نویسنده
استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور
چکیده
تحولات کالبدی ـ فضایی دو دهه اخیر، در بسیاری از روستاهای نواحی خزری در حال گسترش است. این روند در سکونتگاههایی که جاذبههای طبیعی، بهویژه ساحل، دارند، با رواج پدیده خانه دوم، توسعه یافتهاست. منافع چشمگیر تبدیل اراضی زراعی و باغی به قطعات مسکونی، کشاورزان را از ادامه فعالیت زراعی رویگردان نمودهاست. یکی از مهمترین حوزههای روستایی گیلان که متأثر از این پدیده است، در روستاهای ساحلی محدوده حسنرود ـ زیباکنار واقع است. در این پژوهش، از طریق مطالعه اسنادی و تطبیقی طرحهای هادی اول و دوم روستاهای حوزه زیباکنار تغییرات و تحولات کالبدی و فضایی این روستاها طی دو دهه مورد بررسی قرار گرفتهاست. برای درک انگیزههای اجتماعی ـ اقتصادی این تحول فضایی از پژوهش میدانی با استفاده از پرسشنامه استفاده شدهاست که نتیجه آن گرایش روزافزون ساکنین روستاها به تغییر کاربری اراضی زراعی و تبدیل آنها به قطعات قابل فروش زمین برای احداث خانههای دوم بود. این فرایند، ضمن تغییر بافت اجتماعی ـ فرهنگی روستاهای ناحیه، به تغییر چشمانداز روستایی، تحول بافت کالبدی و تغییر ساختاری ـ کارکردی روستاها انجامیدهاست.
کلیدواژه‌ها
)