علی اکبر عنابستانی؛ سودابه احمدی
چکیده
درگیری کامل ادراکات حسی انسان با فضا و وجود عناصر معنابخش در آن، بستر ایجاد کیفیت محیط در زمانهای آینده خواهد شد و آگاهی جمعی از کیفیت کالبدی مدنظر را موجب میشود. هدف کلیدی این تحقیق، تحلیل تأثیر ادراک محیطی در برنامهریزی کالبدی سکونتگاههای روستایی پیراشهری کلانشهر مشهد است. این پژوهش از حیث ماهیت، توصیفی-تحلیلی و ازلحاظ ...
بیشتر
درگیری کامل ادراکات حسی انسان با فضا و وجود عناصر معنابخش در آن، بستر ایجاد کیفیت محیط در زمانهای آینده خواهد شد و آگاهی جمعی از کیفیت کالبدی مدنظر را موجب میشود. هدف کلیدی این تحقیق، تحلیل تأثیر ادراک محیطی در برنامهریزی کالبدی سکونتگاههای روستایی پیراشهری کلانشهر مشهد است. این پژوهش از حیث ماهیت، توصیفی-تحلیلی و ازلحاظ هدف، کاربردی است. جمعآوری اطلاعات به دو روش کتابخانهای و میدانی بوده که روش میدانی مبتنی بر توزیع پرسشنامه است. واحد تحلیل در این پژوهش خانوارهای روستایی است که در تحقیق حاضر با توجه به فرمول کوکران 193 خانوار از کل 4800 خانوار روستایی ساکن در 12 روستای پیرامون کلانشهر مشهد در بخش مرکزی این شهرستان مورد بررسی قرارگرفتهاند. بر پایه نتایج تحقیق، ازنظر روستاییان سطح برنامهریزی کالبدی سکونتگاههای روستایی در کل با مقدار آماره T 66/7- پایینتر از میانه نظری تحقیق (یعنی 3) بوده است؛ که با توجه به نتایج مدل ارزیابی تولید وزنی تجمعی (WASPAS)، روستاهای لقمانی، امرغان طوس و اروند دارای بالاترین سطح برنامهریزی کالبدی روستایی میباشند. بر اساس نتایج رتبهبندی مدل GRA، روستاهای اروند و لقمانی و امرغان طوس در رتبه اول تا سوم قرارگرفتهاند. نتایج نشان داد که رابطه معنادار و مستقیم بین دو متغیر برقرار است (با مقدار T برابر با 394/7 و سطح معناداری قابلقبول)؛ و ادراک یک فرد از محیط کالبدی با ضریب تأثیر برابر 487/0 بهصورت مستقیم بر برنامهریزی کالبدی روستایی تأثیر نسبتاً زیادی داشته است. این بیانگر رابطه مستقیم میان درک افراد از محیط اطراف با تصویر ذهنی آنها از محیط است. همچنین از سویی، درک انسان از محیط بر برنامهریزی کالبدی تأثیر میگذارد و از سوی دیگر، قابلیت برنامهریزی محیطی، ادراک فرد را متأثر از خود میسازد. ادراک از محیط کالبدی، عوامل واکنش فرد را به محیط تعیین میکند و سبب ترجیح محیط طبیعی توسط فرد و به دنبال آن اثربخشی برنامهریزی میشوند.
علی اکبر عنابستانی؛ امین فعال جلالی
چکیده
شناخت و تحلیل نظارت دهیاریها بر ساخت و ساز در روستاهای حاشیه کلانشهرها از چنان اهمیتی برخوردار است که امروزه برنامهریزان برای ارزیابی میزان توسعه کالبدی این نواحی، جنبههای مختلف نظارت دهیاریها را مورد مطالعه قرار میدهند. تدوین مقررات و نظارت بر مراحل گوناگون اجرایی ساخت و سازهای روستایی، مهمترین مرحله در مبحث مدیریت روستایی ...
