شیرین گودرزی؛ امیرحسین پورجوهری
چکیده
رشد کالبدی شهرهای بزرگ ایران، مدیریت شهری را ناچار به توسعه پروژه‌های شهری به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل کرده است. این پروژه‌ها عموماً با نگاهی ترافیکی و در راستای توسعه کالبدی و ایجاد زیرساخت و تسهیلات برای حرکت خودروها تعریف می‌شوند و دیدگاه مسائل اجتماعی و کیفیات فضایی بررسی نمیشود. ازاین‌رو بسیاری از این پروژه‌ها به‌ویژه در ...
بیشتر
رشد کالبدی شهرهای بزرگ ایران، مدیریت شهری را ناچار به توسعه پروژه‌های شهری به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل کرده است. این پروژه‌ها عموماً با نگاهی ترافیکی و در راستای توسعه کالبدی و ایجاد زیرساخت و تسهیلات برای حرکت خودروها تعریف می‌شوند و دیدگاه مسائل اجتماعی و کیفیات فضایی بررسی نمیشود. ازاین‌رو بسیاری از این پروژه‌ها به‌ویژه در شهر کرج به دلیل تبعات مختلف اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی و محیطی با انتقادات گسترده‌ای روبه‌رو بوده‌اند. با توجه به تضاد آرا در این حوزه، بررسی سازگاری این پروژه‌ها با شاخص‌های توسعه پایدار شهری بسیار ضروری است. این مقاله به ارزیابی سه پروژه تقاطع غیرهمسطح شهر کرج بر اساس ابعاد چهارگانة توسعة پایدار شامل «شکوفایی اقتصادی»، «سرزندگی فرهنگی»، «ارتقای اجتماعی» و «تاب‌آوری زیست‌محیطی» می‌پردازد. داده‌های پژوهش کمی است و به‌وسیله پرسشنامه محقق‌ساخت گردآوری شده است. تحلیل نتایج با استفاده از تکنیک چرخه‌های پایداری، نشان داد که پروژه‌های تقاطع‌های غیرهمسطح شهری کرج در غالب شاخص‌های مدنظر برای پایداری، بهخصوص ابعاد اجتماعی و محیطی نامطلوب هستند. ناسازگاری اجتماعی و فضایی، بسنده و خوش‌بینی به مسائل فنی و در اجرای پروژه، بی‌توجهی به خواست ساکنان و طراحی پایدار از دلایل عدم موفقیت این پروژه‌ها است.
محمد قاسمی سیانی؛ نقی عسکری
چکیده
در بین ابعاد توسعه پایدار، بُعد اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد اصلی شناخته میشود که بیشتر با کیفیت زندگی همراه است، پژوهش حاضر به سنجش پایداری اجتماعی پروژه مسکن مهر کرج از دیدگاه ساکنان و شهروندان پرداخته است. پروژه‌های مسکن مهر یا در درون شهرهای جدید به صورت محلات شهری و یا به شکل منفصل و مستقل، با فاصله از شهرهای کوچک و شهرک‌های ...
بیشتر
در بین ابعاد توسعه پایدار، بُعد اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد اصلی شناخته میشود که بیشتر با کیفیت زندگی همراه است، پژوهش حاضر به سنجش پایداری اجتماعی پروژه مسکن مهر کرج از دیدگاه ساکنان و شهروندان پرداخته است. پروژه‌های مسکن مهر یا در درون شهرهای جدید به صورت محلات شهری و یا به شکل منفصل و مستقل، با فاصله از شهرهای کوچک و شهرک‌های اقماری کلان شهرها، ساخته شده‌اند. در کلان شهر کرج که نمونه موردی این مطالعه است، چندین نمونه مسکن مهر در شهر جدید هشتگرد و شهرک‌های ابریشم و ماهدشت به صورت منفصل در حاشیه شهرهای اقماری کیانشهر و ماهدشت شکل گرفته است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی این موضوع بوده است که آیا شهرک‌های مسکن مهر در کلانشهرها از کیفیت‌های لازم برای تأمین مسکن پایدار و شکل‌گیری سکونتگاه‌های زیست‌پذیر برخوردارند؟ وضعیت پایداری اجتماعی در این شهرک‌ها از نگاه توسعه پایدار چگونه است؟ روش تحقیق مقاله، توصیفی –تحلیلی و بر اساس مدل نظری پایداری اجتماعی و با استفاده از داده‌های میدانی، اطلاعات جمع‌آوری و تحلیل شده است. حجم نمونه مطالعه 720 خانوار در سه شهرک مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه و پرسش‌نامه‌ها توزیع و اطلاعات جمع‌آوری شد. نتایج بیانگر آن است که وضعیت پایداری در سه شهرک مورد مطالعه یکسان نیست. در این خصوص، در بُعد نیازهای پایه، تنها تحقق مسکن و سرپناه در شهرک هشتگرد با امتیاز 37/3 و در ابریشم و ماهدشت با میانگین 17/3 موفق بوده است و سایر شاخص‌های پایداری در هر سه محدوده، میانگین کمتری داشته و در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. بُعد اشتغال و وضعیت اقتصادی با میانگین 46/1 در هر سه شهرک وضعیت نامطلوبی دارد. در بُعد نیازهای میانی کیفیت محله، با میانگین 16/2 و 23/2 وضعیت بهتری وجود دارد و در بُعد نیازهای پایانی وضعیت شاخص‌های سرمایه و اختلاط اجتماعی در هشتگرد با میانگین 16/2 و در ابریشم و ماهدشت با میانگین 23/2 وضعیت مناسبتری دارد. در همه نمونه‌های مورد مطالعه، در شش بُعد دیگر ایجاد سکونتگاه‌های زیست‌پذیر بهخصوص در زمینه مهاجرت و حرکات جمعیتی و تأمین زیرساختهای اجتماعی، ناموفق و یا بسیار ناموفق بوده است.
مصطفی طالشی؛ اسداله قبادی
دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1392، ، صفحه 125-138
چکیده
یکی از معیارهای توسعة رفاه اجتماعی، افزایش سطح ایمنی جامعه و دسترسی مناسب و مطلوب شهروندان به زیر ساختهای ایمنی در زمان بروز مخاطرات و بحرانهای شهری است. مکانیابی مطلوب مراکز خدمات امداد در کنار سایر کاربریهای اساسی، یکی از عوامل مهم در پایداری عملکرد مراکز خدماترسان در مواقع بروز مخاطرات شهری و افزایش ضریب ایمنی شهری ...
بیشتر
یکی از معیارهای توسعة رفاه اجتماعی، افزایش سطح ایمنی جامعه و دسترسی مناسب و مطلوب شهروندان به زیر ساختهای ایمنی در زمان بروز مخاطرات و بحرانهای شهری است. مکانیابی مطلوب مراکز خدمات امداد در کنار سایر کاربریهای اساسی، یکی از عوامل مهم در پایداری عملکرد مراکز خدماترسان در مواقع بروز مخاطرات شهری و افزایش ضریب ایمنی شهری به شمار میرود.
گسترش همهجانبه و پرشتاب شهر کرج، بهعنوان یک کلان شهر در دهههای اخیر، و عدم فرصت کافی در ساماندهی بافتهای شهری و فراهمسازی زیرساختهای مناسب شهری سبب شده که پیامدهای نامطلوب و اثرگذار در افزایش توسعة فضای شهری و منطقهای و ناکارآمدی رفاه شهروندان را در پی داشته باشد.
در پژوهش حاضر، با توجه به تنوع ملاکهای مکانیابی برای هر یک از مراکز امدادرسانی و نقشهای مختلف هر یک از آنها در هنگام وقوع حادثه، ایستگاههای آتشنشانی بهعنوان یکی از مهمترین مراکز در تأمین ایمنی شهرها انتخاب شده است. در پی آن، الگوی مکانیابی مراکز آتشنشانی بر اساس چهار معیار تأثیرگذار اصلی ـ به ترتیب اهمیّت جمعیت، شبکة معابر، شعاع عملکرد و کاربری اراضی شهری ـ سنجش میشود. از سوی دیگر، چهارده زیر معیار و شش گزینه طرحریزی و با استفاده از منطق فازی در چهار چوب تحلیل سلسله مراتبی و بهرهگیری از ابزارهای تحلیل مکانی جهت دستیابی به الگوی توزیع و پراکنش بهینة این کاربری در سطح منطقة چهار کرج طرحریزی میشود. در ادامه، با وزندهی و امتیازبندی معیارها زیرمعیارها و گزینهها، بهترین مکانها و اولویتهای بعدی برای احداث مراکز آتشنشانی مشخص شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که مدیران شهری، بههنگام مواجهه با تغییرات و توسعة آتی فضای شهری و تغییر ترتیب اهمیّت معیارها و زیرمعیارها قابلیّت انتخاب گزینه مناسب و اولویتهای بعدی را خواهند داشت.
