اکبر ذوالفقاری
چکیده
آسیبهای اجتماعی از مسائل مهم امروزی محسوب میشود که بهطور روز افزون در کشورهای مختلف افزایش مییابد. بسیاری اعتقاد دارند بی‌نظمی‌ها، ناهنجاریها، بیکاری، اعتیاد، فقر، خودکشی و طلاق از جمله آسیبهای اجتماعیاند که منشأ آنها عوامل فردی، روانی، محیطی و اجتماعی است. گسترش آسیبهای اجتماعی و افزایش آسیب‌پذیری ...
بیشتر
آسیبهای اجتماعی از مسائل مهم امروزی محسوب میشود که بهطور روز افزون در کشورهای مختلف افزایش مییابد. بسیاری اعتقاد دارند بی‌نظمی‌ها، ناهنجاریها، بیکاری، اعتیاد، فقر، خودکشی و طلاق از جمله آسیبهای اجتماعیاند که منشأ آنها عوامل فردی، روانی، محیطی و اجتماعی است. گسترش آسیبهای اجتماعی و افزایش آسیب‌پذیری جوامع؛ هزینههای گزافی را به حاکمیتها تحمیل کرده است. از اینرو، سیاستگذاران، مجریان، مدیران، ذینفعان و همچنین محققان دغدغه دارند که این موضوع را در اولویت قرار داده و تلاش میکنند تا زمینه پیدایش و گسترش پدیده آسیبهای اجتماعی را بررسی کنند و مانع از پیدایش و کاهش گسترش آنها شوند. بنابراین، این تحقیق درصدد است عوامل مؤثر بر آسیبهای اجتماعی در مناطق حاشیه‌نشین شهر یزد را بررسی و برای کاهش و کنترل این آسیبها راهکارهای مناسبی ارائه کند. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است که آمار و اطلاعات آن، با پیمایش به دست آمده است. جامعه آماری این پژوهش را خانوارهای ساکن در محلات کشتارگاه، امیرآباد، سجادیه، نصرآباد، کسنویه، مهدی‌آباد، فهادان، مریم‌آباد، چرخاب و سیدالشهدا تشکیل می‌دهند که با استفاده از فرمول کوکران نمونه‌ای با حجم 284 خانوار با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بیکاری، پایین بودن سطح درآمدی خانواده (پدر و فرزند ذکور) و کیفیت مسکن مهمترین عوامل مؤثر بر شکل‌گیری آسیبهای اجتماعی در محلات حاشیه‌نشین شهر یزد بوده‌اند. بر اساس نتایج میان مهاجرت و آسیبهای اجتماعی رابطه معناداری وجود نداشته است و اعتماد و اطمینان به همسایه در مناطق حاشیه‌نشین مؤثرترین شاخص بر امنیت اجتماعی بوده است. به عبارتی در محلات مورد مطالعه به ازای یک واحد افزایش در متغیر اطمینان به همسایگان در محله، به مقدار 442/7 در میزان احساس امنیت تغییر ایجاد شده است.
اکرم کریمخانی؛ محمد حسین سرائی
چکیده
رشد و گسترش روزافزون شهرها تحت تاثیر رشد جمعیت و میزان مهاجرت، موجب ساخت و سازهای بدون برنامه و تغییرات زیاد در ساختار فضایی، به خصوص توسعه فیزیکی شهرها در مکان‌های نامساعد شده است که هدایت و ساماندهی اساسی را میطلبد. در پژوهش توصیفی _ تحلیلی حاضر، با استفاده ازروشFuzzy ANP به ارزیابی توسعه و هدایت رشد شهر یزد پرداخته شده و با روش ...
بیشتر
رشد و گسترش روزافزون شهرها تحت تاثیر رشد جمعیت و میزان مهاجرت، موجب ساخت و سازهای بدون برنامه و تغییرات زیاد در ساختار فضایی، به خصوص توسعه فیزیکی شهرها در مکان‌های نامساعد شده است که هدایت و ساماندهی اساسی را میطلبد. در پژوهش توصیفی _ تحلیلی حاضر، با استفاده ازروشFuzzy ANP به ارزیابی توسعه و هدایت رشد شهر یزد پرداخته شده و با روش همپوشانی وزندار در محیط سیستماطلاعاتجغرافیایی، تحلیل الگوی توسعه و هدایت رشد شهری صورت پذیرفته است. برای تحلیل عوامل مؤثر در الگوی توسعه و رشد منطقه شهری ابتدا 7 معیار اصلی (محیطی، اقتصادی، جمعیتی، بازار زمین و مسکن، فضایی _کالبدی، طرح‌ها و سیاستهای دولت، دسترسی به خدمات عمومی) با 32 زیر معیار با بررسی منابع داخلی و خارجی برای منطقه شهری یزد تعیین گردید. سپس پرسشنامه‌هایی توسط 20 نفر از مسئولین سازمان‌های مربوطه تکمیل شد. با استفاده از مدل Fuzzy ANP ضریب اهمیت هر یک از شاخص‌ها به‌دست‌آمد و مهمترین عامل در الگوی توسعه مناطق شهری تعیین گردید. نتایج حاکی از آن است که معیارهای فضایی _کالبدی با میزان 170/0، و جمعیتی با میزان 158/0 بیشترین و معیارهای اقتصادی با 052/0 و طرح و سیاستهای دولت با 035/0 کمترین تاثیر را در رشد و توسعه شهر یزد دارند. از آنجا که منطقه یک در شمال شهر یزد به علت دارا بودن بافت فرسوده کمتر و منطقه 3 در جنوب به علت عدم وجود زمینهای کشاورزی، مستعد توسعه میباشند، میتوان این مناطق را جهت گسترش آتی شهر پیشنهاد داد.
