محمدرحیم رهنما؛ مصطفی امیرفخریان
دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1392، ، صفحه 61-74
چکیده
برنامهریزی دسترسی، بهعنوان شیوهای از برنامهریزی یکپارچه کاربریها و شبکة حملونقل دارای دو بعد فضایی و غیرفضایی است. موجود بودن و در دسترس بودن خدمات، از ابعاد دسترسی فضایی محسوب میشود، که این مطالعه به بررسی خدمات درمانی در شهر مشهد میپردازد. روش مطالعه از نوع توصیفی ـ تحلیلی، است که براساس آن، پس از تشکیل بانک ...
بیشتر
برنامهریزی دسترسی، بهعنوان شیوهای از برنامهریزی یکپارچه کاربریها و شبکة حملونقل دارای دو بعد فضایی و غیرفضایی است. موجود بودن و در دسترس بودن خدمات، از ابعاد دسترسی فضایی محسوب میشود، که این مطالعه به بررسی خدمات درمانی در شهر مشهد میپردازد. روش مطالعه از نوع توصیفی ـ تحلیلی، است که براساس آن، پس از تشکیل بانک اطلاعات مکانی از فضاهای درمانی در نرمافزار ARC-GIS (شامل 6 کاربری عمده با 4528 مورد فراوانی) و بهرهگیری از مدلهای دسترسی «دومرحلهای حوضه شناور»، وضعیت شاخص دسترسی حوزههای شهر مشهد به هر یک از فضاهای درمانی تعیین شد. مزایای بهرهگیری از این روش، در مقایسه با سایر روشها، استفادة همزمان از شاخصهایی نظیر فاصله، شعاع عملکردی و تعداد تسهیلات است. نتیجة این تحلیل بیانگر عدم انطباق بین توزیع فضایی جمعیت و پراکنش خدمات درمانی است. بهعبارتی، نواحی مرکزی شهر بهترین دسترسی و نواحی پیرامونی دارای ضعیفترین دسترسی به خدمات درمانی را دارند. در ادامه، ضمن استفاده از نرمافزارspss و بهرهگیری از مدل «تحلیل خوشهای دومرحلهای»، 1266حوزة جمعیتی شهر مشهد از نظر شاخص دسترسی به خدمات بهداشتی درمانی طبقهبندی شد. در این بخش، نتایج یافتهها نشان داد که شهر مشهد قابل طبقهبندی به دو خوشه است، شامل خوشة اول با میانگین شاخص دسترسی 3.24 شامل 2.3 درصد حوزههای شهری (حوزههای دارای شرایط بسیار عالی دسترسی) و خوشة دوم با میانگین شاخص دسترسی 0.061 شامل 97.7 درصد حوزهها که در مقایسه با خوشة اول وضعیت مناسبی را نشان نمیدهد. نمودارهای تهیه شده از ارزیابی این مدل نشان داد که مهمترین شاخص درخصوص تفاوت خوشة اول با خوشة دوم، شاخص دسترسی به داروخانههاست. از سوی دیگر، شاخص دسترسی به پایگاههای اورژانس کمترین نقش را در این طبقهبندی نشان میدهد.