی کالبدی- فضایی. سال اول. شماره سوم. صص 24- 11.
8
شکوئی، حسین (1385). اندیشههای نو در فلسفه جغرافیا (جلد اول). انتشارات گیتاشناسی. چاپ هشتم.
9
ــــــــــ (1386و 1364). جغرافیای کاربردی و مکتبهای جغرافیایی. مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
10
فشارکی، پریدخت (1375). جغرافیای روستایی. تهران: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
11
فیروزنیا، قدیر؛ آذرباد، نسرین؛ هاشمیارکوینی، فاطمه (بهار 1396). «نقش تولید محصولات باغی در پیوند روستا- شهری و توسعه کالبدی (نمونه موردی: دهستان سولقان، شهرستان تهران)». نشریه علمی- پژوهشی برنامهریزی توسعه کالبدی. سال دوم. شماره 1 (سری جدید). پیاپی 5. صص 38- 21.
12
هاگت، پیتر (1375). جغرافیا ترکیبی نو. ترجمه شاپور گودرزینژاد. تهران: انتشارات سمت.
13
Brown, L. A. (2004). "Diffusion: Geographical Aspects". International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences. 32. Pp. 3676-3681.
14
Flowerdew, R. (2009). "Hagerstrand, T". International Encyclopedia of Human Geography. 34. Pp. 4-8.
15
Gottdiener, Mark (1985). The Social Production of Urban Space. University of Texas Press. Texas.
16
Haggett, Peter (1972). Geography: A Modern Synthesis. Harper. P. 350.
17
Kevin R.cox (1972). Location and Behavior; John Wiley. P.91
18
Morrill, R.; Gary, L.; Grant, T. (1988). Spatial Diffusion, Sage. Nineteenth century. An invitation to Geography. London.
19
Orhan, M,; Scott D. (2001). "Why Women enter into entrepreneurship an explanatory model". women in management review. Vol 16.
20
Palloni, Alberto (2007). Theories and Models of Diffusion in Sociology.; Center for Demography and Ecology University of Wisconsin. USA.
21
Richard L.; Morrill and Diana Mannine (1975). "Critical Parameters of Spatial Diffusion Processes". Economic geography. Vol. 51. No. 3. p. 269.
22
Schumpeter, Joseph A. (1934(. The theory of economic development. Harvard University press Cambridge. M. A.
23
ORIGINAL_ARTICLE
فرآیندهای مکانی- فضایی در گونهشناسی مسکن روستایی مورد مطالعه: (استان چهارمحال و بختیاری؛ دهستان کیار غربی)
سکونتگاههای روستایی همچون دیگر نظامهای زیستی با توجه به موقعیت فضایی و نحوه و محل استقرار خود، به صور مختلف در معرض پویایی و دگرگونی مداوم قرار دارند و متأثر از موقعیت و جایگاه مکانی- فضایی خود در گذر زمان همواره دستخوش تحولات شدهاند، اما پرسش اینجاست که آیا این دگرگونی متناسب با مقتضیات جامعه روستایی بوده است؟ در این پژوهش تنها تغییر الگو و تحول عملکردی خانههای روستایی مورد بررسی قرار نمیگیرد، بلکه هدف، تحلیل نقش عوامل مکانی- فضایی بر گونهشناسی مسکن روستایی و نیز چگونگی و دامنة این تغییر و تحولات ساختاری در همسویی با مناسبات امروز است به گونهای که نقش و اهمیت آن در روند زندگی و فعالیت روستایی دچار خدشه نشود. از آنجا که این تحقیق با رویکرد به آینده، به منظور پیدایش اندیشهای تازه انجام میشود، در زمره تحقیقات توسعه محور و کاربردی قرار میگیرد. در این پژوهش با استفاده از روشهای کتابخانهای و میدانی، دادههای آماری و اطلاعات لازم جمعآوری شده است. در روش میدانی نیز 10 روستای دهستان کیار غربی از توابع استان چهارمحال و بختیاری مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از تکمیل پرسشنامه اطلاعات به دستآمده با استفاده از نرمافزارspss، دادهپردازی شدهاند. یافتهها نیز حاکی از آن است که از میان پارامترهای مکانی- فضایی، مؤلفههای اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی بیش از مؤلفههای طبیعی- اکولوژیکی بر گونه مسکن روستایی در منطقه مورد مطالعه تأثیر داشتهاند. همچنین، تغییر تأثیرگذاری فرآیندهای فضایی بر موقعیتهای مکانی متفاوت مورد تأیید است. نتایج حاصل نشان میدهد با توجه به تحولات کارکردی عمیق در خانههای روستایی منطقه مورد مطالعه، انطباق با محیط طبیعی از بین رفته و مساکنی با طرح و نقشههای شهری بروز یافته است. بنابراین، باید با ارائه الگویی مکانی- فضایی که مطابق با محیط و فرهنگ مردم این منطقه است برای مقابله با ناهمگونیها و ناهنجاریهایی که بافت و الگوی روستا را بر هم میزند اقدام کرد.