حسن حکمت نیا
چکیده
رشد و توسعه شهرنشینی بی رویه تأثیر بسزایی بر تامین نیاز به زمین برای ساخت و سازها و توسعه شهری در نواحی شهری دارد. استفاده گسترده زمین های شهری با کاربری های مسکونی منجر به توسعه افقی درشهرها و افزایش میزان اراضی خالی در درون شهرها موجب رشد سریع حومه گستری شده است. در این راستا، پارادایم توسعه شهری فشرده، رشد هوشمند و استفاده از اراضی ...
بیشتر
رشد و توسعه شهرنشینی بی رویه تأثیر بسزایی بر تامین نیاز به زمین برای ساخت و سازها و توسعه شهری در نواحی شهری دارد. استفاده گسترده زمین های شهری با کاربری های مسکونی منجر به توسعه افقی درشهرها و افزایش میزان اراضی خالی در درون شهرها موجب رشد سریع حومه گستری شده است. در این راستا، پارادایم توسعه شهری فشرده، رشد هوشمند و استفاده از اراضی خالی در درون شهر برای نیل به پایداری و عدالت اجتماعی و فضایی مطرح میشود. در همین راستا، مقاله حاضر درصدد است با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از مقوله تراکم شهری، چگونگی توسعه شهری فشرده و گسترده شهر یزد به عنوان یک شهر کویری و خشک را تبیین نماید. برابر بررسی‌های صورت گرفته طی سالهای 1395-1345، مساحت شهر یزد حدود 5/19 برابر و جمعیت آن 5/6 برابر افزایش یافته است. طی همین سالها، کاهش شدید تراکم ناخالص جمعیتی و فاصله قابل ملاحظه آن با تراکم خالص جمعیتی (6/154)، بیانگر گستردگی بیش از حد شهر و خالی ماندن بیشتر فضاها و غیرفعال سطوح شهری در محدوده شهری یزد است. بررسی مؤلفه های توسعه میان افزا در شهر یزد نشان می دهد چنانچه طی سال های آینده در این شهر هیچ گونه رشد و توسعه ای در محدوده های بیرونی و اطراف شهر صورت نگیرد و تمامی رشد و گسترش فیزیکی آینده شهر محدود به استفاده از زمین های خالی داخل شهر شود، در25 سال آینده شهر یزد نیاز به افزایش مساحت و وسعت نخواهد داشت و محدوده موجود شهر پاسخگوی نیازهای مسکونی و غیر مسکونی شهروندان خواهد بود.
محمدحسین سرائی؛ شهاب‌الدین حج‌فروش
چکیده
با توجه به تأکید روزافزون رویه و عمل برنامه‌ریزی در سطح بین‌المللی به توسعه اجتماعات محلی به منظور کاهش فقر، در نظام برنامه‌ریزی کشور ، نه‌تنها به توسعه اجتماعات محلی توجهی نشده است، بلکه برنامه‌ریزان و تصمیم سازان نیز درباره نوع و ویژگی‌های محلاتی که علاقه بیشتری در توسعه فعالیت‌های اجتماع‌محور دارند، اطلاعات کمتری دارند. ...