بیشتر
شناخت و تحلیل نظارت دهیاریها بر ساخت و ساز در روستاهای حاشیه کلانشهرها از چنان اهمیتی برخوردار است که امروزه برنامهریزان برای ارزیابی میزان توسعه کالبدی این نواحی، جنبههای مختلف نظارت دهیاریها را مورد مطالعه قرار میدهند. تدوین مقررات و نظارت بر مراحل گوناگون اجرایی ساخت و سازهای روستایی، مهمترین مرحله در مبحث مدیریت روستایی و از جمله موضوع مدیریت عمران و توسعه روستایی است. هدف مطالعه حاضر، بررسی تأثیر نظارت دهیاریها بر بهبود توسعه کالبدی روستاها در ساخت و سازهای کالبدی است. روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیل است که به منظور تحلیل از آزمون آماری رگرسیون و همبستگی و همچنین به منظور شناسایی شدت اثر متغیرهای مستقل از مدل ساختاری هوشمند استفاده شد. جامعه آماری خانوارهای روستاهای دارای دهیاری در دهستان طوس هستند که با محاسبات آماری، حجم نمونه مورد نیاز 203 خانوار با استفاده از فرمول آماری کوکران تعیین شد. همچنین با توجه به تعداد روستاها و عدم توانایی محققان در بررسی تمام آنها، تعداد 12 روستا از بین 66 روستا بر اساس فرمول N0 انتخاب شد. بررسی نتایج، نشان میدهد که فرضیه پژوهش در اثرگذاری متغیرهای مستقل(شناخت ویژگی و شرایط محیطی روستا، الزام به دریافت مجوزها برای ساخت و ساز، بهبود خطوط انتقال انرژی، توسعه زیرساختهای عمرانی، رعایت حقوق عمومی، رعایت اصول محیطزیست، رعایت اصول ایمنی، حفظ ارزشهای روستا و رعایت استاندارهای مسکونی) با ضریب تأثیر 35/0 بر متغیر وابسته یعنی وضعیت توسعه کالبدی روستا مورد تأیید بوده و همچنین اثرگذاری متغیر مستقل(متغیر علائم راهنما و هشداردهنده در هنگام ساخت و ساز) بر توسعه کالبدی روستا با توجه به پایین بودن مقدار آماره t به دست آمده که کمتر از 96/1 است، مورد تأیید قرار نمیگیرد.
علی اکبر عنابستانی؛ مهدی جوانشیری؛ سودابه احمدی
چکیده
امنیت در محیطهای مسکونی روستایی از جمله عوامل انسانی و محیطی است که با تاثیرپذیری از برنامهریزی و طراحی این مجموعهها، کیفیت زندگی انسانها را ارتقاء میبخشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرگذاری برنامهریزی کالبدی بر امنیت ساکنین روستاهای مورد مطالعه بهویژه امنیت اجتماعی روستاییان است. پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» ...
بیشتر
امنیت در محیطهای مسکونی روستایی از جمله عوامل انسانی و محیطی است که با تاثیرپذیری از برنامهریزی و طراحی این مجموعهها، کیفیت زندگی انسانها را ارتقاء میبخشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرگذاری برنامهریزی کالبدی بر امنیت ساکنین روستاهای مورد مطالعه بهویژه امنیت اجتماعی روستاییان است. پژوهش حاضر، از حیث هدف «کاربردی» و به لحاظ روش و ماهیت «توصیفی - تحلیلی» است. واحد تحلیل، خانوارهای روستایی واقع در 3 دهستان تبادکان، طوس و درزآب است که دارای طرح هادی است که از مجموع 2356 خانوار روستایی، حجم نمونهای با فرمول کوکران با خطای 075/0 درصد، تعداد 163 خانوار با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. سنجش میزان امنیت، توسط 13 شاخص امنیت اجتماعی و 11 شاخص برنامهریزی کالبدی صورت گرفته است. جهت تحلیل دادهها از آزمونهای آماری پیرسون، آزمون تی تک نمونهای، رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که متغیر برنامهریزی کالبدی در سطح روستاهای نمونه با میانگین 06/2 در حد متوسط به پایین است که با توجه به نتایج آزمون Tتک نمونه ای شاخص کیفیت ساختمان با مقدار 8.15 در برنامهریزیهای کالبدی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. متغیر امنیت اجتماعی نیز با میانگین 42/3 وضعیت متوسطی در بین روستاهای موردمطالعه داشته است و شاخص امنیت فردی با میانگین 73/2 در پایینترین سطح قرار دارد. با توجه به نتایج همبستگی پیرسون مشخص شد بین برنامهریزی کالبدی و احساس امنیت اجتماعی رابطه معنیدار و مستقیم (045/۰) وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان میدهد شاخصهای اندازه قطعات با ضریب تاثیر 255/0 و سازگاری با ضریب تاثیر 254/0 بیشترین میزان اثر را بر احساس امنیت اجتماعی دارد.
علی اکبر عنابستانی؛ مهدی جوانشیری
دوره 4، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 37-62
چکیده
یکی از شاخصهای مؤثر در شکلگیری احساس امنیت، شکل و فرم محیط کالبدی سکونتگاه است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پراکنده روی بر احساس امنیت کالبدی سکونتگاههای روستایی در شهرستان بینالود، براساس رویکرد CPTED است. پژوهش حاضر، از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 8 روستای شهرستان بینالود ...