https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4398_7d31df0b3eb6c4c78f8df37f7e671d79.pdf
2017-11-22
117
128
فرآیند
مکانی – فضایی
مسکن روستایی
گونه شناسی
دهستان کیارغربی
سید رامین
غفاری
dr.sr.ghaffari@gmail.com
1
دانشیار جغرافیا و برنامهریزی روستایی- دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
آسیه
میری
2
دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
اکرمی، غلامرضا (1389). «رازهای معماری روستایی». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 131. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
1
امینیان، سعید؛ جانیپور، بهروز؛ سهرابی، ثریا (1390). گونهشناسی مسکن روستایی استان هرمزگان. چاپ اول. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
2
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (1390). مجموعه مقالات اولین کنفرانس بینالمللی سکونتگاههای روستایی: مسکن و بافت (ابعاد فضایی- مکانی سکونتگاههای روستایی). چاپ اول.
3
پورجعفر، محمدرضا (بهار 1387). «بعد اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد پنهان در برنامهریزی، طراحی و اجرای طرحهای ساماندهی و احیای بافتهای فرسوده». فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت شهری. شماره 19.
4
پور دیهیمی، شهرام؛ مشایخ فریدنی، سعید؛ نورتقانی، عبدالمجید (بهار 1392). «هویت و مسکن، بررسی سازوکار تعامل هویت ساکنین و محیط مسکونی». فصلنامه تخصصی مسکن و محیط روستا (علمی- پژوهشی) بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. سال 32. شماره 141.
5
توکلی مرتضی و دیگران (1388). «بررسی تحول معماری مسکن روستایی: مطالعه موردی شهرستان آق قلا». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 127. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
6
جهانیثانی، محمدمهدی؛ نوعی، فاطمه (1389). نقش جاذبههای طبیعی در تحول مساکن روستایی. مجموعه مقـالات اولین کنفرانس بینالمللی سکونتگاههای روستایی. چاپ اول. انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
7
حاجی ابراهیم زرگر، اکبر (1390). درآمدی بر شناخت معماری روستایی ایران. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. چاپ ششم.
8
حناچی، پیروز؛ کوششگران، علیاکبر (1390). حفاظت و توسعه در بافتهای با ارزش روستایی. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
9
دلالپور محمدی، محمدرضا (1379). برنامهریزی مسکن. تهران: انتشارات سمت.
10
زندیه، مهدی؛ حصاری، پدرام (1390). «داوم معماری مسکن روستایی با انگیزه توسعه پایدار روستایی». فصنامه علمی-پژوهشی مسکن و محیط روستا، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. شماره 138.
11
سرتیپیپور، محسن (1390). «پدیدارشناسی مسکن روستایی». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 133. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
12
سعیدی، عباس (1381). مبانی جغرافیای روستایی. تهران: انتشارات سمت.
13
ــــــــــ (1389). «فضا و انواع آن، دانشنامه مدیریت شهری روستایی تهران». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 130. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
14
ــــــــــ (1392). «مفاهیم بنیادین در برنامهریزی کالبـدی- فضـایی». فصلنامـه بـرنامهریزی کالبدی- فضایی. سال اول. شماره سوم. انتشارات دانشگاه پیامنور.