بیشتر
با توجه به تأکید روزافزون رویه و عمل برنامه‌ریزی در سطح بین‌المللی به توسعه اجتماعات محلی به منظور کاهش فقر، در نظام برنامه‌ریزی کشور ، نه‌تنها به توسعه اجتماعات محلی توجهی نشده است، بلکه برنامه‌ریزان و تصمیم سازان نیز درباره نوع و ویژگی‌های محلاتی که علاقه بیشتری در توسعه فعالیت‌های اجتماع‌محور دارند، اطلاعات کمتری دارند. بنابراین، میتوان بیان کرد که مشارکت اهالی محلات شهر یزد درگذشته در امـور مـرتبط بـا محیط سکونت آنها، نوعی توانمندسازی آنها در قالـب یک مهارت به‌منظور بر عهده گـرفتن مسـئولیت بیشـتر بوده که این امر، زمینهای بـرای تقویت حیات اجتماعی و تقویت عملکردهـای محله‌ای بوده است؛ اما به دلیل مشکلات ناشی از توسعه فیزیکی شهر یـزد در چهل سال اخیر و درپی آن مهـاجرت سـاکنان بـومی از محـلات بافت قدیم طبیعتاً تعـاملات قـوی اجتماعی گذشته و حس همبسـتگی آن زمـان به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند ضمانت اجرایـی بـرای زمان‌های آتـی باشــد. بنابراین، درک درست این مفهوم در ارتباط با توسعه محله‌ای شهر یزد می‌تواند بسیار مهم تلقی شود. این پژوهش باهدف ظرفیت‌سازی بر زمینه‌ها و بنیادهای توسعه پایدار و همچنین ارزیابی ابزار مؤثر یا مانع مؤثر ظرفیت‌سازی در شهر یزد با توجه به دو معرف کلان و عمومی فقر و فضا- مکان جغرافیایی انجام‌شده است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیه سرپرستان خانوار شهر یزد است و نمونه‌گیری به روش تصادفی ساده و با حجم نمونه 500 نفر صورت گرفته است. نتایج پژوهش استنباط شده از آزمون تی تک نمونه‌ای، نشان داده است که در هر چهار ظرفیت پژوهش (ظرفیت‌سازی کالبدی- محیطی، ظرفیت‌سازی اقتصادی، ظرفیت‌سازی اجتماعی- فرهنگی، ظرفیت‌سازی سیاسی)، با توجه به سطح معناداری به‌دست‌آمده که کوچک‌تر از 05/0 است و میانگین ظرفیت‌سازی‌ها در شهر یزد با میانگین متفاوت است زیرا سطوح بالا و پایین اختلاف‌ها کمتر از صفر است. بنابراین، میانگین ظرفیت‌سازی‌ها در توسعه پایدار شهر یزد و ابعاد آن تأثیر مثبت و معنی‌داری دارند. درمجموع نتیجه گرفته‌شد که بین مکانیسم ایجاد و برنامه‌ریزی توسعه پایدار شهری و ظرفیت‌های محله‌ای در شهر یزد رابطه معناداری وجود دارد. در ادامه، راهکارهایی جهت گرایش شهروندان به توسعه محله‌ای در دستیابی به توسعه پایدار شهری راهبری شده است.
محمود ضیایی؛ نیلوفر مهدیخانی
دوره 4، شماره 1 ، خرداد 1396، ، صفحه 39-54
چکیده
هر مکان دارای شخصیتی کالبدی و اجتماعی است که به آن هویت می بخشد. اگر شهر را یک انسان تصور کنیم، این انسان در ذهن سایرین از یک شخصیت اجتماعی برخوردار است و یک دسته ویژگی های اخلاقی خاص برای آن قائل هستند. همچنین عناصر فیزیکی و شکل ظاهری شهر نیز به آن شخصیت کالبدی می بخشد. هدف این پژوهش سنجش میزان تطابق ویژگی های اجتماعی _ کالبدی شهر ...
بیشتر
هر مکان دارای شخصیتی کالبدی و اجتماعی است که به آن هویت می بخشد. اگر شهر را یک انسان تصور کنیم، این انسان در ذهن سایرین از یک شخصیت اجتماعی برخوردار است و یک دسته ویژگی های اخلاقی خاص برای آن قائل هستند. همچنین عناصر فیزیکی و شکل ظاهری شهر نیز به آن شخصیت کالبدی می بخشد. هدف این پژوهش سنجش میزان تطابق ویژگی های اجتماعی _ کالبدی شهر با ویژگی های شخصیتی (واقعی و ایده آل) گردشگرانی است که آن شهر را به عنوان مقصد سفر خود انتخاب نموده اند. در این پژوهش از مدل جنیفر آکر در رابطه با شخصیت برند مقصد استفاده شده است. طبق این مدل ابعاد شخصیتی یک مکان از: صمیمیت1، هیجان2، اهل کار و رقابت3، ویژگی های ظاهری و کالبدی4 و خوش مشربی5 تشکیل شده است. جامعه آماری این تحقیق گردشگران ساکن هتل های 3، 4 و 5 ستاره شهرهای یزد و شیراز می باشد. یافته های تحقیق نشان می دهد که همبستگی مثبتی بین شخصیت مقصد و شخصیت واقعی و ایده آل گردشگر وجود دارد و ابعاد صمیمیت و خوش مشربی بیشترین تأثیرگذاری را در انتخاب مقصدهای شهری دارند.
