رستم صابری فر؛ فاطمه کریمیان پور
چکیده
تحلیل های تاریخی نشانگر آن است که منطقه سیستان از دیرباز پهنهای آباد و از نظر تولیدی سرآمد بودهاست. در این حوزۀ جغرافیایی، شهرهای متعددی ایجاد و به مرور و با تغییر شرایط یا از بین رفته و یا تقلیل کارکرد پیدا کردهاند. اما از اوایل قرن کنونی، شهر زابل با عنایت به اعتبارات دولتی شکلگرفته و در این مدت، دائماً بر جمعیت خود افزودهاست. ...
بیشتر
تحلیل های تاریخی نشانگر آن است که منطقه سیستان از دیرباز پهنهای آباد و از نظر تولیدی سرآمد بودهاست. در این حوزۀ جغرافیایی، شهرهای متعددی ایجاد و به مرور و با تغییر شرایط یا از بین رفته و یا تقلیل کارکرد پیدا کردهاند. اما از اوایل قرن کنونی، شهر زابل با عنایت به اعتبارات دولتی شکلگرفته و در این مدت، دائماً بر جمعیت خود افزودهاست. در واقع، به دلیل توسعه برونزای شهر، مشکلات محیطی و منطقهای هیچگاه رشد این شهر را متوقف نکرده و به قیمت تخریب محیط پیرامونی، حیات آن با شدت بیشتری استمرار پیدا کردهاست. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی، وضعیت زیستپذیری شهر زابل را مورد تحلیل قرار دادهاست. دادههای مورد نیاز این شناخت با پرسشنامه محقق ساخته و از نمونهای به حجم 300 نفر از کارشناسان این حوزه، گردآوری و با استفاده از ماتریس ارزیابی شاخص های مؤثر و متأثر و مدل ریاضی پایداری و زیستپذیری مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج نشان داد که این شهر در بخش زیست محیطی امتیاز 4829/0 و در بخش اقتصادی و اجتماعی امتیاز 2945/0 را کسب کردهاست. بر اساس این امتیازات، درجه زیستپذیری این شهر 1884/0 تعیین شده و مطابق استانداردهای موجود، در گروه زیستپذیری ضعیف و بسیار ضعیف قرار میگیرد. بنابراین، اگر سیاستهای کنترلی و پیشگیرانه لازم اعمال نشود، نه فقط سکونت و زندگی در این شهر مورد تهدید قرار میگیرد، بلکه محیط پیرامونی نیز دچار تخریب اساسیتری خواهد شد.
محمد اجزا شکوهی؛ سعدی محمدی؛ الهام داوری؛ چنور محمدی؛ مجید اکبری
چکیده
امروزه زیستپذیری گفتمانی نیرومند را در توسعۀ شهری و طراحی شهری ایجاد میکند که در پیشینۀ برنامهریزی شهری رواج پیدا کرده است. زیستپذیری شهری از یک طرف گواه تاثیر و جذابیت قوی شهر است و از سوی دیگر ارتباطات و آثار شهری را از طریق جذب سرمایه‌گذاری بیشتر و منابع انسانی و فرهنگی شدت میبخشد. از این رو، زیستپذیری شهر با شهر ...
بیشتر
امروزه زیستپذیری گفتمانی نیرومند را در توسعۀ شهری و طراحی شهری ایجاد میکند که در پیشینۀ برنامهریزی شهری رواج پیدا کرده است. زیستپذیری شهری از یک طرف گواه تاثیر و جذابیت قوی شهر است و از سوی دیگر ارتباطات و آثار شهری را از طریق جذب سرمایه‌گذاری بیشتر و منابع انسانی و فرهنگی شدت میبخشد. از این رو، زیستپذیری شهر با شهر سالم، شهر اکولوژیک و توسعه پایدار شهری ارتباط تنگاتنگی دارد. این پژوهش به دلیل ایجاد درک و دانش کاربردی برای مسئولان، مدیران برنامهریزی شهری کلانشهر مشهد در زمینۀ شناسایی و سطحبندی عوامل کلیدی و اثرگذار بر زیستپذیری شهری، از حیث هدفگذاری کاربردی، از حیث روش، توصیفی تحلیلی و از منظر روش جمعآوری داده، ترکیبی از روش اسنادی- پیمایشی است. برای انجام دادن این پژوهش با بررسی جامع پژوهش و همچنین با استفاده از نظر متخصصان، 22 عوامل موثر بر زیستپذیری در سه ابعاد شناسایی شدند؛ سپس با استفاده از تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری و با استفاده از ابزار پرسشنامه، عوامل موثر در هشت گروه سطح بندی شدند. درادامه، پس از تشخیص سطوح هریک از عوامل و همچنین با در نظرگرفتن ماتریس در دسترس پذیری نهایی، مدل نهایی ساختار تفسیری ترسیم میشود .براساس نتایج، عواملی مانند توزیع عادلانه امکانات و خدماتزیرساختی، ایجاد حمل و نقل مطلوب و متنوع، تامین نیازهای روزمره، ایجاد اشتغال و درآمد پایدار، توسعۀ کاربریهای مختلط و تنوع و خلاقیت شهری، در ارتباط با موضوع زیستپذیری در کلانشهر مشهد، جزو متغیرهای کلیدی و تاثیرگذار هستند.