15
ــــــــــ (1391)، مفاهیم بنیادین در برنامه ریزی کالبدی- فضایی، فصلنامه برنامه ریزی کالبدی- فضایی، انتشارات دانشگاه پیام نور، سال اول، شماره اول.
16
سعیدی، عباس؛ حسینی حاصل، صدیقه (1388). شالوده مکان یابی و استقرار روستاهای جدید. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. چاپ دوم.
17
سعیدی، عباس؛ حسینی حاصل، صدیقه (1389). شالوده مکان یابی و استقرار روستاهای جدید. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. چاپ دوم.
18
شکویی، حسین (1389). دیدگاههای نو در جغرافیای شهری. تهران: انتشارات سمت. چاپ سیزدهم.
19
ــــــــــ (1386). فلسفه جغرافیا. تهران: انتشارات یکتاشناسی.
20
شمسالدینی، علی (1387). «جایگاه مسکن روستایی در تأثیر پذیری تغییرات کالبدی-فضایی روستاها از محیط شهری». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و انقلاب. شماره 124. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
21
طالب، مهدی؛ عنبری، موسی (1384). جامعهشناسی روستایی با ابعاد تغییر و توسعه در جامعه روستایی ایران. چاپ اول. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
22
عزیزپور، فرهاد (1389). تحول روابط شهری- روستایی و بازتاب آن در بافت کالبدی روستاها. مجموعه مقالات اولین کنفرانس بینالمللی سکونتگاههای روستایی چاپ اول انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
23
علیالحسابی، مهران؛ کرانی، نعیمه (بهار 1392). «عوامل تأثیرگذار بر تحول مسکن از گذشته تا آینده». فصلنامه تخصصی مسکن و محیط روستا (علمی- پژوهشی) بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. سال سی و دوم. شماره 141.
24
عمران روستایی(1371)، وزارت جهاد سازندگی، طرح و اجرا ؛ صدیقه فخر.
25
فخر، صدیقه (1371). عمران روستایی. وزارت جهاد سازندگی، طرح و اجرا.
26
غفاری، سیدرامین (1390). طرح بهسازی روستایی. تهران: انتشارات دانشگاه پیامنور. چاپ سوم.
27
ــــــــــ (1388). مقدمهای بر برنامهریزی کالبدی سکونتگاههای روستایی. شهرکرد: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد. چاپ دوم.
28
قنبری، ابوالفضل (1389). «تحلیل بر نابرابریهای مسکن روستایی شهرستانهای استان آذربایجان شرقی». فصلنامه علمی- تخصصی مسکن و محیط روستا. شماره 136. تهران: انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
29
ماهان امین؛ نصیری، احمد (1389). تحلیلی بر مسکن جدید و قدیم روستایی. مجموعه مقالات اولین کنفرانس بینالمللی سکونتگاههای روستایی. چاپ اول. انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.
30
مطالعات اجمالی بر گونهشناسی مسکن روستایی، طراحی و ارائه الگوی مسکن روستایی (1388). بنیاد مسکن انقلاب اسلامی چهار محال و بختیاری.
31
موحد، خسرو؛ فتاحی، کاوه (بهار 1392). «بررسی نقش اقلیم و محیط در شکلدهی فرم سازه مسکن روستایی استان فارس». فصلنامه تخصصی مسکن و محیط روستا (علمی- پژوهشی). بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. سال 32. شماره 141
32
میر ریاحی، سعید؛ مجیدی، رومینا (1390). «شناخت فرایند شکلگیری کالبد روستای سنگان شهرستان تهران». فصلنامه علمی پژوهشی مسکن و محیط روستا. تهران. انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی. شماره 134.
33
Bański, . Wesolowska, ( 2010 )“Transformations in housing construction in rural areas of Poland’s Lublin region – influence on the spatial settlement structure and landscape aesthetics”, Landscape and Urban Planning, 94, 2, 116-126.