بیشتر
یکی از شاخصهای مؤثر در شکلگیری احساس امنیت، شکل و فرم محیط کالبدی سکونتگاه است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر پراکنده روی بر احساس امنیت کالبدی سکونتگاههای روستایی در شهرستان بینالود، براساس رویکرد CPTED است. پژوهش حاضر، از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 8 روستای شهرستان بینالود با جمعیتی بالغ بر 5766 خانوار روستایی، است که حجم نمونهای برابر 190 خانوار با روش نمونهگیری تصادفی- طبقهای انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد که شاخص کیفیت معابر با میانگین 3.05 در ایجاد احساس امنیت روستاییان کمترین تأثیر را داشته است. در مقابل شاخصهای پوشش گیاهی (با میانگین 3.35)، دانهبندی و تراکم (با میانگین 3.26) و نظارت طبیعی یا غیررسمی (با میانگین 3.24)، در ارتقاء احساس امنیت ساکنان تأثیر بیشتری داشتهاند. با توجه به نتایج همبستگی پیرسون، مشخص شد که بین متغیر پراکنده روی و متغیر احساس امنیت کالبدی رابطه معنیدار و غیرمستقیم با ضریب 2/0- وجود دارد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان میدهد که شاخص کالبدی - فضایی با ضریب تأثیر 0.354- بیشترین میزان اثر مستقیم بر احساس امنیت کالبدی دارد. در ادامه با محاسبه ضرایب غیرمستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته اصلی در مراحل چهارگانه تحلیل مسیر و محاسبه کل اثرات مستقیم و غیرمستقیم پرداخته شد که درنتیجه آن شاخص کالبدی - فضایی با ضریب تأثیر 0.354- و در مرتبه بعد شاخص اجتماعی با ضریب تأثیر 0.142- و شاخص زیستمحیطی با ضریب تأثیر 0.129- بیشترین تأثیر را بر شکلگیری احساس امنیت کالبدی دارند.
علی اکبر عنابستانی؛ وحید ریاحی؛ سید فرج اله توفیقیان اصل
دوره 1، شماره 3 ، شهریور 1392، ، صفحه 75-88
چکیده
امروزه عمران روستایی یکی از اجزای اصلی توسعة روستاهای کشور محسوب است. از مهمترین طرحهای اجرایی دولت در زمینة عمران روستاها، تهیه و اجرای طرح هادی روستایی است. بر این اساس، تحقیق حاضر به تعریف معیارهایی برای ارزیابی پیامدهای طرح هادی روستایی بر محیطزیست روستاها، طبق منابع مرتبط میپردازد. روش تحقیق در این بررسی، از نظر هدف ...
بیشتر
امروزه عمران روستایی یکی از اجزای اصلی توسعة روستاهای کشور محسوب است. از مهمترین طرحهای اجرایی دولت در زمینة عمران روستاها، تهیه و اجرای طرح هادی روستایی است. بر این اساس، تحقیق حاضر به تعریف معیارهایی برای ارزیابی پیامدهای طرح هادی روستایی بر محیطزیست روستاها، طبق منابع مرتبط میپردازد. روش تحقیق در این بررسی، از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. بخش عمدة دادههای مورد نیاز از طریق عملیات میدانی و با استفاده از ابزار پرسشنامه جمعآوری و برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزارSPSS و آزمون تی یک نمونهای استفاده شده است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 311 خانوار تعیین شده، که به روش نمونهگیری تصادفی ساده، از بین خانوارهای روستاهای شوسنی ـ ضامنی و بابامیدان از شهرستان رستم انتخاب شدهاند. بررسیها حاکی از آن است که بهرغم اجرای طرح هادی، مشکلاتی ـ از جمله آلودگی هوا به سبب دفع غیربهداشتی زبالهها، راکد ماندن آب و ایجاد آبگرفتگی به سبب ساخت غیراصولی جداول و معابر و گسترش آلودگی فضولات حیوانی تأثیرات منفی زیستمحیطی قابل توجهی بر روستاها داشته است. از اهم یافتهها میتوان به فقدان یا نقص مطالعات محیطی به هنگام تهیه طرحها و، همچنین، پیشبینی نکردن پیامدهای ناشی از اجرای پروژههای دهگانه بر محیطزیست روستاها اشاره کرد. در نهایت، براساس یافتههای حاصل از مطالعات میدانی و جمعبندی نتایج، رهنمودهایی برای بازخورد طرحها و اصلاح رویکرد آنها نسبت به مداخله در محیط طبیعی و محیطزیست روستاها ارائه شده است. مهمترین آنها عبارتاند از اصلاح شرح خدماتی تهیة طرحها و سوق دادن آنها به سمت اولویتبخشی به مطالعات محیطی و، همچنین، رویکرد بوم محور در تهیه و اجرای طرحها.