رستم صابری فر
چکیده
استفاده از حمل و نقل عمومی علاوه بر جابهجایی در زمان کم، کاهش مصرف سوخت، صرفه جوییهای اقتصادی، کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی و ایمنی مناسب، باعث افزایش کیفیت زندگی شهری و افزایش تعاملات اجتماعی میشود. بنابراین، شناخت عوامل جمعیتی، فنی-ترویجی و اجتماعی-فرهنگی مؤثر بر فرآیند تصمیم‌گیری شهروندان در استفاده از حمل و نقل عمومی، ...
بیشتر
استفاده از حمل و نقل عمومی علاوه بر جابهجایی در زمان کم، کاهش مصرف سوخت، صرفه جوییهای اقتصادی، کاهش آلودگی هوا و آلودگی صوتی و ایمنی مناسب، باعث افزایش کیفیت زندگی شهری و افزایش تعاملات اجتماعی میشود. بنابراین، شناخت عوامل جمعیتی، فنی-ترویجی و اجتماعی-فرهنگی مؤثر بر فرآیند تصمیم‌گیری شهروندان در استفاده از حمل و نقل عمومی، نقش مهمی در نظام برنامهریزی و سیاست‌گذاری این حوزه خواهد داشت. در این بررسی، برای تعیین رفتار شهروندان در استفاده از حمل و نقل عمومی، از روش توصیفی و تحلیلی با الگوی توبیت و نیز دادههای سال 1398 مربوط به 300 نفر از شهروندان شهر مشهد استفاده و دادههای مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تأیید شده بود، گردآوری شد. نتایج نشان داد که فاصله بین محل سکونت و اشتغال دارای تأثیر منفی و وجود افراد با تحصیلات عالی در خانواده، در اختیار داشتن دوچرخه و رعایت معیارهای کنترل آلودگی در محل سکونت، سواد فرد و آگاهی از خطرات بلند مدت استفاده از وسیله نقلیه شخصی، دارای تأثیر مثبت بر استفاده از سیستم‌های حمل و نقل عمومی هستند. با توجه به یافته‌ها، آموزش و اطلاع‌رسانی از خطرات بلند مدت وسیله نقلیه شخصی به شهروندان و هدف‌گیری افراد باسواد خانوار در آموزش‌های شهروندی مرتبط با حمل و نقل عمومی برای هدایت شهروندان به زیست پایدار و حفاظت از محیط زیست پیشنهاد شد.
اصغر حیدری؛ حسین حاتمی نژاد؛ فاطمه عزیزی
چکیده
زیستپذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری است. رویکرد زیستپذیری را میتوان ناشی از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان منابع محیطی میشود. اصطلاح زیستپذیری اشاره به درجۀ تأمین ملزومات یک جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیتهای افراد آن جامعه دارد. بنابراین، هدف اصلی ...
بیشتر
زیستپذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری است. رویکرد زیستپذیری را میتوان ناشی از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان منابع محیطی میشود. اصطلاح زیستپذیری اشاره به درجۀ تأمین ملزومات یک جامعه بر مبنای نیازها و ظرفیتهای افراد آن جامعه دارد. بنابراین، هدف اصلی این تحقیق اولویتبندی مؤلفههای اصلی زیستپذیری در کمپهای اقامتی جزیره کیش است. کمپهای مورد بررسی این تحقیق ،سه کمپ اقامتی صدف، معمار و سحر هستند. روش پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی و مبتنی بر دادههای اولیه بوده که جمعآوری اطلاعات اولیه، به‌صورت اسنادی و پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام‌گرفته است. دادههای جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS مورد پردازش قرار گرفت. برای اولویتبندی هر یک از مؤلفهها و همچنین تعیین سهم و نقش آنها در زیستپذیری محدوده مورد مطالعه از سه روش،تحلیل رگرسیون چند متغیره، تحلیل گامبهگام و تحلیل مسیر PLS استفاده شد. بر اساس نتایج پژوهش مؤلفههای اصلی تأثیرگذار بر زیستپذیری سه کمپ اقامتی جزیره کیش بر اساس درجه اهمیت این گونه اولویتبندی شدند که به ترتیب مؤلفههای خدمات و دسترسی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و زیستمحیطی قرار گرفتند. با برنامهریزی در راستای ارتقاء و ساماندهی این مؤلفهها بر اساس درجه اهمیت میتوان وضعیت زیستپذیری محدوده مور مطالعه را بهبود بخشید.