34
N. Thrift (2009). Space: The fundamental stuff of geography. In: Clifford NJ, Holloway SL, Rice SP, and alentine G (eds) Key Concepts in Geography. second edition. London: SAGE. Pp. 85–96.
35
ORIGINAL_ARTICLE
گونهشناسی سازمان فضایی و سلسله مراتب ورود در خانههای ایرانی با تاکید بر محرمیت
محرمیت و حریم خصوصی یکی از معیارهای مورد توجه طراحی و ساخت شهرهای اسلامی بوده است. از آنجا که الگوی خانههای معاصر تهران تا حدودی گواه بر بیتوجهی به اصل محرمیت در معماری و فرهنگ ایران است، ارائه الگویی برای حفظ محرمیت در خانههای امروزی براساس گونهشناسی مسکن، یکی از ضروریات مهم به نظر میرسد. هدف از پژوهش حاضر بررسی موضوع محرمیت در خانههای بافت تاریخی تهران از طریق گونهشناسی است، که می تواند سبب بازیابی آن برای ساکنان این محدودههای مسکونی شود. برای این منظور، خانههای تاریخی و معاصر دو محله سنگلج و امامزاده یحیی، واقع در منطقه 12 تهران، با بررسی نقشهها و بازدیدهای میدانی انتخاب شدند. سپس گونهشناسی فضاهای ورود بر اساس سلسله مراتب ورود به خانه مورد مطالعه و بدین وسیله سیر تحول این فضاها در خانههای این دو محله مورد بررسی قرار گرفت. یافتههای تحقیق نشان میدهد که در خانههای تاریخی تهران، سلسله مراتبی در ورود به خانه متناسب با نیازهای ساکنان وجود داشته که کمتر در اولویت توجه طراحان امروزی قرار گرفته است. از این رو، با ایجاد سلسله مراتب در فضای ورود، علاوه بر ایجاد محرمیت، میتوان به تعریف درستی از فضاهای خصوصی و نیمه خصوصی در خانه دست یافت و از اختلال در کاربری و هویت دیگر فضاها جلوگیری به عمل آورد. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که بازشناسی فضاهای ورود می تواند منجر به ارائه الگویی برای دستیابی به محرمیت شود، که اصلی جدا نشدنی از هویت در معماری و فرهنگ ایرانی است.
https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_4399_867f48d7392727d7a653c51a8cc3135e.pdf
2017-11-22
129
144
محرمیت
گونه شناسی
فضای ورود
مسکن
سلسله مراتب
میترا
غفوریان
ghafourian_m@iust.ac.ir
1
استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم وصنعت ایران
LEAD_AUTHOR
مینا
پی سخن
mpeysokhan@gmail.com
2
کارشناس ارشد معماری، مؤسسۀ آموزش عالی غیرانتفاعی آبا
AUTHOR
الهام
حصاری
elham.hessary@gmail.com
3
کارشناس ارشد معماری، دانشگاه آزاد
AUTHOR
اردلان، نادر؛ بختیار، لاله (1380). حس وحدت، سنت عرفانی در معماری ایرانی. ترجمه حمید شاهرخ، اصفهان: نشر خاک.
1
الکساندر، ک. (1389). الگوهای استاندارد در معماری، ترجمه فرشید حسینی. تهران: نشر مهرازان.
2
براتی، ناصر (1382). «بازشناسی مفهوم خانه در زبان فارسی و فرهنگ ایرانی». فصلنامه خیال. شماره 8.
3
بهشتی، سیدمحمد (1386). «خانه و فرهنگ ایرانی». مجله آبادی. شماره 55. صص 123- 120.
4
پالاسما، یوهانی (1389). «هویت، حریم خصوصی و مأوا». ترجمة امیر امجد. صنعت سینما. شماره 97. ص 117.
5
توسلی محمود (1360). ساخت شهر و معماری اقلیم گرم و خشک. تهران: ناشر نویسنده.
6
حائــری مازندرانــی، محمدرضــا (1388). خانــه، فرهنــگ، طبیعــت: بررســی معماری خانههای تاریخی و معاصر به منظور تدوین فرایند و معیارهای طراحی خانه. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی معماری و شهرسازی.
7
دهخدا، علیاکبر (1330). فرهنگ لغت. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
8
ربوبی، مصطفی؛ رحیمه، فرنگیس (1353). معماری اقلیم گرم و نیم مرطوب دزفول و شوشتر. تهران: دانشگاه تهران، انجمن دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا.
9
سایت رسمی خبرگزاری مهر.
10
سیفیان، م. ک.؛ محمودی، م. ر. (1386). «محرمیت در معماری سنتی ایران». فصلنامه هویت شهر. شماره 1. صص 14- 3.
11
شایانفر، ش. (1387). «رویکردهای متمایز در معماری معاصر ژاپن»،. مجله معماری و شهرسازی. شماره 54 و 55.
12
معماریان، غلامحسین (1381). «نحو فضای معماری». مجله صفه. شماره 35. صص83 -75.
13
ناری قمی، م. (1389). «مطالعــهای معناشناختــی در باب مفهــوم درونگرایــی در شهر اسلامــی». نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی. شماره 43. صص 82-69.
14
نقیزاده، م. (1379). حکمت سلسله مراتب در معماری و شهرسازی. مجموعه مقالات دومین کنگره تاریخ معماری و شهرسازی.
15
نیری فلاح، س.؛ خلیلی، ا.؛ تاجالدین، م. 1392). لایههای محرمیت در خانههای سنتی ایران، نماد الگوی دینی در زندگی خانواده. کنگره بینالمللی فرهنگ و اندیشه اسلامی.
16
نصر، س. ح. (1380). معرفت و امر قدسی. ترجمه فرزاد حاجی میرزایی. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.
17
همایون، غلامعلی (1356). «روستای کندوان». مجله بررسیهای تاریخی. شماره 1. صص 211-155.
18
طبیبیان، منوچهر؛ چربگو، نصیبه؛ عبداللهی مهر، انسیه (1390). «بازتاب اصل سلسله مراتب در شهرهای ایرانی-اسلامی». شماره 7. صص 76-63.
19
موریس، جیمز (1385). تاریخ شکل شهر. ترجمه راضیه رضازاده. تهران: دانشگاه علم و صنعت.
20
Altman, I. (1975). The environment and social Behavio. Brooks/ Cole Monterey. CA.
21
Altman, I. & Setha Law (ed.) (1992). Place Attachment. Plenum press. New York.
22
Decarlo, G. (1985). The Logic Political economy, William Blackwood and son publication. De Quincey T.s. Recollections of the Lakes and the Lake Poets. David Wright. ed. New York, Penguin Books. 1970.
23
Hillier, B.; Honson, J. & Peponis, J. (1984). "What do we mean by building Function? ". (E. J. Powell, Ed.) Designing for Building Utilisation. Pp. 61-72.
24
Georgiou, M. (2006). Architectural Privacy: a topological approach to relational design problems. Unpublished Master of Science, Bartlett school of graduate studies. University College London.
25
Memarian Gh. (1998). House Tyoplogy in Iran. (ph.D Thesis). Manchester, U.K.
26
Madanipour, A. (2003). Public and private Spaces of the City. London. New York: Routledge.
27
Orhun, D.; Hillier, B. & Hanson, J. (1995). "Spatial Types in traditional Turkish Houses". Environment and Planning B. 22 (4). Pp. 475-498.
28
Marcus, C.C. (2003). "The house as a Symbol of the Self". Translated by Ahad Aligholian. Journal of Khia. 5. Pp. 84-119.
29
Parker, S. (2004). Urban theory and the Urban experience: encountering the city. Porker, London: Routledge.
30
Witte, N. (2003). Privacy: Architecture in Support of Privacy Regulation. Architectural thesis, Cincinnati University of Cincinnati. P. 79.
31
www.anthropology.ir
32
www. Kids.britannica.com
33
www.tebyan.net
34