حسین حاتمی نژاد؛ مسعود مدانلوجویباری؛ کورش اخوان حیدری
چکیده
زیستپذیری شهری گفتمانی نیرومند را در توسعهی شهری و طراحی شهری بازتاب میدهد که در پیشینهی برنامهریزی شهری رواج پیدا کرده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تحلیل شاخصهای منتخب زیستپذیری کالبدی در مناطق کلانشهر اهواز صورت گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی و از حیث روش، توصیفی- تحلیلی و دادهها و اطلاعات به دو ...
بیشتر
زیستپذیری شهری گفتمانی نیرومند را در توسعهی شهری و طراحی شهری بازتاب میدهد که در پیشینهی برنامهریزی شهری رواج پیدا کرده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تحلیل شاخصهای منتخب زیستپذیری کالبدی در مناطق کلانشهر اهواز صورت گرفته است. این پژوهش از نوع کاربردی و از حیث روش، توصیفی- تحلیلی و دادهها و اطلاعات به دو روش کتابخانهای و پیمایشی جمعآوری شده است. در تجزیهوتحلیل دادهها از مدلهایTopsis ،Vikor، Sar و روش ترکیبی (ادغام)، بهره گرفته شد. نتایج نشان میدهد، منطقه 2 در رتبه اول ، منطقة 1 در رتبة 2 ، منطقة 6 در رتبة 3 ، منطقة 3 در رتبة 4، منطقه 8 در رتبه 5، منطقه 7 در رتبه 6 و منطقة 4 در رتبة آخر (نامطلوبترین ) قرارگرفته است. در کل، مناطق هفتگانة این شهر از حیث سطح زیستپذیری کالبدی در شاخصهای کیفیت مسکن، زیرساخت، تحرک شهری و شکل شهری متفاوت است، بهطوریکه به لحاظ سطح مطلوبیت زیستپذیری کالبدی تنها مناطق 2و 1 در سطح مطلوبیت کامل و مناطق 8،3،6 و4 نامطلوبترین مناطق زیستپذیری کالبدی مشخص شد. ارائه راهکارهای چون بازآفرینی بافت فرسوده شهری، توسعه حمل و نقل ارزان و توسعه زیرساخت و دسترسی، بهبود ساخت و ساز گام مؤثری در مسیر زیستپذیری کالبدی است.
محمود جمعه پور؛ شهرزاد طهماسبی تهرانی
دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1392، ، صفحه 49-60
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی کیفیّت زندگی و زیستپذیری در روستاهای بخش مرکزی شهرستان شهریار در پیرامون شهر تهران است، کیفیت زندگی با زیستپذیری ابعاد و شاخصهای مشترکی دارد بهگونهای که برای سنجش زیستپذیری از کیفیّت زندگی به عنوان یک رویکرد رایج در مبحث سنجش زیستپذیری استفاده میشود. مسیر تحقیق نیز مبتنی بر کیفیت زندگی ...
بیشتر
هدف این پژوهش، بررسی کیفیّت زندگی و زیستپذیری در روستاهای بخش مرکزی شهرستان شهریار در پیرامون شهر تهران است، کیفیت زندگی با زیستپذیری ابعاد و شاخصهای مشترکی دارد بهگونهای که برای سنجش زیستپذیری از کیفیّت زندگی به عنوان یک رویکرد رایج در مبحث سنجش زیستپذیری استفاده میشود. مسیر تحقیق نیز مبتنی بر کیفیت زندگی مکان محور است. روش گردآوری اطلاعات، علاوه بر مطالعات کتابخانهای، روش پیمایشی است. و با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه را ۳۶۳ نفر تشکیل دادند و واحد تحلیل خانواده و، از آن میان، سرپرستان خانواده تعیین شدند. برای انتخاب روستاها با استفاده از روش طبقهبندی، روستاها و سپس، با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی، هفت روستا انتخاب شد. سرانجام، با استفاده از روش تخصیص متناسب، سهم هر روستا از پرسشنامهها معلوم شد. ابعاد سة گانة اقتصادی (اشتغال و درآمد، مسکن، حمل و نقل، امکانات زیرساختی و آموزشی)، اجتماعی (بهداشت و سلامت، همبستگی و مشارکت اجتماعی، پیوستگی و تعلق مکانی، امنیّت فردی و اجتماعی) و زیست محیطی (کیفیّت محل از لحاظ عدم وجود آلودگی) این روستاها بررسی شد. برای پاسخگویی به سؤالات از آزمونT تک نمونهای و خی دو استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که سطح کیفیت زندگی و زیستپذیری در روستاهای در سطح نازلی قرار دارند و افراد میزان کیفیّت زندگی و زیستپذیری را در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی، به صورت معناداری، پایین ارزیابی میکنند. تفاوت معناداری نیز از نظر میزان زیستپذیری و کیفیّت زندگی در روستاهای واقع در منطقة تحقیق وجود دارد.
